سردار سید تیمور حسینی رئیس پلیس راهور فراجا در جمع‌بندی عملکرد طرح نوروزی امسال اعلام کرد: در طول ۲۱ روز اجرای این طرح، ۸۸۰ نفر از هم‌وطنان جان خود را از دست دادند و بیش از ۲۰ هزار نفر مجروح شدند. در همین بازه زمانی، ۱۰۱۶۳۴۳ مورد تصادف درون‌شهری و برون‌شهری به ثبت رسید که از این میان، ۷۳۸ مورد منجر به فوت و ۱۵۸۳۳ فقره منجر به جرح شد. نکته نگران‌کننده آنجاست که استان‌هایی، چون کرمان، فارس و خراسان رضوی، صدرنشین تلفات جاده‌ای بودند؛ استانی مانند کرمان با ۷۹ فوتی، نشان می‌دهد حتی واژگونی ساده یک وسیله نقلیه می‌تواند به فاجعه‌ای ملی بدل شود.اما چرا باید همچنان و هر ساله شاهد مرگ و مصدومیت‌های گسترده در تصادفات جاده‌ای کشورمان باشیم؟! پاسخ به این سؤال را باید در جایی فراتر از صرفاً عامل انسانی یا خطای رانندگی جست‌و‌جو کرد؛ جایی که به گفته صریح سردار احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی کشور، به «خودرو‌های بی‌کیفیت» بازمی‌گردد.
خودرو‌هایی که “ارابه مرگ” هستند!
سردار رادان در آخرین حضور خود در رسانه ملی در یک موضع‌گیری صریح گفت: “بعضی از خودرو‌های ما ارابه مرگ هستند؛ وقتی خودرویی واژگون می‌شود، پنج‌تا ملق می‌زند و افراد داخل خودرو مصدوم می‌شوند، اما خودروی دیگری واژگون می‌شود، فقط نیم ملق می‌زند و ۳ نفر کشته می‌شوند! این تفاوت فقط به دلیل ضعف ایمنی خودرو است. ” فرمانده کل نیروی انتظامی با اشاره به حادثه واژگونی اتوبوس در استان کرمان که ۱۴ کشته برجا گذاشت، متذکر شد: سقف، بدنه و شیشه اتوبوس‌های ما خودشان عامل قتل هستند! اینها باید اصلاح شوند. نمی‌توانیم فقط به استاندارد‌های اروپا تکیه کنیم؛ وقتی کشور ما پیمایش جاده‌ای زیادی دارد، باید استاندارد مخصوص به خودش را داشته باشد.
این اظهارات صریح فرمانده فراجا درباره عدم ایمنی حداقلی خودرو‌های تولید داخل در حالیست که طی این سال‌ها با وجود اعلام صدباره وضعیت وخیم ایمنی خودرو‌های تولیدی توسط خودروسازان داخلی، تا به امروز نه تنها شاهد ارتقای کیفیت و ایمنی این خودروها نبوده‌ایم بلکه متاسفانه در برخی از خودرو‌های پرتیراژ تولید داخل، شاهد کاهش محسوس ایمنی و کیفبت این خودروها نیز بوده‌ایم! به عنوان نمونه، اظهارات اخیر صریح سردار رادان در رسانه ملی و استفاده از واژه “ارابه مرگ” برای خودرو‌های ناایمن داخلی، صرفاً سکوت مسؤلان مربوطه در وزارت صنعت، سازمان ملی استاندارد و خودروسازان بزرگ کشور را در پی داشته است! سکوتی که شاید برای برخی عادی شده، اما برای خانواده‌هایی که عزیزان خود را به دلیل عدم ایمنی حداقلی این خودروها از دست داده‌اند، بسیار دردناک و رجرآور است.
“عدم ایمنی خودرو‌های تولید داخل” حلقه گمشده پویش نه به تصادف
پویش “نه به تصادف” با محور قرار دادن نقش عامل انسانی و رفتار‌های رانندگی آغاز شد و خوشبختانه توانست بخشی از جامعه را نسبت به این فاجعه حساس کند، اما همان‌طور که سردار رادان هم به آن اشاره کرده، «سهم تصادف» تنها بر دوش راننده نیست؛ بلکه خودرو و جاده نیز در این میان سهیم‌اند.ایمنی خودروها یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های نادیده‌گرفته شده در کمپین‌های فرهنگی اخیر است؛ وقتی بدنه خودرو‌های تولید داخل با یک فشار حداقلی دست، کاملا به داخل فرو می‌رود، چنین بدنه‌ای چطور قرار است در تصادفات جاده‌ای، تاب یک واژگونی و برخورد‌های سخت خودرو‌های دیگر را داشته باشد؟!
وقتی در جاده با یک برخورد ساده خودروی تولید داخل با یک خودروی دیگر حتی با سرعت‌های استاندارد کمتر از ۸۰ کیلومتر، بدنه هر دو خودرو تولید داخل کاملا مچاله می‌شود و سرنشینان این خودروها یا میان تکه‌های آهن، قطعه قطعه می‌شوند یا به بیرون از خودرو پرتاب می‌شوند، چطور می‌توان در چنین شرایطی، دم از تاثیر آموزش فرهنگ رانندگی بزنیم و چطور می‌توانیم توقع زنده ماندن سرنشینان چنین خودرو‌هایی ناایمنی را داشته باشیم؟!
سردار رادان خطاب به مردم می‌گوید: “حیف است که برای نیم ساعت زودتر رسیدن، خاطره‌ای از فوت یک عزیز جلوی چشم‌تان باشه…، اما خودروها هم باید مقاوم باشند! “
چرا هیچ‌کس پاسخگو نیست؟
اینکه عالی‌ترین مقام انتظامی کشور صریحاً خودروسازان را دلیل بخشی عمده‌ای از مرگ‌های جاده‌ای در تصادفات اعلام می‌کند، اتفاق کمی نیست، اما جای این سؤال جدی از مسولان مربوطه در صنعت خودروسازی کشورمان وجود دارد که چرا هیچ مقام مسؤلی پاسخگوی این “فاجعه ملی” به دلیل عدم ایمنی حداقلی خودرو‌های تولید داخل نیست و این فاجعه هر ساله با شدت بیشتری در حال تکرار است؟!
خودروسازان داخلی سال‌هاست با توجیهاتی مانند “صرفه اقتصادی، تحریم، بازار محدود و … ” از ارتقای حداقلی ایمنی و کیفیت تولیداتشان سر باز زده‌اند، اما واقعیت این است که هزینه این تولیدات فاجعه‌بار و به قول سرار رادان این “ارابه‌های مرگ” را مردم باید با تقدیم جان عزیزان خود، پرداخت کنند!
آقایان مسئول در صنعت خودروسازی داخل! “زنگ حساب” فرا رسیده
در پایان باید گفت که پلیس، مردم و نهاد‌های فرهنگی تا حد زیادی، سهم خود را برای کاهش تصادفات جاده‌ای ادا کرده‌اند، اما حالا نوبت آن است که دستگاه‌های مسئول در حوزه صنعت، دستگاه‌های نظارتی و قضایی وارد میدان شوند و به‌جای پنهان شدن پشت شعارها، در عمل نشان دهند که برای جان مردم ارزش قائل هستند. تا وقتی که خودرو‌های تولید داخل از نظر ایمنی، گرفتار این وضعیت فاجعه‌بار فعلی باشند و تا وقتی که سقف، ستون و شیشه این خودروها، خود عامل قتل سرنشینان باشد و در یک کلام، تا وقتی که تولیدات خودروسازان داخلی “ارابه‌های مرگ” باشد، نمی‌توان جلوی مرگ سالیانه ۲۰ هزار ایرانی بی‌گناه در تصادفات جاده‌ای کشورمان را گرفت!