اقتصاد میهن: فیلم «لامینور» تازهترین اثر داریوش مهرجویی با وجود آنکه از پروانه نمایش نیز برخوردار بود، از اکران نوروزی بیرون گذاشته شد؛ اتفاقی شبیه آنچه برای «سنتوری» رخ داد و به همین دلیل اکنون شاهد واکنش صنوف کلیدی سینمای ایران در قبال چنین اتفاقی بودیم که میتواند تبعاتش محدود به فیلم سینمایی مهرجویی نباشد و دامن شمار دیگری از فیلمهای سینمایی را بگیرد.
فیلم سینمایی «لامینور» به کارگردانی داریوش مهرجویی و تهیه کنندگی رضا درمیشیان از بیش از دو سال پیش آماده نمایش بود و بدون مشکل در دولت پیشین پروانه نمایش دریافت کرد. شیوع کرونا باعث شد سازندگان این اثر همچون بسیاری دیگر از آثار سینمایی ترجیح دادند فیلمشان را در دوران شیوع کرونا اکران نکنند و پس از بازگشت نسبی مخاطبان به سالنهای سینما، این فیلم را روی پرده بزرگ در معرض نمایش عمومی قرار دهند.
شورای صنفی نمایش نیز در تصمیمی منطقی، فیلم تازه مهرجویی را جزو فیلمهای اکران نوروزی قرار داد اما با گذشت چند هفته «لامینور» و همچنین فیلم «علفزار» به کارگردانی کاظم دانشی از اکران نوروزی حذف شدند. «علفزار» به واسطه سوابق کارگردان و عقبه فیلم احتمالاً به زودی با ممیزیهایی اکران میشود اما وضعیت «لامینور» به کلی متفاوت است. علفزار فاقد پروانه نمایش بوده اما لامینور با وجود اینکه یک بار پروانه نمایش دریافت کرده، اکران نمیشود و این دومی این پرسش را پیش آورده که آیا این به منزله توقیف فیلم است؟!
از سوی برخی عنوان شده به واسطه دوره طولانی از صدور پروانه نمایش تا اکنون که زمان اکران است، تاریخ پروانه نمایش به پایان رسیده و باید پروانه تازه به دست بیاید اما در مقابل برخی فعالان مسئله بازبینی دوره فیلمهایی را مطرح میکنند که در دولت پیشین پروانه نمایش دریافت کردهاند اما هنوز اکران نشدهاند! مرتضی شایسته رئیس شورای صنفی نمایش عملاً این موضوع را تایید کرد و گفت: «اتفاق بیسابقهای که در این دولت افتاده و در هیچ دوره دیگری شاهدش نبودیم، این است که می گویند تمام فیلم هایی که دولت گذشته پروانه نمایش گرفته اند مجدد باید بازبینی شوند! انگار حکومت عوض شده است»
با این اوصاف فیلم تازه داریوش مهرجویی دقیقاً سرنوشتی مشابه سنتوری پیدا کرده است. سنتوری نیز پروانه نمایش گرفته بود اما در آستانه اکران، از نمایش عمومیاش جلوگیری شد. دقیقاً بعد از توقیف سنتوری، نسخه قاچاق فیلم نیز منتشر شد و فرامرز فرازمند تهیه کننده سنتوری سکته کرد و درگذشت. در نهایت فیلم به شکل محدود تنها در شبکه نمایش خانگی توزیع شد و به شکایت سازندگان فیلم از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتهی شد.
این اتفاق که اکنون رسماً اعلام شد، با واکنش رضا درمیشیان تهیه کننده «لامینور» نیز همراه شد و او در این زمینه نوشت: «مقابل منزل آقای داریوش مهرجویی ایستادهام و پای رفتن به داخل خانهرا ندارم، باخودم کلنجار میروم که چگونه بگویم. سخت است به آقای مهرجویی که چندشب پیش از ICU بیرون آمده بگویم سازمان سینمایی اجازه نمایش فیلمتان لامینور را نداده! این است حکایت حذف و بیحرمتی به بزرگان سینمای ایران.»
این وضعیت باعث شده که دو صنف کلیدی کانون کارگردانان سینما و انجمن تهیه کنندگان سینما در بیانیهای مشترک نسبت به این اتفاق واکنش نشان دهند و تاکید کنند: «داریوش مهرجویی چشم و چراغ سینمای مان، بزرگِ ما و پیشکسوت تمامی کارگردانان و سینماگران و نشانه و اعتبار همه سینمای ایران است. و ما به عنوان کانون کارگردانان سینمای ایران و انجمن تهیه کننده/کارگردانان سینمای ایران بر این باوریم اکران و عرصه نمایشی که با محدودیت و تنگ نظری، چه از جانب دولت و چه صاحبان منافع، نتواند اثری از این بزرگمرد سینما را به نمایش درآورد، شایستگی عنوان صحنه نمایش سینمای ایران را ندارد و تنها می تواند عرصه ای برای سودجوئی محسوب شود. ما خواهان نمایش بی قید و شرط فیلم لامینور در نوروز امسال هستیم.»
با توجه به این حجم واکنشها، باید صبر کرد و دید سازمان سینمایی به درخواست صنوف سینمای ایران توجه میکند و فیلم تازه این کارگردان پیشکسوت در نوروز ۱۴۰۱ روی پرده بزرگ سالنهای سینمایی نمایش داده خواهد شد یا در دو هفته باقی مانده تا نوروز اتفاق خاصی رخ نخواهد داد و عملاً سرنوشت این فیلم در هالهای از ابهام فرو رود؛ سرنوشتی که ممکن است نصیب سایر فیلمهایی شود که در دولت پیشین پروانه نمایش گرفتهاند.