در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ به دولت اجازه داده شد، تا معادل سقف ردیف (۱۸) جدول مصارف تبصره (۱۴) این قانون را از طریق تامین منابع مابه‌التفاوت ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی اختصاص دهد و چنانچه دولت قصد دارد کالایی را از سبد ارز ترجیحی حذف نماید، باید قبلا ترتیبات قانونی جبران زیان رفاه مصرف‌کننده برای کالاهای اساسی را از طریق کالابرگ الکترونیکی و در امور پزشکی از طریق بیمه‌ها یا از طرق جایگزین مطمئن به انجام رسانده باشد، به‌طوری که افراد بتوانند این کالاها و خدمات را به نرخ پایان شهریور ۱۴۰۰ و در سقف سهمیه تعیین‌شده تهیه کنند.
در همین راستا، حضرت‌آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به برنامه‌های مهم دولت در زمینه مسائل اقتصادی تاکید کردند: «همه قوا، دستگاه‌ها و مردم به دولت کمک کنند.» رئیس‌جمهوری هم که سه روز پیش در حاشیه جلسه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا وعده داده بود که به‌زودی درباره مردمی‌سازی نظام پرداخت یارانه‌ها و اصلاح نحوه پرداخت یارانه کالاهای اساسی با مردم سخن می‌گوید، شب گذشته برای پنجمین بار از طریق گفت‌وگوی زنده تلویزیونی بعد از خبر ۲۱ شبکه اول سیما در این‌باره با مردم سخن گفت.
رئیسی گفت: «ما باید قانون را اجرا کنیم؛ نمی‌خواهیم به قشر ضعیف جامعه فشاری وارد شود. ما قبلا یارانه را به واردکنندگان می‌دادیم که این مسئله باعث رانت و فساد می‌شد حالا ما می‌خواهیم این یارانه را به مردم بدهیم و عملا حذف ارز ترجیهی نداریم.» به گفته رئیس‌جمهوری به ۳دهک اول نفری ۴۰۰هزار تومان؛ دهک‌های ۴ به بعد ۳۰۰ هزار تومان یارانه پرداخت می‌شود.وی همچنین با اشاره به اینکه قیمت نان، دارو و بنزین به هیچ عنوان گران نمی‌شود تاکید کرد:«نان سنتی به دست همه ی مردم خواهد رسید؛ دارو هم از طریق بیمه ها خواهد بود، یعنی یارانه به بیمه ها پرداخت می شود.» به گفته رئیسی،میزان یارانه در نظر گرفته شده به مدت ۲ماه پرداخت می‌شود و پس از آن کالا برگ در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
همچنین معاون اول رئیس‌جمهوری در تشریح ضرورت‌های اجرای طرح ملی اصلاح نظام پرداخت یارانه کالاهای اساسی برای استانداران و جمعی از مدیران ارشد اجرایی کشور تاکید کرد: «مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها یک الزام قانونی، عقلی و اقتصادی است و دولت می‌خواهد یارانه تک‌تک افراد به دست خودشان برسد.» او افزود: «سال گذشته ۱۵.۶ میلیارد دلار ارز ترجیحی یعنی معادل ۳۱۲ هزار میلیاردتومان یارانه از سوی دولت پرداخت شد اما طبقات پردرآمد و ثروتمند جامعه به‌دلیل مصرف بیشتر، استفاده بیشتری از این یارانه‌ها داشته‌اند و بخش اندکی از این یارانه به‌دست دهک‌های پایین و طبقات ضعیف جامعه رسیده است. قرار نیست با اجرای طرح اصلاح نظام پرداخت یارانه‌ها، از جیب ثروتمندان پولی برداشته و به طبقات ضعیف‌تر پرداخت شود، بلکه قرار است با اجرای این طرح یارانه و پولی که متعلق به تک‌تک آحاد جامعه است، به خودشان پرداخت شود. باید تلاش کنیم اجرای این طرح با کمترین تبعات و کمترین آسیب‌ها برای مردم انجام شود و هرچقدر که اقتدار و هماهنگی ما در اجرای این طرح بیشتر باشد، فشار کمتری بر مردم وارد خواهد شد.»
محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری نیز اظهار داشت: «دلار ۴۲۰۰ تومانی که به‌صورت ارزان به تجار داده می‌شد، الان همان پول به‌صورت کالابرگ در اختیار مردم قرار می‌گیرد. در دو ماه اول ارزش کالابرگ به‌صورت نقدواعتبار به حساب مردم واریز می‌شود تا از این پول استفاده کنند، تا فشار ناشی از گرانی‌ها کاهش یابد، اما پس از دوماه با توجه به قانون مجلس طرح به‌صورت کالابرگ ادامه می‌یابد.»در همین راستا روزگذشته وزیر اقتصاد و امور دارایی اصلاح سیاست‌های حمایتی مخصوصا در کالای استراتژیکی مثل نان را جزو اولویت‌های طرح عادلانه کردن یارانه‌ها دانست و گفت که درباره سایر کالاها نیز ارایه کالابرگ در دستور کار قرار می‌گیرد. پس از تکلیف قانون لایحه بودجه ۱۴۰۱ در قبال محدود شدن ارز کالاهای اساسی، لازم بود سیاست‌های حمایتی مشخصی اتخاذ شود.
او با ابراز امیدواری نسبت به طرح جدید پرداخت یارانه‌ها، در خصوص جزئیات این طرح توضیح داد: «اصلاح سیاست‌های حمایتی مخصوصا در کالای استراتژیکی مثل نان جزو اولویت‌های طرح است و در مورد سایر کالاها هم بر اساس مصوبه مجلس ارایه کالابرگ در دستور کار قرار می‌گیرد.» وزیر جهاد کشاورزی نیز با بیان اینکه ارز ترجیحی با عدالت توزیع نشد و اقتصاد ایران را دچار بیماری مزمن کرد، گفت: «مردم نگران اصلاح یارانه‌ها نباشند، یارانه جبرانی نان دوماه قبل از اصلاح یارانه‌ها به حساب آنها واریز می‌شود.»
به این ترتیب طرح اصلاح نظام پرداخت یارانه‌ها، طرحی مبتنی بر منافع ملی و مورد وفاق تمام ارکان نظام است و بایستی مدیران دستگاه‌های دولتی و عمومی برای اجرای دقیق و کامل طرح و توجه لازم به مکانیزم‌های حمایتی پیش‌بینی شده برای مراقبت از معیشت مردم اهتمام ورزند. در این میان نقد منصفانه، صداقت در بیان کاستی‌ها و مشکلات احتمالی، نظارت فعالانه بر مراحل اجرای طرح و پیگیری افزايش نظارت‌ها برای کنترل گرانی‌های غیرمنطقی و بدون مبنا می‌تواند در همراهی با دولت موثر باشد.
* واریز یارانه «۳۰۰» و «۴۰۰» هزار تومانی آغاز شد
همزمان با پایان سخنان سید ابراهیم رئیسی، درباره توزیع عادلانه یارانه‌ها، واریز مبلغ کمک معیشتی به حساب مردم آغاز شد.واریز یارانه جدید با پرداخت به سه دهک کم‌درآمد شروع شد. به گفته رئیس‌جمهوری مبلغ این یارانه برای اقشار کم‌درآمد ۴۰۰ هزار تومان و اقشار متوسط ۳۰۰ هزار تومان است.
* راهنمای ثبت اعتراض به یارانه معیشتی
رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از فراهم شدن امکان ثبت اعتراض نسبت به یارانه تخصیصی از طریق «سامانه رسیدگی به درخواست کمک حمایت معیشتی و یارانه نقدی» خبر داد. سیدمرتضی موتورچی در صفحه شخصی‌اش در توئیتر اعلام کرد: به اطلاع هم وطنان گرامی می‌رساند پیرو اصلاح نظام توزیع یارانه‌ها، هم وطنانی که به هر دلیلی ابهام یا اعتراضی نسبت به یارانه اختصاص یافته دارند می‌توانند به سامانه hemayat.mcls.gov.ir مراجعه و ثبت اعتراض کنند.»
* افزایش قدرت خرید دهک کم‌درآمد روستایی
با افزایش یارانه نقدی سه دهک پایین درآمدی، قدرت خرید دهک اول (روستائیان-فقیرترین دهک) ۲.۵ برابر می‌شود.بر اساس آمارهای بودجه خانوار، دهک اول درآمدی روستائیان تا پیش از این به طور میانگین کمتر از یک میلیون تومان در ماه قدرت خرید داشتند.از آنجا که میانگین بعد خانوار (تعداد اعضای خانوار) دهک اول روستانشین کشور ۴ نفر اعلام شده، یارانه ۴۰۰ هزار تومانی جدید با کسر یارانه‌های قبلی سبب می‌شود که رقم یارانه پرداختی به این خانوارها بیش از یک میلیون و ۳۸۰ هزار تومان افزایش یابد و قدرت خرید این اقشار به ۲.۳ میلیون تومان برسد. دهک اول درآمدی روستانشین کشور ۵۰۸ هزار خانوار است که شامل بیش از ۲ میلیون نفر می‌شود.