شاید بازی الهلال با پرسپولیس به ظاهر یک بازی ورزشی در چارچوب لیگی مهم به نظر بیاید، ولی این بازی برای دو کشور که هرکدام در پی تحمیل قدرتشان به دیگری در منطقه هستند فراتر از یک بازی فوتبال ساده است. در واقع این بازی، به نوعی نفوذ سیاسی دو کشور در سیاستهای منطقه را ترسیم میکند. قبل از وارد شدن به جزئیات و چرایی این مورد، همین ابتدا باید عنوان کرد اینکه کشور عربستان موفق میشود دو تا از بهترین تیمهای ایران را به عربستان بکشاند و خودش پا به ایران نگذارد، برنده این جدال سیاسی است.
رابطه دیپلماتیک ایران و عربستان در دهههای اخیر چندان حسنه نبوده، ولی تنشهای موجود هم سینوسی حرکت کرده و گاها شدید و بعضی وقتها هم بدون اثر حس شده اند. این حرکت سینوسی البته به قبل از ماجرای سال ۱۳۹۴ و بالا رفتن عدهای از دیوار سفارت عربستان در تهران برمی گردد. بعد از آن، تا همین الان که دوباره زمزمه مذاکره و از سرگرفتن روابط دیپلماتیک دو کشور به گوش میرسد، تنشها بین ایران و عربستان محسوس بوده است. بالارفتن از دیوار سفارت در عربستان به معنای واقعی، نه تنها روابط سیاسی، بلکه روابط ورزشی دو کشور را هم دستخوش تغییر کرد. اولین پیامدش این بود که عربستانیها ادعا کنند ایران نا امن است و به AFC فشار بیاورند که به دلیل ناامنی، مانع از برگزاری بازی تیمهای عربستانی با ایرانیها در خاک ایران شود.
اگرچه مسئولان خوش خیال ایرانی تصور میکردند AFC به این درخواست سیاسی تیمهای عربستانی پاسخ منفی میدهد، ولی خیلی سریع متوجه شدند نفوذ عربستان بیش از چیزی است که تصور میکنند. کنفدراسیون فوتبال آسیا در تصمیمی بحث برانگیز خبر از این داد که بازی نمایندگان عربستان با ایران در لیگ قهرمانان آسیا به میزبانی کشوری ثالث برگزار خواهد شد. تا اینجا شکستی به غیر از محرومیت از حضور تماشاگران پرشور ایرانی، متوجه ورزش ایران نبود، چون همانطور که عربستانیها به ایران نیامدند، ایرانیها هم به عربستان نمیرفتند و بازی در زمین بی طرف برگزار میشد.
ضربه دومی که ورزش ایران خورد ساقط کردن هواپیمای اوکراینی بود؛ اینجا عربستان نه به طور مستقیم بلکه به طور غیرمستقیم با مشاوره دادن به دیگر تیمهای آسیایی، کاری کرد تا میزبانی از تیمهای ایرانی به طور کلی گرفته شود. تیمهای آسیایی این بار با ادعای ناامن بودن فضای ایران، درخواست دادند بازی با تیمهای این کشور به زمین دیگری برده شود. این بار AFC نه تنها تیمهای عربستانی، بلکه تیمهای دیگر کشورهای منطقه را هم از رفتن به ایران معاف کرد. این یکی اتفاق مهمتری را در پی داشت، چون تثبیت شدنش به معنای پذیرفتن ناامنی ایران بود. اینطور شد که مسئولان وقت فدراسیون فوتبال به همراه مدیران ۴ تیم ایرانی حاضر در لیگ قهرمانان آسیا، شال و کلاه کرده و به مقر AFC رفتند تا رسما به چنین تصمیمی اعتراض کنند.
بعد از ساعتها جلسه، مسئولان ایرانی از این گفتند که «دستاورد بزرگی» داشته و موفق شده اند در این پرونده پیروز شوند و رای AFC را بشکنند. برخلاف ادعای مسئولان ایرانی، اما هرگز چنین نشد. کنفدراسیون فوتبال آسیا رسما اعلام کرد تمامی بازی نمایندگان ایران در مرحله رفت لیگ قهرمانان آسیا، به میزبانی رقبا برگزار میشود و در ادامه لیگ و «پس از بررسیهای انجام شده توسط ماموران AFC و در صورت احراز امنیت» بازیهای برگشت به میزبانی تیمهای ایرانی برگزار میشود. اگرچه ایرانیها چندبازی رفت را در خانه رقبا به میدان رفتند، ولی بعد با شیوع ویروس کرونا، موضوع میزبانی از بین رفت و «میزبانی متمرکز» جایش را گرفت.
اینجا دقیقا همانجایی بود که عربستان از فرصت استفاده کرد و مهمترین شکست سیاسی – ورزشی را به ایران تحمیل کرد؛ کنفدراسیون فوتبال آسیا با نادیده گرفتن پیشنهاد تیمهای ایرانی مبنی بر میزبانی متمرکز از گروههای مختلف لیگ قهرمانان آسیا، عربستان را میزبان تیمهای ایرانی اعلام کرد! در واقع این کنفدراسیون رای بر این داد که بعد از ۵ سال تنش بین تیمهای ایرانی و عربستانی، تیمهای ایرانی راهی عربستان شوند و در خاک رقیب مسابقه دهند. به ظاهر اینطور استنباط شد که دوطرف کدورتها را کنار گذاشته و از این به بعد قرار است مساله بازی در زمین بی طرف از بین برود و تیمهای عربستانی هم به ایران بیایند. البته که سکوت عجیب مسئولان ایرانی در آن برهه نگران کننده به نظر میرسید.
به هر روی دو تیم فولاد و استقلال به عربستان سفر کرده و نهایتا استقلال با شایستگی موفق به صعود از گروهش شد. بعد از صعود استقلال بود که مشخص شد مسئولان ورزشی ایران چه شکست بدی خورده اند، چون طبق قرعه، استقلال به الهلال عربستان در یک هشتم نهایی خورد و دوباره طبق قرعه این بازی باید به میزبانی استقلال در ورزشگاه آزادی برگزار میشد. در اقدامی جالب، اما خبر رسید که عربستانیها به پشتوانه AFC از سفر به ایران معاف هستند و طبق قانون قبلی (!) بازی نمایندگان ایران و عربستان باید در زمین بی طرف برگزار شود! امری که در سکوت محض مسئولان ایران محقق شد و رای به حذف یکی از بهترین تیمهای ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا داد.
کشاندن استقلال به عنوان یکی از بهترین و پرطرفدارترین تیمهای ایران به عربستان برای این کشور برد محسوب میشد، ولی کشاندن پرسپولیس به خاک این کشور، نه تنها یک برد ورزشی بلکه بزرگترین پیروزی سیاسی- ورزشی عربستان برابر ایران تلقی میشود. پرسپولیس بهترین تیم ایران در چندسال اخیر و یکی از بهترین تیمهای آسیا در همین بازه زمانی بوده است. این تیم با وجود چندبار حضور در نیمه نهایی و دوبار رسیدن به فینال لیگ قهرمانان آسیا، قریب به ۲ سال است که به دلیل رخدادهای غیرورزشی، ضعف مسئولان ایران در مدیریت فضای منطقه و نداشتن کرسی در نهادهای مهم، آواره است و در تهران میزبانی نکرده است. در عوض، عربستان، کشوری که حاضر نیست ورزشکارانش را به ایران بفرستد، در حساسترین بازه زمانی، پرسپولیس را مجبور به حضور در ریاض میکند تا نه تنها نفوذش در AFC را به رخ بکشد، بلکه زمینه را برای صعود تیمش به مرحله بعدی فراهم میکند. این البته پایان کار نیست، چون پرسپولیس اگر امشب بتواند از سد الهلال عبور کند باز هم باید در نیمه نهایی و البته شاید در فینال، به عربستان سفر کند و در خاک کشوری بازی کند که حاضر به فرستادن ورزشکارانش به ایران نیست.