اما به راستی رابرت مالی کیست و آیا او واقعا می‌تواند مساله برجام را حل کرده و بدون دردسر زمینه بازگشت آمریکا به برجام را فراهم کند؟ در این گزارش مروری بر اندیشه‌ها، سوابق سیاسی و آراء سیاسی او داریم.

یک یهودی مصری الاصل که سرنوشت برجام در دست او است

رابرت مالی سالها است به عنوان یک سیاستمدار در حال فعالیت است. او را یکی از معماران برجام می‌دانند. او پیش از نمایندگی در امور ایران، رئیس و مدیر عامل گروه بین‌المللی بحران در واشنگتن بوده است. در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما نیز به عنوان دستیار ویژه رئیس‌جمهور ایالات متحده و هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه، آفریقای شمالی و منطقه خلیج فارس کار می‌کرد.

رابرت مالی مادری نیویورکی و فعال در زمینه‌های مدنی من جمله آزادی الجزایر و پدری یهودی اما مصری داشته است. پدر مالی مدت‌ها خبرنگار "الجمهوریه" بوده و گرایشات شدید کمونیستی و چپ داشته است؛ از این رو رابرت مالی را جمع اضداد می‌نامند. او تفکرات چپ، راست، شرق، غرب، جهان عربی و عبری و اسلام و یهودیت را در خود جمع کرده و بدون شک یکی از منعطف ترین سیاستمداران آمریکایی است.

مردی که نتانیاهو را عصبانی کرد

رابرت مالی یکی از پرکارترین افراد در زمینه رابطه اسرائیل و اعراب است. او مقالات بسیاری در این رابطه نوشته است. مالی به طور کلی منتقد رژیم صهیونیستی است و معتقد است اسرائیل باید با تمام کشورهای منطقه حتی سوریه مذاکره کند. دقیقا به همین دلیل است که مالی به شدت مغضوب بنیامین نتانیاهو و رژیم صهیونیستی است. نتانیاهو به همراه تندروهای جمهوری خواه هم در زمان اوباما و در زمان بایدن مخالف فعالیت‌های رابرت مالی بودند.

به جز نتانیاهو، سناتورها و نمایندگان جمهوری خواه نیز مخالف رابرت مالی بوده اند. در ژانویه 2021 تام کاتن (سناتور جمهوری خواه)، رابرت مالی را به «همدردی با حکومت ایران و دشمنی با اسرائیل» متهم کرد و از بایدن خواست او را مسئول رابطه با ایران دانست.

رابرت مالی و اندیشه دیپلماسی

رابرت مالی در دانشگاه ییل تحصیل کرد، و در سال 1984 با برنده شدن بورسیه رودز وارد کالج مگدالن، آکسفورد شد، و حائز مدرک دکتری در رشته فلسفه سیاسی شد. پایان‌نامه دکترای او درباره جهان سوم گرایی و افول آن بود. او به نوشتن درباره سیاست خارجی، از جمله تفسیرهای بسیار درباره منازعه اسرائیلی- فلسطینی ادامه داد. او مدرک حقوقی جی‌دی را از مدرسه حقوق هاروارد گرفت و در همان‌جا با همسر آینده اش کرولاین براون آشنا شد.

او مقالات بسیاری در زمینه رابطه اسرائیل و فلسطین و کشورهای منطقه نوشته است. مقالات مهمی چون "مثلث خاورمیانه" (2008/ واشنگتن پست)، "کمپ دیوید، تراژدی اشتباهات" (2001)، "بازسازی فلسطین آسیب دیده" (2001/ نیویورک تایمز) و... از جمله آثار او هستند .

بررسی عقاید رابرت مالی نشان می‌دهد که او مخالف فشار حداکثری، تحریم و درگیری با کشورهای منطقه است. نظریه افول جهان سوم او بر این تاکید دارد که راه حل دیپلماسی بهترین راه برای کنترل کشورهای درحال توسعه است. از این جهت، بسیاری او را بهترین گزینه برای حفظ برجامی می‌دانند که خود یکی از ستون‌های اصلی انعقادش بود.

تفاوت رابرت مالی و برایان هوک

عقاید و رفتار سیاسی رابرت مالی کاملا در مقابل برایان هوک قرار می‌گیرد. برایان هوک که در زمان ریاست جمهوری ترامپ، مسئول آمریکا در امور ایران بود، عقاید و رفتاری بر خلاف مالی داشت. او همانند رابرت مالی فلسفه و حقوق خوانده بود اما بر عکس مالی، به دنبال فشار حداکثری، اعمال بیشتری تحریم علیه ایران و فروپاشی از درون بود. از این جهت، با ورود رابرت مالی به عرصه جدید سیاسی بسیاری امیدوار شدند که رابطه ایران و آمریکا بهبود یافته و زمینه‌ی احیاء برجام فراهم شود.