یک عفونت قارچی
«موکورمایکوزیس» نوعی عفونت قارچی مزمن و عامل بیماری «قارچ سیاه» است که منجر به ایجاد رنگ سیاه در مخاط بینی می‌شود و می‌تواند سینوس‌ها، مغز، ریه‌ها و چشم‌ها را آلوده کند. این بیماری عموما در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری داشته و توان مبارزه کمتری با عفونت دارند، بروز می‌کند و می‌تواند در افراد دیابتی یا دارای نقص ایمنی شدید مانند بیماران سرطانی یا مبتلایان به ایدز خطرساز باشد. مواردی از ابتلا به بیماری قارچ سیاه در میان مبتلایان به بیماری کووید-۱۹ که در بیمارستان‌های هند، عراق و بولیوی بستری شده‌اند، مشاهده شده است و ما نیز به تازگی مواردی از آن را در کشور داشته‌ایم.
از تهران تا مازندران
طبق خبر‌های رسمی تاکنون مواردی از ابتلا به این بیماری در تهران، مازندران و اصفهان مشاهده شده است. البته این فقط بر اساس اخبار منتشرشده قطعی است و پیش‌بینی می‌شود موارد دیگری از آن نیز در سایر شهر‌ها وجود داشته باشد. رئیس بیمارستان امام خمینی (ره) از بستری شدن بیش از ۱۰ بیمار کرونایی مبتلا به «قارچ سیاه» در این بیمارستان خبر داده است. طبق گفته سرپرست معاونت بهداشتی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ۱۵ تا ۲۰ فرد مبتلا به قارچ سیاه نیز در مازندران شناسایی شده‌اند.
تخلیه قسمت‌هایی از گونه و چشم یک کودک در اصفهان
همچنین به گزارش تسنیم، کرونا در اصفهان از فاجعه هم عبور کرده است و تعدادی از کودکان بستری هم دچار عارضه قارچ سیاه شده‌اند. معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، گفته است: قارچ سیاه بین کودکان مبتلا به کرونا در استان اصفهان شیوع یافته است و سه نفر از کودکان مبتلا به کرونایی که در بیمارستان امام حسین (ع) بستری هستند، درگیر آن شدند که در یک مورد از آن‌ها که کودکی هشت‌ساله است، پزشکان مجبور به تخلیه قسمت‌هایی از گونه و چشم او شدند تا بتوانند جانش را حفظ کنند. کلیدری خاطرنشان کرد: پیشگیری از ابتلا به قارچ سیاه در شرایط فوق‌بحرانی کرونا، تنها به کاهش سیر کرونا و تعداد بیماران مبتلا به کووید۱۹ وابسته است، زیرا هر چقدر میزان بیشتری از ابتلا به ویژه در افرادی که نقص ایمنی دارند را داشته باشیم، به همان میزان احتمال ابتلا به قارچ‌های فرصت‌طلب مانند قارچ سیاه نیز بیشتر خواهد شد.در همین حال گزارش‌های تاییدنشده‌ای از شناسایی مواردی از ابتلا به قارچ سیاه در مشهد نیز منتشر شده است.
ظهور بیماری، ۱۲ تا ۱۸ روز بعد از رفتن کرونا
به گفته متخصصان، گسترش سریع این عفونت تا حد زیادی به استفاده بی‌رویه از دارو‌های کورتیکواستروئید (کورتون) که اغلب برای درمان بیماران مبتلا به کووید-۱۹ تجویز می‌شود، ارتباط پیدا می‌کند. استفاده بیش از حد از این دارو‌ها یا مصرف آن‌ها توسط افرادی که سیستم ایمنی بدن‌شان به دلیل بیماری ضعیف شده است، در واقع خطر ابتلا به این عفونت قارچی را افزایش می‌دهد. به گفته پزشکان هندی، این عفونت ۱۲ تا ۱۸ روز پس از بهبود بیماری کووید-۱۹ ظاهر می‌شود و درصورتی‌که بیماران به موقع و به درستی تحت درمان قرار نگیرند، احتمال فوت بیمار تا ۹۴ درصد افزایش می‌یابد.
سامانه ۱۹۰: داروی قارچ سیاه نداریم
اما مهم‌تر این‌که، هزینه درمان این بیماری سنگین است و مشکل کمبود داروی آن نیز جدی است. «آمفوتریسین بی» داروی ضد قارچی است که در درمان این عفونت نادر استفاده می‌شود و ضروری است بیمار برای مدت هشت هفته روزانه این دارو را دریافت کند، اما کمبود این دارو در بازار هم دردی بر این بیماری شده است. به گزارش تجارت‌نیوز، به جز بیمارستان امام خمینی (ره)، حالا متخصص بیماری‌های عفونی بیمارستان مسیح‌دانشوری هم از بستری بیماران مبتلا به قارچ سیاه در این بیمارستان خبر داد. اما داروی قارچ سیاه در ایران نیست. سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت می‌گوید: «داروی قارچ سیاه (آمفوتریسین) را نداریم مگر این‌که قاچاقی پیدا کنید!» دارویی که قیمت آن ۳۰۰ هزار تومان است، اما حالا در بازار آزاد تا چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تومان هم فروخته می‌شود.
پیگیری‌ها از برخی داروخانه‌های تهران هم نشان می‌دهد «آمفوتریسین بی» ندارند. اما ماجرا تنها به این چند داروخانه منتهی نمی‌شود. پذیرش داروخانه ۱۳ آبان می‌گوید: «اصلا موجودی نداریم. با سامانه ۱۹۰ تماس بگیرید تا اگر داروخانه‌ای این دارو را داشت، راهنمایی کند. قیمتش حدود ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است. اگر پیدا شود». سامانه ۱۹۰ مرکز پاسخگویی وزارت بهداشت است که واحد مشاوره دارویی هم دارد. اما اپراتور سامانه ۱۹۰ هم می‌گوید «داروی آمفوتریسین بی، در هیچ کدام از سیستم‌ها ثبت موجودی نشده است. پیدا نمی‌شود مگر این‌که قاچاقی پیدا کنید!»
هر آمپول آمفوتریسین، ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان!
داروخانه‌ها ندارند، اما در بازار آزاد دارو به راحتی پیدا می‌شود. همان ماجرای آشنا برای همه بیمارانی که مجبور می‌شوند از بازار آزاد دارو بخرند. یکی از فروشندگان غیررسمی دارو می‌گوید: «گران شده، هر یک آمفوتریسین بی، چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تومان. یعنی برای ۱۰ عدد ۴۲ میلیون تومان باید پول بدهید». اما قیمت دارو گویا مانند نرخ دلار روزانه شده است. دلال دیگری می‌گوید: «دیروز می‌فروختم ۳ میلیون امروز، اما ۴ میلیون. اگر می‌خواهید امروز بخرید. فردا گران‌تر می‌شود». در حالی که داروی قارچ سیاه در کشور کمیاب شده که یک متخصص بیماری‌های عفونی روز گذشته گفت فقط در بیمارستان امام خمینی (ره)، ۱۰ مورد مبتلا به قارچ سیاه داریم. ابطحیان نیز گفت در بیمارستان مسیح دانشوری بیمار قارچ سیاه دارند.
اعتراف سازمان غذا و دارو: پیش‌بینی نکرده بودیم
اگر چه متخصصان عفونی هشدار داده بودند که به دلیل پایین آمدن سطح ایمنی بدن در مبتلایان به کرونا، احتمال شیوع عفونت قارچ سیاه در آن‌ها وجود دارد، اما «حیدر محمدی» مدیر کل داروی سازمان غذا و دارو در گفتگو با صداوسیما اعتراف کرد که پیش‌بینی لازم را برای مواجهه با این بیماری نداشته‌اند. او اظهار کرد: میزان مصرف ماهیانه «آمفوتریسین بی» در کشور حداکثر ۹ هزار عدد بود، اما به یک باره با شیوع آن در کشور، مصرفش هم افزایش یافت و به‌رغم توزیع ۴۴ هزار ویال طی یک ماه اخیر، میزان موجودی آن در کشور صفر شد.
هفته آینده ۲۲ هزار ویال عرضه می‌شود
محمدی ادامه داد: فکرش را نمی‌کردیم مصرف این دارو این‌قدر افزایش یابد، اما بعد از مواجهه با این شرایط بلافاصله از شرکت واردکننده این دارو درخواست کردیم، میزان واردات را افزایش دهد. بر همین اساس در هفته آینده طی روز‌های جمعه یا شنبه، ۲۲ هزار ویال «آمفوتریسین بی» توزیع می‌کنیم و یک هفته بعد مجدد محموله بعدی وارد می‌شود. وی تصریح کرد: طبیعتا ما پیش‌بینی این شرایط را نکرده بودیم، اما با افزایش میزان واردات دارو، مشکل کمبود این دارو حل خواهد شد.