در اینجاست که آموزش دادن ارزش راستگویی به فرزندان اهمیت پیدا میکند چرا که راستگویی در دیگر رفتارهای فرد از جمله مسئولیتپذیری شخصی، اعتماد و مراقبت از خود نمود پیدا میکند.بچهها از سنین پیش دبستانی به بعد، شروع به استفاده از ابزار دروغگویی برای رسیدن به اهداف مختلف اجتماعی و شخصی میکنند و هرچه بزرگتر میشوند، فریب کاری در آنها بیشتر میشود. وقتی بچهها ببینند که دروغگویی روشی مؤثر برای رهایی از مشکلات یا فرار از مسئولیت است، دروغ میتواند به یک عادت بد تبدیل شود؛ بنابراین وقتی فرزندتان دروغ میگوید به روش مستقیم این مساله را با او مطرح کنید و از تکرار دروغگویی او جلوگیری کنید. در ادامه ۱۰ راهکاری که مانع از دروغگویی کودکان میشود را با همدیگر میخوانیم:
راستگویی را به یک قانون خانوادگی تبدیل کنید
بهعنوان بخشی از قوانین و ارزشهای خانوادهتان، قانون خانگی روشنی وضع کنید که بر اهمیت صداقت و ارتباط صادقانه تأکید میکند. این اتفاق به فرزندانتان این درک و اطمینان را میدهد که شما برای صداقت اهمیت و ارزش قائل هستید، حتی زمانی که گفتن آن دشوار است. درباره انواع مختلف دروغها و آسیبهایی که دروغگویی میتواند داشته باشد حرف بزنید. همچنین درباره انواع دلایلی که افراد به بهانه آنها دروغ میگویند با فرزندتان صحبت کنید و علت اینکه چرا انتظار صداقت دارید را بیان کنید.
نقش الگوهای صداقتورزی
الگوی رفتاری که میخواهید در فرزندتان ببینید را تعریف کنید، یعنی همیشه حقیقت را بگویید. بچهها نمیتوانند دروغهای مصلحتی کوچک را از دیگر دروغها تشخیص دهند؛ بنابراین درباره سن فرزندتان در رستوران دروغ نگویید تا غذای ارزانتری به دست آورید یا کرایه تاکسی را پرداخت نکنید، او میبیند و از شما یاد میگیرد.
درباره دلایل گفتن حقیقت در برابر دروغ گفتگو کنید
مهم نیست فرزند شما چند سال دارد، مهم است که تفاوت بین راست گفتن و دروغ گفتن را توضیح دهید. اما آگاه باشید که کودکان تا حدود چهار سالگی، تفاوت بین دروغ و حقیقت را به طور کامل درک نمیکنند. در مورد خردسالان بهتر است از جملاتی که برای آنها قابل درک باشد استفاده کنید، برای مثال بگویید «اگه بگم آسمون سبزه، راسته یا دروغ؟» در مورد عواقب بالقوه راستگو نبودن صحبت کنید، مثلا اینکه دیگر کسی حرف شما را باور نمیکند.بچهها باید یاد بگیرند که لزوما نیازی نیست مستقیما نظر خود را درباره ویژگیهای ظاهری کسی بگویند، مثلا اینکه «پیراهنی که پوشیدی زشت است» یا «چقدر روی صورتت جوش داری». ایجاد تعادل بین صداقت و ترحم یک مهارت اجتماعی پیچیده است که باید هرچه زودتر آنرا به فرزند خود آموزش دهید. بهعلاوه به فرزندان خود یاد دهید که در صورتی که در حال دروغ گفتن دستگیر شوید چه عواقبی دارد.
دلیل دروغ گفتن را تشخیص دهید
سه دلیل اصلی برای دروغگویی کودکان وجود دارد که عبارتند از: فانتزی، لاف زدن و جلوگیری از عواقب منفی. وقتی دلیل احتمالی دروغ را تشخیص دهید، میتواند به شما کمک کند تا برنامهای برای پاسخ به آن ایجاد کنید.
توجه به علائم بیش فعالی «ADHD»
توجه داشته باشید که کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی بیشتر مستعد دروغگویی هستند. علائم رایج ADHD از جمله فراموشی، تکانشگری و نابهسامانی ذهنی میتواند منجر به تمایل بهعدم صداقت شود که اغلب با سوء تفاهمها بزرگتر میشود. برای مثال ممکن است از کودک خود بخواهید که اسباب بازیهایش را جمع کند و او این کار را انجام ندهد و در جواب شما بگوید که اصلا به او نگفتهاید چنین کاری را انجام دهد. این به معنی دروغگویی او نیست، ممکن است درخواست شما را فراموش کرده باشد. البته اجازه ندهید آگاهی شما از این مساله یک پالس مثبت برای او ایجاد کند و منجر به تکرار خودخواسته از سوی فرزندتان شود.
اخطار بدهید
وقتی کاملاً مطمئن هستید که آنها را هنگام گفتن دروغ گیر انداختهاید، هشدار بدهید. برای مثال، با آرامش بگویید: «یک فرصت دیگر به شما میدهم تا حقیقت را به من بگویید. اگر شما را در حال دروغ گفتن بگیرم، عواقب دیگری در پیش خواهد بود.» البته توجه کنید که به جای سرزنش آنها بر آموزش مسئولیتپذیری و صداقت آنها تمرکز کنید.
یک پیامد از دروغگویی را تعریف و ارائه دهید
وقتی فرزندتان را در حال دروغ گفتن میبینید، یک پیامد اضافی به او بدهید. به عنوان مثال، به جای اینکه فقط وسایل الکترونیکی آنها را برای آن روز از دسترش خارج کنید کارهای اضافی بدهید تا انجام دهند.
پیامدهای دروغگویی را بگویید
با فرزندتان در مورد عواقب طبیعی دروغ گفتن صحبت کنید. توضیح دهید که عدم صداقت باعث میشود دفعه بعد باور صحبتهای او برای شما سخت باشد. حتی وقتی آنها حقیقت را میگویند و افراد دیگر تمایلی به دوست داشتن یا اعتماد به افرادی که به دروغ میگویند ندارند.
صداقت را در فرزندانتان تقویت کنید
وقتی دارد حقیقت را میگوید به او یادآوری کنید و به او حس مثبت بدهید. او را با گفتن این جمله تحسین کنید: «میدانم گفتن اینکه شما آن ظرف را شکستید، احتمالاً سخت بود، اما خیلی خوشحالم که تصمیم گرفتید در مورد آن صادق باشید.»
به دنبال کمک حرفهای باشید
برخی مواقع دروغ گفتن به یک مشکل جدی برای کودک تبدیل میشود. اگر فکر میکنید دروغگویی کودک کم کم دارد به یک آسیب تبدیل میشود، از یک متخصص کمک بگیرید.