نشریه ایتالیایی "فورمیچه" با اشاره به احتمال تاثیر اعتراضات اخیر به مشکلات محیط زیستی بر تصمیم دولت رئیسی برای بازگشت به برجام مینویسد: خشک شدن زاینده رود و متعاقب آن بحران آب به موج تازهای از اعتراضات در ایران دامن زده است؛ این روزها دهها هزار نفر در اصفهان و (شهرکرد) به نشانه اعتراض به خیابانها آمدند.
خشکسالی معضل بزرگی است که برخی این موضوع را ناشی از تصمیمات مسئولان، سوء مدیریت و فساد و اجرای پروژههایی صرفا برای منافع گروه های خاصی در تمام مناطق کشور میدانند. برای مثال، پیشتر در سال ۲۰۱۸ میلادی شرایط زیست محیطی خوزستان نیز به دلیل احداث مستمر سدها بدتر شده بود. در ماه آگوست، این منطقه شاهد اعتراضات بود. خوزستان علیرغم نفتخیز بودن جزو، فقیرترین مناطق ایران محسوب میشود. خشکسالی مشکلی است که برای دههها ادامه داشته و به دلیل تغییرات آب و هوایی تشدید شده است و در ایران دولت را برای مدیریت بد آن مقصر میدانند.
اعتراضات اخیر در ایران بر روی موضوع محیط زیست و محرومیت نواحی مختلف متمرکز شدهاند، بدون آنکه به طور خاص در آن مطالبهای سیاسی مطرح شود.این اعتراضات نشان میدهند که دولت رئیسی با مشکلات بسیار گستردهای مواجه است و باید با قراردادی اجتماعی با شهروندان ایرانی آن را حل کند. مشکلات داخلی ایران مرتبط با مشکلات بین المللی نیز هستند.
بحرانهای داخلی در جامعه ایران میتواند رئیسی اصولگرا را به سوی عملگرایی در مهمترین پرونده سیاست خارجی ایران، یعنی برجام سوق دهد که مذاکرات بر سر آن در دوشنبه ۲۹ نوامبر از سر گرفته میشود.دستیابی به توافق هستهای باعث لغو بسیاری از تحریمهای امریکا میشود. ایران به لغو تحریمها نیاز دارد تا برای مقابله با مشکلات داخلی بودجه برای سرمایهگذاری در اختیار داشته باشد.
در حال حاضر، برای دولت ایران تنها راه ممکن برای بازی با کارت اقتصادی بازگشت به برجام است چرا که شرکای اصلی تهران، یعنی روسیه و چین در این راستا به ایران فشار میآورند.