اوراق رهنی نوعی ابزار نوین بورسی در ایران برای تبدیل تسهیلات قدیمی خرید مسکن به تسهیلات جدید است.این اوراق به پشتوانه اقساط در حال پرداخت به بانک مسکن منتشر شد و اکنون با فروش آنها به میزان 1000 میلیارد تومان منابع مالی جدید مختص پرداخت تسهیلات جدید حاصل شده است.اوراق رهنی و عرضه آن در بازار رهن ثانویه سابقه چند ده ساله در کشورهای دارای بازار بزرگ تسهیلات رهنی دارد.

این اوراق باعث می شود طول زمانی بازگشت منابع حاصل از بازپرداخت تسهیلات خرید مسکن به موسسات مالی از بالای 10 سال به حدود 2 سال کاهش پیدا کند. در نتیجه سرعت و توان پرداخت تسهیلات مسکن به همین نسبت افزایش پیدا می کند.بانک مسکن بیش از 100 هزار میلیارد تومان پرونده زنده تسهیلاتی دارد که اکنون با عرضه یک هزار میلیارد تومان اوراق رهنی، دومین قدم در توسعه بازار رهن ثانویه و تولید منابع از ظرفیت داخلی نظام تامین مالی مسکن را برداشته است.قدم اول در این مسیر، تیر ماه سال 95 با انتشار 300 میلیارد تومان اوراق رهنی به عنوان عرضه آزمایشی برداشته شد.

صابر عسکرپور مدیر امور مالی بانک مسکن درباره جزئیات فروش 1000 میلیارد تومان اوراق رهنی در بازار سرمایه طی هفته گذشته اعلام کرد: صندوق های بورسی با درآمد ثابت مشتریان عمده این اوراق بودند و حدود 90 درصد از مشتریان عرضه هفته گذشته را خریداران حقوقی تشکیل دادند.عسکرپور با بیان اینکه در آن مقطع، اوراق یک گزینه اولویت دار سرمایه گذاران بورسی بود تصریح کرد: اوراق رهنی بانک مسکن بواسطه اعتبار این بانک و اوضاع مناسب شاخص های بانک مسکن در شبکه بانکی، بسیار مورد علاقه و استقبال سرمایه گذاران بازار سرمایه قرار گرفت و این موضوع بستر عرضه های بعدی را هموار کرده است.

مدیر مالی بانک مسکن درباره برنامه در نظر گرفته شده برای فازهای بعدی انتشار اوراق رهنی افزود: برنامه بعدی ما انتشار و عرضه 1000 میلیارد تومان دیگر اوراق رهنی است اما سه فاکتور را باید برای عرضه های بعدی اوراق مدنظر قرار دهیم. فاکتور اول ارزش و تعداد پرونده های زنده تسهیلاتی است که اگر به تنهایی این موضوع به عنوان فاکتور تعیین حجم انتشار اوراق باشد می توان تا 100 هزار میلیارد تومان اوراق رهنی منتشر کرد. اما فاکتور دوم که اهمیت بالایی دارد ضوابط بانک مرکزی است که باید در این مسیر، مورد عمل و رعایت بانک مسکن قرار بگیرد. مطابق ضوابط بانک مرکزی برای انتشار اوراق رهنی، فقط آن دسته از پرونده های تسهیلاتی که حداقل دو سال از زمان شروع پرداخت اقساط تسهیلات شان گذشته است می توانند پشتوانه انتشار اوراق رهنی قرار بگیرند ضمن آنکه تسهیلات گیرنده باید خوش حساب بوده باشد و پرونده تسهیلاتی به اصطلاح شبکه بانکی دارای اقساط معوق نباشد. براساس این ضوابط، تسهیلات فروش اقساطی می تواند در بازار رهن ثانویه تبدیل به منابع نقد شود.

مدیر امور مالی بانک مسکن فاکتور سوم را نیز طول زمان اعتبار اوراق رهنی و مدت زمان بازپرداخت تسهیلات جدید به پشتوانه منابع حاصل از فروش اوراق اعلام کرد و گفت: اوراقی که هفته گذشته منتشر و فروخته شد دارای نرخ سود 16 درصد و مدت زمان 2 ساله است. تسهیلاتی که به پشتوانه منابع 1000 میلیارد تومانی در بخش مسکن برای خرید خانه پرداخت خواهد شد نیز دارای نرخ سود 18 درصد و مدت بازپرداخت 5 ساله است. چنانچه در ماه های آتی شرایط انتشار اوراق به لحاظ نرخ سود و مدت زمان اعتبار و همچنین شرایط پرداخت تسهیلات تغییر کند برنامه بانک برای حجم انتشار اوراق جدید نیز منعطف خواهد شد.