در حالی که مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز حاصل از صادرات خود در 31 تیرماه به پایان رسید، گزارش‌های بانک مرکزی نشان داد که از مبلغ 27 میلیارد دلاری که انتظار بود به چرخه اقتصادی کشور بازگردد، رقم اندکی به کشور بازگشته است. برهمین اساس اقدامات و مذاکرات برای حل مشکلاتی که برخی از صادرکنندگان برای بازگشت ارز خود با آن روبه‌رو بودند آغاز شد.

عبدالناصر همتی طی یادداشتی در صفحه شخصی اینستاگرام خود، نکاتی را درخصوص بازار ارز نوشت: ازچند هفته پیش دولت امریکا با طرح لغو تمام معافیت‌های تحریمی و راه‌اندازی ماشین تبلیغاتی خود توسط رسانه‌های وابسته آخرین تلاش‌های خود را برای ایجاد التهاب در بازار ارز کلید زد.رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه به نظر نمی‌رسد اقدام دیگری برای استفاده در فشار حداکثری باقی‌مانده باشد، تصریح کرد: امریکایی‌ها از این کار بیشتر هدف تبلیغاتی دارند.طبیعی است که نوسان‌گیران و سودجویان دربازار ارز برای بهره‌گیری از فضای تبلیغاتی، تلاش لازم به عمل بیاورند.

وی ثبات بازار را اولویت بانک مرکزی دانست و گفت: همانگونه که قبلاً گفتم، ثبات بازار برای بانک مرکزی اولویت دارد و لذا در حاشیه نرخ بازار نسبت به عرضه سنگین اقدام واجازه آربیتراژ و نوسان‌گیری نخواهد داد.وی یادآور شد: بانک مرکزی ضمن افزایش عرضه در بازار ثانویه (نیما)، در راستای تسهیل و تسریع تأمین ارز واردکنندگان در این بازار به پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و معدنی‌ها اعلام کرد که آنها نیز می‌توانند ارز حاصل از صادرات خود را، علاوه بر صرافی‌های بانکی، مستقیماً به صرافی‌های مجاز جهت واردات کالاهای دارای تخصیص ارز بفروشند.همتی در پایان گفت: قبلاً هم گفتم، نرخ‌های ارز در بازار، نرخ‌های اقتصادی نیستند و دوام نخواهند داشت. امیدوارم مردم عزیز دارایی خود را در معرض ریسک بازار ارز قرار ندهند.

این درحالی است که از روزهای واپسین تیرماه که به پایان مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز خود مانده بود، نرخ ارز در بازار نیز رو به صعود گذاشت. هرچند در مرداد ماه این روند صعودی با ورود بانک مرکزی و افزایش عرضه ارز در سامانه نیما و صرافی‌های بانکی تا حدودی متوقف شد، اما بار دیگر از اوایل شهریور ماه نرخ ارز رو به صعود گذاشت تا جایی که روز گذشته قیمت دلار در صرافی‌های بانکی به میانه 26 هزار و 900 تومان رسید و در بازار آزاد نیز دلار تا میانه 27 هزار تومان پیش رفته است.

براساس اعلام بانک مرکزی میزان بازگشت ارز حاصل از صادرات در شرایطی که صادرات نفتی کشور با مشکل مواجه شده است برای مدیریت بازار ارز اهمیت دارد. در همین راستا از پایان تیرماه تاکنون برخی از صادرکنندگان با تسهیلاتی که بانک مرکزی و وزارت صمت درنظر گرفت موفق شدند تا بخش عمده ارز خود را به کشور بازگردانند. بر همین اساس رئیس کل بانک مرکزی مانند یادداشت‌های پیشین خود به مردم هشدار داده است تا دارایی‌های خود را درمعرض ریسک‌های بازار ارز قرارندهند چرا که نرخ‌های موجود در بازار اقتصادی و واقعی نیست.

گفتنی است بانک مرکزی برای کاهش فاصله میان بازار رسمی و آزاد طی ماه‌های اخیر اقدام به افزایش نرخ رسمی ارز کرده است تا از این طریق با کاهش آربیتراژ دلالان را از بازار حذف کند. درحالی که افزایش فاصله نرخ رسمی و آزاد درهفته‌های اخیر به نزدیک 3000 تومان رسیده بود و صف‌های طولانی در مقابل صرافی‌ها برای خرید ارز ایجاد شده بود بانک مرکزی با متوقف کردن عرضه ارز به مردم این روند را تغییر داد. طی روزهای اخیر فاصله ارز رسمی و آزاد به حداقل ممکن رسیده است به طوری که در برخی از روزها نرخ رسمی با آزاد برابر شده است. در همین راستا رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران و عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران بر تعامل دستگاه‌ها برای رفع مشکل سامانه کارت بازرگانی تأکید کرد.به گزارش وزارت صمت، حمید زادبوم در نشست هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران به دفاع از انتقال فرآیند کارت بازرگانی به سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبه‌بندی کارت بازرگانی برای صدور و تمدید کارت بازرگانی پرداخت.

وی با بیان اینکه این اتفاق براساس تکالیف قانونی و به‌دنبال توافق صورت گرفته در سال گذشته میان اتاق ایران و وزارت صمت، صورت گرفته است، افزود: این مسأله باید از بهمن‌ماه سال گذشته توسط قائم مقام وقت وزارت صمت ابلاغ شده و باید اجرایی می‌شد که بلاتکلیف مانده بود و در نهایت طی توافق تیرماه امسال، مقرر شد از ابتدای مردادماه سال‌جاری رویه صدور و از ١٥ مرداد ماه تمدید کارت بازرگانی به سامانه جامع تجارت منتقل شود.

معاون وزیر و رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به اینکه سامانه جدید بدون ایراد و اشکال نیست، بیان کرد: باید اتاق بازرگانی و وزارت صمت با سعه صدر نسبت به رفع مشکلات مشارکت کنند و همه باید از سیستمی شدن امور تجار که هم کم هزینه‌تر است و هم سرعت بیشتری در انجام امور دارد و هم دقت بیشتری نسبت به رویه‌های دستی و غیرسیستمی دارد استقبال و حمایت کنند.

ایفای 100 درصدی تعهدات ارزی 2000 صادرکننده

در ادامه این نشست رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران به آخرین آمار از میزان عدم بازگشت ارزهای صادراتی اشاره کرد و گفت: از فروردین ٩٧ تا پایان ٩٨، بدون بخش فرآورده‌های نفتی، گاز و بنزین، ۲۱ هزار و ۱۸۴ رکورد صادرکننده، صادرات انجام داده‌اند و حدود ۱۷ میلیارد دلار تعهد ایفا نشده دارند که از سوی بانک مرکزی اعلام شده که از این میزان، در حدود ۱۰ هزار رکورد فاقد کارت بازرگانی بوده که مربوط به دیگر بخش‌ها مانند پیله‌وری و مرزنشینی و... می‌شود و برآورد می‌شود ۲۵ درصد از کل تعهدات ارزی ایفا نشده به این بخش مربوط باشد. همچنین 2200 صادرکننده نیز صددرصد تعهدات ارزی خود را ایفا کرده‌اند که جای تقدیر دارد.