چند روز پیش یک منبع آگاه گفت: «اگرچه پیشتر رئیس کمیته روابط خارجی دومای دولتی روسیه در سفر اخیرش به تهران و در دیدار با رئیس مجلس از محمدباقر قالیباف برای سفر به روسیه دعوت به عمل آورده بود و قرار بود این سفر در اواخر آذرماه انجام شود، اما بهدلیل تغییر سطح دیدار قالیباف در سفر به مسکو، این برنامه در روز آخر لغو شد. آنطور که در خبرهای غیررسمی آمده است، علت تعویق در انجام سفر قالیباف به روسیه، قطعینشدن زمان ملاقات با پوتین بوده است.
با توجه به روند مرسوم دیدارهای پوتین و احتیاطهای خبرساز او در حفظ سلامتیاش، دیدارکننده رئیسجمهور روسیه باید ۱۵روز در قرنطینه بماند. به همین دلیل پیشنهاد داده شده که قالیباف در تهران و در فرودگاه روسیه آزمایش کرونا بدهد که آنها نیز این موضوع را پذیرفتهاند. به هرروی، قالیباف بهزودی عازم مسکو میشود و در مقام رئیس مجلس، قبای واسطهگری روابط میان تهران و مسکو را هم بر تن خواهد کرد؛ قبایی که حکایت از فعالیت بیشتر و پردامنهتر او در عالم سیاست داخلی و خارجی ایران دارد.» جزئیات این سفر تا دیروز علنی نشده بود تا این که روز گذشته نه دفتر قالیباف بلکه یک نماینده درباره این سفر توضیح داد.
مجتبی توانگر عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر این که ابعاد اصلی سفر قالیباف به روسیه، اقتصادی است، گفت: «در دیدار با پوتین، مواضع صریح نظام درخصوص برجام، تعاملات اقتصادی با روسیه، فروش نفت و... ابراز و پیامی نیز به رئیسجمهور روسیه تقدیم خواهد شد.» او افزود: «روسیه بیش از ۲۸۰ میلیارد دلار واردات دارد که به دلیل همسایگی این فرصت و مزیت بزرگی برای کشورمان است که به دلیل ناکارآمدی و نگاه نامتوازن به غرب و شرق، سهم ایران از این بازار کمتر از یک درصد است.» وی در مورد توافقنامه اقتصادی اوراسیا گفت: «با رایزنیهای پارلمانی که در حال انجام است پیوستن ایران به این توافقنامه مراحل پایانی خود را طی میکند.»
توانگر افزود: «با الحاق ایران به کشورهای اوراسیا (روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان و بلاروس) بازار بزرگی از محصولاتی ویژه در اختیار تولیدکنندگان و صنعتگران ایرانی خواهد بود که میتوانیم گام موثر دیگری در خنثیکردن تحریمها برداریم.» وی در خصوص مبادلات بانکی با روسیه اظهار داشت: «حدود ۴۰درصد از مبادلات تجاری ایران و روسیه با ریال و روبل انجام میگیرد.» توانگر افزود: «برای تعمیق این موضوع و پایانبخشی به سلطه دلارآمریکا، کارگروه مشترک مالی و بانکی بین دو کشور شکل گرفته است.» وی یادآور شد: «مجلس روسیه در تابستان سال جاری رسما از محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی برای سفر به این کشور دعوت به عمل آورده بود.»
روسیه یکی از شرکای مهم ایران بخصوص در روزهایی که ایران در تحریم هست، محسوب میشود. پیش از این پوتین در سفری به تهران با رهبر انقلاب دیدار و هدیهای را به ایشان تقدیم کرده بود. هنوز جزئیاتی از پیام رهبری به پوتین منتشر نشده است. در این راستا محمدحسین فرهنگی سخنگوی هیأت رئیسه مجلس دیروز به خبرنگاران درباره سفر قالیباف به روسیه و پیامی که از طرف رهبر انقلاب برای رئیس جمهور فدراسیون روسیه خواهد داشت، گفت: از جزئیات نامه اطلاعی ندارم و صحیح نیست که مطرح شود.
اما دیروز عصر خبری تازه از این دیدار و سفر منتشر شد. مجتبی توانگر نماینده تهران دوباره در مصاحبهای جداگانه اعلام کرد: «خبری که بنده در خصوص نهایی شدن دیدار دکتر قالیباف با ولادیمیر پوتین اطلاعرسانی کردم، دقیق و تایید شده نبود. البته دیدار با رئیسجمهور روسیه در دستور کار و در حال برنامهریزی بوده است، اما دیدار با پوتین در روسیه پروتکلهای ویژهای دارد که دکتر قالیباف پروتکلهای بهداشتی دیدار با پوتین را نپذیرفته است.» وی افزود: «به همین جهت پوتین برای دریافت پیام مهم مقام معظم رهبری، نماینده ویژه معرفی کرد و پیامی که رئیس مجلس در این سفر حامل آن هستند در دیدار با نماینده معرفی شده توسط پوتین طرح خواهد شد.»
هرچند تاکنون گفته شده که این سفر اقتصادی است، اما ترکیبی از نمایندههایی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی قالیباف را نیز همراهی میکنند. مجتبی ذوالنوری رئیس کمیسیونامنیت ملی و سیاست خارجی، ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و فریدون عباسی رئیس کمیسیونانرژی مجلس از جمله این افراد هستند.
انتقاد شدید سایت اصولگرا از اشتباه راهبردی رئیس مجلس برای سفر به مسکو
سایت رجانیوز نزدیک به جبهه پایداری نیز درباره سفر قالیباف به روسیه نوشت: در دنیای سیاست رد و بدل کردن نامه، پیامها و حتی پیشنهادات بین سران حکومتها امری نرمال و طبیعی است. تا جایی که بارها سران کشورهای مختلف به صورت رسمی و علنی و حتی غیرعلنی مبادرت به ارسال پیام برای رهبرانقلاب داشته و بالعکس، رهبرانقلاب نیز اقدام به چنین امر مرسومی کردهاند.این انتقال پیامها توسط روسای مجلس پیشین و مشاوران و دیگر مقامات رسمی کشور انجام شده است. در همه این موارد بیشتر از اینکه چه کسی پیغام را به مخاطب منتقل کند مساله چیستی پیام و نویسنده آن است که مورد توجه تحلیلگران بینالمللی قرار میگیرد. اما اخیرا این اتفاق در ایران به مناقشات سیاسی آلوده شده است.
سفر قالیباف به مسکو و انتقال پیام رهبرانقلاب به پوتین در حاشیه این سفر و سپس لغو دیدار مستقیم وی با پوتین به دلیل پروتکلهای بهداشتی کاخ کرملین از سوی منتقدین رئیس مجلس مورد تمسخر قرار گرفته و از سوی دیگر توسط تیم مشاوران و نزدیکان قالیباف به مانوری برای کسب اعتبار سیاسی تبدیل شده است. به عنوان مثال احدیان مشاوران رسانهای قالیباف در توییتی نوشته: «تخریبگران میخواهند این نکته که رهبرانقلاب تاکید داشتند در این مقطع مهم، پیام تاریخی خود را فقط از طریق آقای قالیباف منتقل کنند، به حاشیه برانند!»
رجانیوز در ادامه نوشته است: این اغراقگویی با هشتگ #معتمدنظام به گونهای است که گویا اگر محمدباقر قالیباف رئیس مجلس نبود رهبرانقلاب هیچ فردی را برای انتقال پیام به مسکو نداشته و شخص ایشان از محتوای پیام مهمتر بوده است! در ادامه این اغراقگویی مهدی محمدی مشاور رئیس مجلس مدعی شده که انتقال پیام توسط قالیباف همه موضوعات دیگر را به حاشیه تبدیل کرده است. او نوشته است: «تاکید بر اینکه پیام باید دقیقا در همین زمان، بدون تاخیر و توسط آقای قالیباف به روس ها منتقل شود، در عالیترین سطح انجام شده و همه موضوعات دیگر را به حاشیه تبدیل کرده است.»
نکته دیگر اینکه مشخص نیست چرا نزدیکان قالیباف به خود اجازه میدهند برای کسب وجهه سیاسی برای رئیس مجلس اخبار مهم، راهبردی و حاوی پیامهای بینالمللی را به بازی سیاسی تقلیل دهند. به عنوان نمونه معلوم نیست چرا آقای توانگر که یکی از نمایندگان لیست قالیباف و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس است باید منبع اخبار سفر قالیباف به روسیه باشد. یا اساسا چرا قبل از تایید رسمی دیدار و هماهنگیهای لازم این اتفاق رسانهای شده است؟ حتی مشخص نیست چرا وجود پیام مهم رهبرانقلاب که از طریق رئیس مجلس باید به دست رئیس جمهور روسیه برسد از هفتهها قبل در محافل و کانالهای تلگرامی سیاسی و مشکوک و نزدیک به یک جریان خاص سیاسی رسانهای شده است.
ایران در عالیترین سطح بارها پیامهای مختلف دریافت و ارسال کرده است، اگر قرار بود که هر بار چنین حاشیههایی توسط انتقالدهندگان و دریافت کنندگان پیام بوجود بیاید بسیاری از تحولات دیپلماتیک کشور نه تنها به بازیهای سیاسی آلوده میشد که از اعتبار پیامها نیز میکاست. به نظر میرسد رئیس مجلس باید در مقابل چنین حاشیهسازیهایی بایستد و مانع از تکرار این اشتباهات و کسب اندوخته سیاسی از موقعیتهای مهم بینالمللی شود.