رستم قاسمي، ادامه داد: تا پايان دولت بايد ۲ ميليون مسكن ساخته و به بهره‌برداري برسد و در زمان حاضر بالغ بر پنج ميليون و ۲۰۰ هزار نفر در طرح نهضت مسكن ملي ثبت‌نام كرده‌اند كه كار پالايش بيش از يك ميليون نفر از اين متقاضيان انجام شده است. قاسمي همچنين به تفاوت مسكن ملي و مسكن مهر اشاره كرد و گفت: تفاوت طرح نهضت مسكن ملي با مسكن مهر در اين است كه در اين طرح زمين ۹۹ ساله بايد در اختيار تمام مردم قرار بگيرد، در صورتي كه در مسكن مهر اين تعهد نبود.بخشي از مسكن به صورت خودمالكي ساخته مي‌شود يعني تحويل زمين از سوي دولت و ساخت خانه توسط مالك با تخصيص وام و مدت زمان تعيين شده انجام شود. در عين حال، طبق اعلام وزارت راه و شهرسازي قرار بود آورده متقاضيان نهضت ملي مسكن حدود ۲۰۰ ميليون تومان باشد كه اين مبلغ به ۳۲۰ ميليون تومان افزايش يافته است.
به عبارت ديگر متقاضيان بايد طي ۸ مرحله ۴۰ ميليون تومان به حساب مسدود شده خود نزد بانك مسكن واريز كنند و طبق اعلام شركت عمران پرند، مبلغ آورده متقاضيان علي‌الحساب است، يعني احتمال افزايش آن در آينده وجود دارد. سوال اينجاست چرا در حالي كه دولت از ابتدا بر ساخت ۴ ميليون مسكن طي ۴ سال تاكيد داشت به يك‌باره اين رقم به ۲ ميليون واحد تا پايان دولت سيزدهم افت كرد؟
ساخت ۴ ميليون مسكن شدني نبود
محمود اولاد، كارشناس اقتصاد مسكن در اين باره گفت: از همان ابتدا كه تعداد ساخت مسكن ملي را ۴ ميليون عنوان كردند، كارشناسان اين حوزه به اتفاق اعلام كردند ساخت اين تعداد شدني نيست و به جاي آن دولت بايد شرايطي را فراهم كند كه قدرت خريد و توان مردم بالا رود تا امكان خريد و تملك داشته باشند و نيازشان به تقاضاي موثر تبديل شود و درآمدهاي خانوار افزايش پيدا كند و بستر را براي شكل‌گيري عرضه فراهم كنند تا بخش خصوصي توان ساخت داشته باشد. اولاد در ادامه به «اعتماد» گفت: موضوع اصلي در اين طرح‌ها موضوع استقبال مردم است و از تعداد ثبت‌نام‌هاي طرح نهضت مسكن ملي كه وزير راه و شهرسازي عنوان كرده‌اند نيز مسلما تعداد زيادي واجد شرايط ذكر شده نخواهند بود كه ممكن است از قبل خانه‌اي داشته باشند يا زميني در اختيارشان باشد كه در پالايش‌ها اين افراد حذف خواهند شد و ممكن است در نهايت تعداد واجدين شرايط تنها به ۳ ميليون نفر برسد.
حدود ۷۰۰ هزار نفر از ثبت‌نامي‌هاي مسكن مهر ريزش داشت
او افزود: در طرح مسكن مهر هم كه در زمان آقاي احمدي‌نژاد كليد خورد ۲ ميليون و ۲۰۰ هزار نفر در ابتدا ثبت‌نام كرده بودند كه زماني كه دولت اعلام كرد مردم آورده‌هاي خود را واريز كنند حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر نيز در اين طرح ريزش كردند و تنها ۱٫۵ ميليون نفر از ۲ ميليون و ۲۰۰ هزار نفر باقي ماندند.اين كارشناس اقتصاد مسكن با بيان اينكه برآوردها اين‌گونه است كه ريزش تعداد ثبت‌نامي‌هاي اين دوره بسيار بيشتر از مسكن مهر باشد، تصريح كرد: در طرح نهضت مسكن ملي نيز درست است كه گفته مي‌شود چندين ميليون نفر ثبت‌نام كرده‌اند، اما در نهايت زمان واريز اقساط مشخص مي‌شود كه چه تعداد ريزش دارد و چه تعداد منصرف مي‌شوند.
او خاطرنشان كرد: در دولت نهم و دهم ميزان آورده‌ها نسبت به درآمد افراد فاصله چنداني نداشت، اما در حال حاضر با توجه درآمدهاي پايين و نرخ رشد اقتصادي كنوني كه چندين سال هم منفي بوده اين شكاف بيشتر از قبل شده است و در حالي كه اعلام مي‌كردند هزينه ساخت حدود ۷ ميليون تومان خواهد شد اما اخيرا باز دولت اعلام كرد كه قيمت مسكن بيشتر از ۷ ميليون تومان خواهد شد. اين كارشناس اقتصاد مسكن در ادامه با اشاره به افزايش آورده متقاضيان نهضت ملي مسكن از ۲۰۰ ميليون به ۳۲۰ميليون تومان خاطرنشان كرد: اغلب افرادي كه براي اين نوع از مسكن ثبت‌نام كرده‌اند، صاحب ملك نيستند و مستاجراني هستند كه در حال حاضر نيز با افزايش بهاي اجاره و رهن مواجه هستند و نمي‌توانند حتي از پول رهن خود هم بردارند تا در اين بخش هزينه كنند.
هنوز ساخت ۲ ميليون و ۲۰۰ هزار واحد مسكن مهر به اتمام نرسيده است
او افزود: مردم تجربه ثبت‌نام‌ها دوران آقاي احمدي‌نژاد را هم دارند و ديده‌اند كه حتي زماني هم كه مبالغ عنوان شده را واريز كردند مسكني به آنها ندادند و امروز پس از ۱۵ -۱۴ سال هنوز ساخت ۲ ميليون و ۲۰۰ هزار واحد مسكن مهر به پايان نرسيده است و بسياري از اين واحدها در مراحل مختلف ساخت و ساز مانده‌اند و پس از سال‌ها به تازگي (سال ۱۴۰۰) مديرعامل شركت عمران شهر جديد پرديس اعلام كرد كه مشكل ۷۰ هزار واحد مسكن مهر در پرديس حل شده و تازه مي‌خواهند در اين منطقه كلنگ‌زني كنند. اولاد تصريح كرد: زماني كه مراحل ساخت اين نوع پروژه‌ها طولاني مي‌شود، ديگر مبلغي كه ابتدا گفته‌اند را دريافت نمي‌كنند به عنوان مثال در ابتداي ساخت مسكن مهر ساخت هر مترمربع را ۳۰۰ هزار تومان عنوان كرده بودند اما دو سال قبل كه تعدادي مي‌خواستند مسكن مهر خود را دريافت كنند ديگر اين مبلغ ۳۰۰ هزار تومان نبود و رقم آن بسيار بالا رفته بود.
نسبت قيمت زمين به مسكن به شدت افزايش يافته است
اين كارشناس اقتصاد مسكن گفت: هم‌اكنون نيز در تهران و كلانشهرها نسبت قيمت زمين به مسكن به شدت افزايش يافته، زيرا ديگر زميني براي ساخت و ساز باقي نمانده و زيرساخت‌ها مهيا نيست و عملا ساخت و سازها كم رونق شده است. او ادامه داد: اينكه امروز هم مسوولان ۴ ميليون مسكن را به ۲ ميليون تقليل داده‌اند باز هم به اعتقاد من تعداد بالايي است كه شايد نتوانند به موقع آن را تحويل دهند، زيرا ساخت و ساز تنها به آماده بودن زمين و بودجه و مصالح ساختماني نيست و بايد ببينند آيا اين نوع از ملك با اين شرايط خواهاني دارد؟ و اين افراد توان پرداخت اقساط اعلامي را دارند يا خير.
تعداد مسكن مهر خالي در هشتگرد كم نيست
اولاد با اشاره به مسكن مهرهايي كه روي دست دولت باقي مانده است، افزود: از ۲ ميليون و ۲۰۰ هزار مسكن مهري كه ساخته شد تنها ۱٫۵ ميليون آن به مردم واگذار شده است، امروز در هشتگرد تعداد زيادي مسكن مهر خالي از سكنه وجود دارد و در آينده مي‌بينيم كه همين مسكن مهرهايي كه خالي هستند و باقي مانده‌اند را به نام مسكن ملي اعلام مي‌كنند. اين كارشناس بازار مسكن با اشاره به۹۹ ساله بودن زمين در طرح ملي مسكن افزود: در مسكن مهر هم همين‌گونه بود و در آن طرح هم به حذف قيمت زمين اشاره شده بود و قرار بر اين بود كه زمين‌ها عيان واگذار شوند و اين طرح جديد هم كپي همان قبلي است. او تصريح كرد: در مسكن مهر نيز پس از دو سال متوجه شدند كه ريزش‌هاي ثبت‌نامي زياد است و مواردي كه براي واجدين شرايط عنوان شده بود را تسهيل كردند و اعلام كردند كه مجردها هم براي مسكن مهر مي‌توانند ثبت‌نام كنند و اجازه واگذاري زمين هم پس از ۴-۳ سال داده شد و مبلغي هم بابت زمين دريافت كردند.
هيچ بانك اطلاعاتي از زمين‌هاي دستگاه‌هاي دولتي وجود ندارد
اولاد خاطرنشان كرد: آقايان بر اين باور بودند كه اگر زمين‌هاي دولتي براي طرح ملي مسكن واگذار شود و تامين مالي هم از سوي بانك‌ها صورت گيرد ساخت و ساز شروع مي‌شود اين در حالي است كه هيچ بانك اطلاعاتي از زمين‌هاي دستگاه‌هاي دولتي وجود ندارد تا همه دستگاه‌ها زمين‌ها را براي اين منظور بياورند ضمن آنكه ۹۰- ۸۰ درصد از اين زمين‌ها اصلا قابليت بارگذاري ندارند و بايد مطالعات ده‌ها شاخص از شيب زمين گرفته تا جهت آفتاب و نوع جنس خاك و زلزله‌خيز بودن آن و… بررسي و آماده‌سازي آن و زيرساخت‌هاي آن مهيا تا زميني براي ساخت و ساز فراهم شود. او افزود: ضمن آنكه براي رسيدن به زمين خام و فراهم‌سازي آن براي ساخت يك شهرك دو تا سه سال زمان لازم است و اصلا اين‌گونه نيست كه بدون مطالعه بتوان كلنگ‌زني زميني را انجام داد.