در این رابطه دی ماه پارسال سندیکای صاحبان صنایع دارویی هشدار داده بود که در پی تداوم تحریمهای آمریکا تامین و تخصیص ارز دارو به چالشی جدی برای شرکتهای تولیدی تبدیل شده و از آنجا که شرکتها برای تامین مواد اولیه به ارز دولتی وابستهاند، توقف تخصیص آن و تهیه نشدن مواد اولیه دارویی باعث تشدید خطر کمبود دارو در کشور میشود.
شتاب کمبودهای دارویی
پس از این هشدار بود که در اواخر اسفند ماه ۹۹، رییس هیات مدیره این سندیکا در نشست کمیسیون سلامت اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد که با تمامی هشدارهایی که داده شده، در فرآیند تخصیص ارز اتفاق تازهای صورت نگرفته و با توجه به اینکه سرعت کمبودهای دارویی در بخش تولید در کشور، شتاب گرفته، روند تخصیص و تامین ارز از چین نیز نامشخص است و در تخصیص یوآن و نیز روپیه هند هم هیچ اتفاق مثبتی تاکنون رخ نداده است.
عبدهزاده همچنین در بخشی از سخنان خود گفته بود بنا بر اعلام بانک مرکزی، سقف ارزی ۵/۱ میلیارد دلاری برای دارو تمام شده و این نهاد در حال حاضر به سمت پیشخور کردن تخصیصهای سال آینده رفته است. به همین دلیل است که به گفته وی، روند تخصیص ارز برای بخش تولید دارو، جوابگوی نیازهای این بخش حیاتی در کشور نیست و بیم آن میرود که با این روند تخصیص ارز، کارخانهها و واحدهای تولیدی دارو در وضعیت تعطیلی قرار گیرند.
چالش تخصیص ارز
به طور کلی صنعت داروسازی ایران نیز مانند سایر صنایع کشور امروز به واسطه شرایط تحریمی و نیز مشکلات اقتصادی درگیر چالشهای خاص خود است؛ مشکلاتی که در مواردی به کمیاب و گران شدن قیمت برخی از اقلام دارویی منجر شده و به واسطه حساسیتهایی که در این زمینه وجود دارد به چالشهای موجود دامن زده است. در این رابطه هر چند که سیاستگذاریهای دولت در این صنعت به سمت حمایت و تخصیص ارز به صورت خاص گام برداشته، اما برخی از ناظران معتقد بودند که این حمایتها بسترهایی در جهت سوءاستفاده و تشدید مشکلات ایجاد کرده است. به خصوص پاییز سال گذشته در بیستوششمین نشست کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران برخی از شرکتکنندگان در این نشست بر لزوم خروج دارو و تجهیزات پزشکی از سبد ارز ۴۲۰۰ تومانی و تامین این بخش از کالاها با ارز نیمایی تاکید داشتند؛ موضوعی که برخی از کارشناسان در عین حالی که این امر را هم فرصت و هم تهدید تلقی کردند، نسبت به گرانی دارو به خصوص داروهای خاص و مساله تامین آن توسط مردم ابراز نگرانی میکردند.
هشدار سندیکا به سازمان غذا و دارو
این مشکل در حالی همچنان ادامه دارد که در حدود دو هفته پیش بار دیگر محمد عبدهزاده رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در نامهای به رییس سازمان غذا و دارو نسبت به عملکرد و سیاستگذاریهای موجود در این صنعت به شدت انتقاد کرده و نوشت: با وجود تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری در خصوص حمایت، پشتیبانی و رفع موانع تولید، متاسفانه از ابتدای سال جاری به جای تمرکز بر تامین ارز مورد نیاز صنایع داروسازی جهت تامین مواد اولیه و جلوگیری از کمبود دارو، شاهد بخشنامههای متعدد توسط آن سازمان هستیم که علاوه بر آنکه بدون مشورت با ذینفعان ابلاغ میشود، تولید محور هم نیست. یکی از این بخشنامهها الزام به استفاده از برچسب با لایه پوشاننده با هشدارهای تهدیدآمیز بوده که به دلایل فنی غیرقابل انجام، مخل تولید و در جهت منافع اقتصادی شرکتهای مجری است. بنابراین به دلایل فنی و اجرایی متعدد، اصرار بر اجرای این دستورالعمل به جای اصلاح سیستم نرمافزاری TTAC به تعطیلی کارخانجات و کمبود دارو منجر شده که مسوولیت و تبعات آن برعهده آن سازمان خواهد بود.
در بخش دیگری از این نامه تصریح شده است، از آنجا که اطلاعات کلیه داروهای تولیدی به تفکیک هر بچ و شرکت توزیعکننده در سامانه TTAC موجود است، چنانچه آن سازمان قصد دارد ادامه مسیر توزیع دارو را رهگیری کند، لازم است از طریق بهروزرسانی سیستم نرمافزاری خود و اتصال پخشها و داروخانهها به این سامانه عمل کند. در نامه رییس سندیکا همچنین تاکید شده است: الصاق برچسب پوششدار نیازمند خرید و نصب ماشینآلات جدید در خطوط تولید، همراه با اصلاح خط تولید جهت تولید برچسب پوششی که تنها مزیت آن استعلام پیامکی است بوده و عملا باعث ایجاد گلوگاهی جدید در فرآیند تولید شده، هزینههای تولید را افزایش داده، خطوط تولید را کند و توقفات را بیشتر خواهد کرد؛ امری که هم به دلایل فنی و هم عملیاتی توجیهی نداشته و اعضای این سندیکا قادر به انجام آن نیستند. هر چند که قبل از اقدام قهری در نظر گرفتهشده توسط آن سازمان به دلیل عدم اجرای دستورالعمل مذکور، خطوط تولیدی کارخانجات داروسازی به دلیل فشارهای موجود، بخشنامههای خلقالساعه و کارشناسینشده و عدم تامین ارز مواد اولیه، به زودی تعطیل خواهد شد.