گرچه این بازار سالهاست مشتریهای پروپاقرص و ثابت خود را دارد اما این روزها بهخاطر گرانیها و بحران اقتصادی، پای مشتریان تازهای به این بازارها باز شده است. سالهاست این بازار مشتریهای متنوع و مختلفی دارد اما در این میان تازهترین مشتریان لباسهای دستدوم افرادی هستند که بهدلیل گرانی قیمت پوشاک راهشان به اینجا افتاده و طالب لباس دستدوم هستند.
یکی از مشتریان، زنی است که در میان لباسهای زمستانی تازه رسیده بهدنبال کت کاموایی گرم و نرمی میگردد. تا چند سال پیش که دستهایش جان بیشتری داشتند و هنوز رگهای روی مچ دستش ورم نکرده بود، لباس زمستانی موردنیازش را خودش میبافت؛«پاییز که میشد کاموا را دست میگرفتم تا هم گرم شوم و هم برای خودم و بچههایم لباس و شال ببافم اما حالا درد مچ دست دیگر امانم نمیدهد. قیمت کاموا هم که سر به فلک کشیده. هر کلاف کاموا کمتر از ۲۵هزار تومان نیست. لباس هم به همین نسبت گران شده. این بازار را یکی از آشناها به من معرفی کرده بود. امسال دومین سالی است که برای خرید لباس گرم به خیابان آذربایجان میآیم.» خانوادههایی که برای خرید لباس فرزندان و حتی کودکان و نوزادشان به اینجا میآیند هم کم نیستند.
یکی از این مشتریان میگوید:«قیمت کاپشن بچگانه سر به فلک گذاشته. درحالیکه این لباس تنها همین امسال تن بچهها میشود». قید خرید کاپشنهای ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومانی برای فرزند یکسالهاش را زده و به سراغ تاناکورافروشیها آمده که کاپشنهای خارجی نوزاد و کودک را با قیمت متوسط ۱۲۰هزار تومان به فروش میرسانند.
قیمت لباسهای پاییزی که این روزها در ویترین فروشگاهها جاخوشکردهاند، کمتر از ۴۰۰هزار تومان نیست اما متوسط قیمت تیشرتهای ساده ایرانی این مغازهها بین ۷۰تا ۱۰۰هزار تومان است. قیمت کفش تفاوت و تنوع بسیار بیشتری دارد و کیفیت و کاربرد آن در تعیین قیمت اثرگذار است؛ برای مثال کفش مخصوص کوهنوردی در بازار منیریه بین ۲۰تا ۳۰میلیون تومان قیمت دارد و کفشهای چرم برای استفاده روزمره از ۷۰۰هزار تومان آغاز میشوند. همین عدد و رقمهاست که خانوادههای ایرانی را در ماهها و سالهای گذشته بیشتر از قبل به سمت استفاده از لباسهای دستدوم سوق داده است؛ افرادی که این روزها به خیل مشتریان لباسهای تاناکورا اضافه شدهاند.
یکی از فروشندگان میگوید: «ما مشتریهای ثابتی داریم که سالهاست آنها را در این بازار میبینیم اما در ۲سال گذشته و بعد از کرونا و بحران اقتصادی، مشتریهای جدید هم به اینجا اضافه شدهاند که بهدلیل گرانی رو به استفاده از لباسهای دستدوم یا استوک آوردهاند. از طرفی مشتریهای قدیمی هم با وسواس بیشتری خرید میکنند و میزان خرید مردم کمتر شده؛ در واقع مشتریهای قدیمی هم با احتیاط بیشتر و حسابشدهتر از قبل خرید میکنند».
لباسهاس دستدوم از کجا میآیند؟
لباسهای خارجی در بازار دستدوم فروشیهای تهران از مسیرهای مختلفی سر از ایران درمیآورند؛ برخی از این لباسها برندهای معروفی هستند که به سفارش کشورهای آسیای شرقی، هند، پاکستان و… تولید میشوند و بعد از استفاده بهصورت فلهای به بازار زاهدان میرسند و از آنجا در کل کشور توزیع میشوند. برخی از این لباسها با چمدان مسافران و اغلب از کشورهای همسایه سر از ایران درمیآورند. بازار لباس تاناکورای مهاباد توقفگاه غربی این لباسها و کفشهاست و شهرهایی مانند دوبی هم مبدا بخش دیگری از این کالاها هستند. لباسهایی که به کلیساها اهدا میشوند هم بهگفته فروشندگان در میان این لباسها به بازارهای پخش عمده راه پیدا میکنند. یکی از فروشندههای قدیمی آذربایجان میگوید:«همه لباسهای این مغازهها بهصورت فله و از مراکز فروش عمده خریداری میشود. معمولا مغازهدارها لباس را مستقیم از خود مشتری نمیخرند چون ممکن است دزدی باشد».