قیمت بیشتر محصولات طی سال گذشته بدون وقفه افزایشی بود و حتی در یکماه پایانی سال ۹۹ نیز با وجود تأکید مسئولان بر تثبیت قیمتها در آستانه عید، شاهد افزایش قیمتها بودیم. در عین حال، انتظار میرفت بعد از سخنان رئیس جمهور مبنی بر ثبات قیمتها در سال جدید و حداقل در چهار ماه انتهایی دولت، شاهد کمترین افزایش قیمتها باشیم یا حداقل قیمت خدمات و کالاهایی که مربوط به دولت است یا دولت در قیمت گذاری آن نقش دارد، به صورت رسمی افزایش نیابد.
در حالی که آمارها و گشت و گذاری در لابه لای اخبار و قیمتها نشان میدهد در فاصله ۱۵ روز از آغاز سال ۱۴۰۰ در چند مورد بسیار مهم، قیمتها به صورت رسمی و با تصمیم مسئولان دولتی افزایش یافته است! به عنوان مثال قیمت مرغ بعد از این که صف طولانی خرید آن شکسته نشد با تصمیم کمیته کشوری قرارگاه سامان دهی با چهارهزارو ۵۰۰ تومان افزایش به صورت رسمی به ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان رسید. میدانید در ۱۵ تا ۲۰ روز گذشته در چند کالا یا خدمت، قیمتها به صورت رسمی افزایش یافته است؟
سخنگوی دولت: دولت برنامهای برای افزایش قیمتها ندارد
افزایش ۲۲ درصدی قیمت مرغ
فروردین، نخستین گرانی رسمی در سال ۱۴۰۰ کلید خورد. بر اساس تصمیم قرارگاه سامان دهی مرغ کشور، قیمت مصوب مرغ گرم برای مصرفکننده از کیلویی ۲۰ هزار و ۴۰۰ به کیلویی ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان افزایش یافت. با اینحال صفهای دریافت مرغ با نرخ مصوب در میادین میوه و تره بار و فروشگاههای عرضهکننده در ایام نوروز نیز تشکیل شد و هنوز هم تشکیل میشود. همان طور که در گزارش روز گذشته هم گفتیم با این که قیمت مرغ بیشتر از ۲۲ درصد به صورت رسمی افزایش یافت، اما اکنون این مایحتاج مردم در برخی فروشگاهها تا کیلویی ۴۰ هزارتومان هم فروخته میشود و مردم برای خرید مرغ به اصطلاح دولتی باید همچنان ساعتها در صف بمانند!
افزایش ۲۸.۵ درصدی تعرفههای پزشکی
۱۳ فروردین یعنی در آخرین روز تعطیلات، دبیر شورای عالی سازمان نظام پزشکی کشور جزئیات تعرفههای پزشکی سال ۱۴۰۰ را اعلام کرد. آن طور که محسن مصلحی، دبیر شورای عالی سازمان نظام پزشکی کشور گفته ظاهرا پیشنهاد سازمان نظام پزشکی کشور برای افزایش تعرفههای بخش خصوصی پزشکی در سال ۱۴۰۰ حداقل ۵۵ درصد به صورت کلی بوده که این میزان افزایش، بر اساس شرایط سیاسی و اقتصادی و اجتماعی جامعه بوده است. در نهایت شورای عالی بیمه سلامت ۲۸.۵ درصد افزایش تعرفه را تصویب کرد که هیئت وزیران هم با این افزایش قیمت موافقت کرد. این تصمیم در حالی است که بسیاری از شهروندان گلایه دارند که در سال ۱۴۰۰، حقوق بیشتر کارمندان و کارگران (حقوقهای زیر ۱۰ میلیون تومان) تا ۲۵ درصد افزایش داشته، اما تعرفه پزشکان بیشتر از این مقدار افزایش را تجربه کرده است.
خودرو ۱۴ درصد به علاوه تورم بهار ۱۴۰۰
روز گذشته مطلبی در فضای مجازی و خبرگزاریها منتشر و خبرساز شد. خبری که طبق آن، قیمت خودرو قرار است رسما گران شود. به گفته رئیس شورای رقابت، خودروهای تولیدی بر اساس تورم ۱۴ درصدی زمستان به اضافه تورم بخشی که از سوی بانک مرکزی اعلام خواهد شد، افزایش نرخ خواهند یافت. آن طور که رضا شیوا اعلام کرده است قطعا در سه ماه نخست سال ۱۴۰۰ قیمت خودروهای داخلی تولید شده در کارخانهها افزایش قیمت خواهد داشت. رضا شیوا گفت: در زمستان سال ۹۹ تورم ۱۴ درصد را اعمال نکردیم، اما در بهار میزان تورم بخشی را به علاوه رقم زمستان یک جا به قیمت خودرو اضافه میکنیم.
افزایش ۷ درصدی آب و برق
پنج روز پیش که هنوز در تعطیلات نوروزی بودیم، وزیر نیرو از افزایش قیمت آب و برق در سال جدید خبر داد. اردکانی در حاشیه جلسه هیئت دولت گفت: از ابتدای اردیبهشت امسال تعرفه آب و برق مصرفکنندگان حدود ۷ درصد افزایش خواهد یافت. سخنگوی صنعت برق کشور هم از جزئیات این افزایش بهای آب و برق گفت: طبق مصوبه سال ۹۸ هیئت وزیران و تاکید رئیس جمهور، وزارت نیرو تنها میتواند ۷ درصد تعرفههای برق را نسبت به سال قبل از آن افزایش دهد. در واقع هر سال افزایش تعرفه بیش از رقم ۷ درصد اعمال نخواهد شد و حتی کسانی که از الگوی مصرف برق، کمتر مصرف کنند پاداش هم میگیرند.
افزایش تا ۳۵ درصد کرایه تاکسی
شب گذشته و همزمان با نوشتن این گزارش، خوش خبری دیگری به دست مان رسید! از اول اردیبهشت نرخ کرایههای تاکسی در تهران تا سقف ۳۵ درصد افزایش مییابد. مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهر تهران با اعلام این که تا اول اردیبهشت هیچ رانندهای اجازه افزایش قیمت ندارد، گفت: بر اساس مصوبه شورای شهر نرخ کرایههای تاکسی تا سقف ۳۵ درصد افزایش مییابد.» البته این افزایش کرایه فقط مخصوص تهران است، اما پر واضح است که تا چندی دیگر باید منتظر افزایش کرایهها در بقیه شهرها هم باشیم.
افزایش ۲۰ درصدی قیمت بلیت اتوبوس ها
هنوز به سال جدید و قول رئیس جمهور نرسیده بودیم که رئیس اتحادیه شرکتهای حملونقل مسافری از افزایش ۲۵ درصدی قیمت بلیت نوروزی اتوبوس خبر داد. رئیس اتحادیه شرکتهای حملونقل مسافری البته دلیل این افزایش قیمت در نوروز را این گونه بیان کرد: طبق روال همه ساله، به دلیل تردد یک سر خالی اتوبوسها در ایام نوروز، نرخ بلیت اتوبوس در دوره سفرهای نوروزی در نوروز ۱۴۰۰ با ۲۰ درصد افزایش قیمت فروخته میشود.
هم اکنون فقط نیمی از صندلیهای اتوبوسها فروخته میشود که برای جبران ضرر رانندگان باید بهای بلیت حداقل دو برابر شود، اما برای رعایت حال مردم و طبق روال سالهای قبل فقط ۲۰ درصد به بهای بلیت از ۲۵ اسفند تا آخر تعطیلات نوروز سال آینده افزوده میشود. افزایش قیمت بلیت اتوبوس در حالی است که بعضی خبرها و پیامهای مردمی حکایت از آن دارند که شرکتهای ریلی، حداقل در ایام عید قیمت بلیت خود را به صورت قابل توجه و بعضاً تا دو برابر به خصوص در مسیر مشهد افزایش داده بودند. همچنین شاهد افزایش ۳۹ درصدی حق بیمه شخص ثالث نیز بودیم که البته ربطی به دولت ندارد و تابع نرخ دیه است.
چرا خودرو گران میشود؟
در حالی که در ۲ ماه اخیر موضوع گرانی شدید و حتی کمبود مرغ با قیمت متناسب با قدرت خرید شهروندان سوژه دست اول رسانههای داخلی و حتی برونمرزی جویای یک نقطه ضعف مدیریتی است؛ رضا شیوا رئیس شورای رقابت به فاصلهای کوتاه از تصمیم «قرارگاه ساماندهی مرغ» برای افزایش قیمت رسمی خرید مرغ از مرغداران اعلام کرد: قطعا در سه ماه نخست سال ۱۴۰۰ قیمت خودروهای داخلی تولید شده در کارخانهها افزایش قیمت خواهد داشت.
رضا رستمی، کارشناس صنعت خودرو در مورد اظهارات رئیس شورای رقابت در خصوص افزایش قطعی قیمت خودرو در بهار ۱۴۰۰ و لزوم این تصمیم با وجود فشار فزاینده قیمتها در سال ۹۹ میگوید: واکاوی مسائل صنعت خودرو در ایران موضوعی نیست که در یک یا حتی دو مصاحبه بگنجد، کما اینکه در این خصوص در انواع رسانهها به صورت جسته و گریخته نقدهای متعددی وارد شده که شاید اگر اندکی تامل و مسئولیتشناسی نزد مدیران صنعت کشور به ویژه متولیان خودرو وجود داشت، شاید امروز چنین ترمز بریده در بازار کشور یکه تازی نمیکردند!
وی با استناد به سخنان علیرضا رزمحسینی، وزیر صمت در بدو دوران آغاز وزارتش که در جمع خبرنگاران گفته بود: «خودرو با کیفیت و قیمت پایین حق هر ایرانی است» میافزاید: جالب آنکه وی در آن مصاحبه به واقعیتی قطعی و تلخ در ایران اعتراف کرد و آن اینکه «متاسفانه نتوانستیم یا نخواستیم که با مردم صادقانه صحبت کنیم!» صداقتی که گویا خود وی نیز جز آن مصاحبه خبری نتوانسته یا نخواسته تغییری در فرآیندی که خود را منتقد آن نشان داده بود ایجاد کند.
رستمی در ادامه با اشاره به بخش دیگری از همان مصاحبه که وزیر صمت مدعی شده بود «در ۴۰ سال گذشته به دلیل اینکه ۲ شرکت دولتی بازار خودرو را در دست گرفتهاند و حمایتهای بیجا انجام شده است» به نقد و اشکال وارده رایج در کشور یعنی «ممنوعیت واردات» هم اشاره کرده بود، گفت: «جالب آنکه همان ۲ شرکت دولتی همچنان با هر قیمت و کیفیتی اقدام به تولید خودرو کردند و برای این روش هم تخت گاز حرکت میکنند!» وی با بیان اینکه خودرو در بازار ایران ۳ قیمتی است و شامل ارائه قیمت شورای رقابت، قیمت تمام شده توسط شرکت و قیمت بازار میشود میافزاید: این در حالی است که به دلیل رشد نقدینگی زیاد، پولهای کلانی نیز به ناگهان وارد بازار خودرو ایران شد و دلالهای مالی نیز برای سود بیشتر ورود پیدا کردند.