به درخواست رئیسجمهور قرار است مقامات مربوط به حوزه امنیت ملی در اولویت بررسی رأی اعتماد قرار داشته باشند و ازاینرو، روند بررسی رأی اعتماد وزرای دفاع، خارجه و اطلاعات ملی آمریکا در کمیسیونهای نظامی، روابط خارجی و اطلاعات و امنیت سنا کلید خورد. در این جلسات البته این لوید آستین، آنتونی بلینکن و آوریل هینز به تشریح برنامههای خود و دولت متبوعشان در حوزههای مربوطه پرداختند، اما برجستگی مسئله ایران در پروندههای پیشروی دولت بایدن باعث شد هر سه به سؤالاتی درباره موضوع ایران در حوزه کاری خود توضیح دهند. در شرایطی که نگاه ناظران و تحلیلگران پیگیر برجام برای رصد نشانههای تصمیمات بایدن در این زمینه به واشنگتن خیره است، این اظهارات ممکن است اولین نشانههای واقعی از روند احتمالی باشند که دولت بایدن در پیش خواهد گرفت.
در این جلسات، این سه گزینه معرفیشده بایدن برای وزارت، موضع بایدن در قبال ایران را تمایل به بازگشت به برجام در مقابل بازگشت ایران به تعهدات خود خواندند، نقش ایران در منطقه را برای آمریکا و متحدانش تهدیدکننده دانستند و تأکید کردند دولت متبوعشان مخالف دسترسی ایران به سلاح هستهای است. همچنین قصد رئیسجمهور آمریکا برای تعامل دیپلماتیک با ایران نیز در اظهارات این سه گزینه مطرح و تصریح شد بایدن قصد دارد از برجام به عنوان بستری برای توافقات بیشتر و طولانیمدتتر با ایران استفاده کند و مسئله اقدامات منطقهای ایران و نیز برنامه موشکی این کشور به عنوان موضوعاتی که در تعامل با ایران پیگیری خواهند شد، ذکر شدند.
آنتونی بلینکن: کنگره را در فرایند مربوط به برجام دخیل میکنیم
باب منندز، سناتور دموکرات، در جلسه بررسی صلاحیت آنتونی بلینکن، گزینه تصدی وزارت امور خارجه دولت بایدن گفت: «خروج ترامپ از برجام باعث ضعف ما و تقویت ایران شد و توانایی ایران را افزود». به گزارش ایرنا، او افزود: «برای بازگشت به برجام باید به سایر فعالیتهای خطرناک و بیثباتکننده ایران توجه شود و معتقدم که باید با یک رویکرد جامع با همکاری متحدانمان در اروپا و منطقه به سایر موضوعات مرتبط پرداخت». منندز که همواره از دمکراتهای منتقد برجام بوده است، درباره برجام و نواقص آن پرسید که از نظر او شامل بند غروب آفتاب، مسائل موشکی و... بود.
او بر نداشتن غنیسازی اورانیوم در منطقه تأکید کرد و پرسید آیا بلینکن کنگره را درباره این چالش دخیل خواهد کرد یا نه. بر پایه این بند، ایران پس از ۱۰ سال میتواند سانتریفیوژهای غنیسازی را افزایش دهد و پس از ۱۵ سال نیز اجازه دارد بر حجم اورانیوم کمترغنیشده خود بیفزاید. بلینکن گفت: «پاسخ کاملا مثبت است، بهویژه در مورد راهبرد بهچالشکشیدن سیاستی که باید هنگام برخورد با ایران داشته باشیم. رئیسجمهور بایدن متعهد به این پیشنهاد است که ایران سلاح هستهای نداشته باشد و ما این هدف را با کمیته به اشتراک میگذاریم».
او افزود: «ایران با سلاح اتمی یا داشتن ظرفیت ایجاد این تسلیحات نسبت به فعالیتهای مخرب اعم از پشتیبانی از تروریسم، تغذیه نیروهای نیابتیهای خود یا بیثباتکردن منطقه بسیار خطرناکتر، حتی خطرناکتر از حد فعلی میشود». گزینه بایدن برای وزارت خارجه آمریکا ادامه داد: «با داشتن سلاح یا ظرفیت تولید ساخت سلاح اتمی، ایران مصونتر از مجازات عمل خواهد کرد، بنابراین من فکر میکنم ما وظیفه فوری داریم هر کاری که میتوانیم انجام دهیم تا مانع دستیابی ایران به سلاح اتمی یا نزدیکشدن به توانایی داشتن آن شویم».
به همان وضع پیش از مذاکرات برگشتهایم
بلینکن اضافه کرد: «از نظر من برجام بهرغم محدودیتهای آن، به نوبه خود در مسدودکردن مسیرهای مختلف برای تولید مواد مورد نیاز برای سلاح هستهای موفق بود و بیشترین بازرسیها را در تاریخ رژیم کنترل تسلیحات دارد». او یادآور شد: «چالش اینجا است که ما از توافق خارج شدیم و ایران محدودیتهای اعمالشده با توافق را بازگردانده است. سانتریفیوژهایی را به کار گرفته است که مطابق توافق ممنوع بود و نتیجه آن همچنان که در گزارشهای عمومی مطرح شده، زمان بیش از یک سال برای رسیدن به یک بمب اتمی، اکنون به کمتر از سه یا چهار ماه کاهش یافته است». گزینه بایدن برای وزارت خارجه آمریکا تأکید کرد: «این یعنی بازگشت به همان بحرانی که پیش از مذاکرات با آن مواجه بودیم».
باید از برجام به عنوان بستر توافقهای دیگر استفاده کنیم
بلینکن تصریح کرد: «بنابراین رئیسجمهوری منتخب معتقد است اگر ایران به این تعهدات برگردد ما نیز بازخواهیم گشت، اما ما باید از آن به عنوان بستری برای بودن در سمت متحدان و شرکا برای دستیابی به توافقی محکمتر و طولانیتر استفاده کنیم». او تأکید کرد: «باید از آن برای رسیدن به موضوعاتی دیگر همچون موشک و فعالیتهای بیثباتکننده ایران استفاده کنیم». وزیر خارجه احتمالی دولت بایدن تصریح کرد: «من فکر میکنم ما تا رسیدن به آن فاصله زیادی داریم. باید صبر کنیم، رئیسجمهور منتخب در دفتر حضور یابد، ایران گام بازگشت به تعهدات را بردارد و ما باید آن را مورد ارزیابی قرار دهیم».
بلینکن اظهار کرد: «باید ببینیم آیا آنها واقعا خوب بودند یا نه. اگر بگویند که در اولین مرحله به تعهدات خود عمل میکنند، ما هم انجام میدهیم». او خاطرنشان کرد: «حتما با شما [کنگره] مشورت خواهیم کرد و من فکر میکنم ما باید با متحدان و شرکای خود در منطقه شامل اسرائیل و کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس تعامل داشته باشیم». سناتور میت رامنی جمهوریخواه، دیگر سناتوری بود که درباره بازگشت به برجام ابراز نگرانی کرد و هشدار داد که سیاست دولت بایدن نباید تنها برگرداندن سیاست دولت گذشته باشد بلکه باید از آنها به عنوان اهرم مذاکراتی استفاده کرد. او تأکید کرد که ایران هیچگاه نباید به سلاح اتمی دست یابد.
ترور سردار برخلاف امنیت ملی ما بود
در ادامه این نشست، سناتور ران جانسون جمهوریخواه درباره ترور سردار سلیمانی پرسید و اینکه چرا بلینکن با آن مخالف بوده است. گزینه بایدن برای وزارت خارجه آمریکا با این ادعا که من گزارشهای دست اول در ارتباط با دخالت او در کشتهشدن نیروهای آمریکایی را دریافت میکردم، پاسخ داد: «سؤال این است که آیا از بینبردن او کار درستی است و با این کار، توازن امنیتی ما بهتر شده و ایمنتر شدهایم یا خیر؟». بلینکن اظهار کرد: «دولتهای گذشته اعم از بوش و اوباما به این جمعبندی رسیدند که ایمنتر نخواهیم شد. فکر میکنم آنچه ما بعد از ترور او دیدیم که حملات به مواضع ما در عراق باعث شده است دهها اگر صدها نفر نباشد، از آمریکاییها دچار آسیب مغزی شوند».
وی تأکید کرد: «مواضع مقدم ما در مبارزه با داعش مجبور به عقبنشینی شدند؛ چراکه نگرانی از اقدام تلافیجویانه شبهنظامیان نیابتی ایران پس از ترور وجود داشت». وزیر احتمالی بایدن واقعیت دیگر ناشی از ترور سردار سلیمانی را تعطیلی سفارت آمریکا در بغداد از ترس حملات این شبهنظامیان برشمرد و ادامه داد: «این واقعیت است که ما شاهد هستیم که ایران به طرق مختلفی عمل میکند، زیرا ما تنها بازیگر این درام نیستیم». بلینکن تأکید کرد: «فکر میکنم که این عمل باعث شد امنیت کمتری داشته باشیم نه بیشتر».
آوریل هینز: با همکاری کنگره در موضوع ایران پیش میرویم
آوریل هینز، گزینه بایدن برای مدیریت اطلاعات ملی آمریکا نیز در پاسخ به سؤالات سناتورها، مطالبی درباره برجام مطرح کرد. سناتور سوزان کالینز جمهوریخواه از هینز درباره بازگشت بایدن به برجام پرسید و اینکه آیا تهدید ناشی از پیشبرد ایران برای سلاح اتمی جزء اولویتهای گزینه اطلاعات ملی قرار دارد یا خیر. گزینه بایدن برای اطلاعات ملی آمریکا گفت: «همانطور که رئیسجمهوری منتخب نشان داده است، اگر ایران به تعهداتش بازگردد او این کار را انجام خواهد داد». هینز مدعی شد: «هنوز فاصله زیادی با این موضوع داریم و باید با همکاری کنگره در این خصوص حرکت کنیم. همانگونه که رئیسجمهوری منتخب مطرح کرده است، ما باید به موشکهای بالستیک و فعالیتهای بیثباتکننده ایران نگاه کنیم». وی ادامه داد: «امیدوارم که بتوانم بهترین اطلاعات را درباره برنامه ایران و فعالیتهای آن برای شما فراهم کنم تا بتوانید بهتر قضاوت کنید و تصمیم بگیرید».
هرگز نباید اجازه دسترسی به سلاح هستهای به ایران داده شود
سناتور دایان فاینستین دموکرات هم درباره برجام گفت فکر میکند که خروج آمریکا از برجام یک اشتباه بود و در عین حال مدعی تهدیدهای ایران در منطقه شد. این سناتور از گزینه اطلاعات ملی بایدن، درباره فعالیت غیرنظامی هستهای ایران و همچنین ترور سردار سلیمانی پرسید. هینز در پاسخ بار دیگر گفت: «کاملا موافقم که ایران یک بازیگر بیثباتکننده در منطقه است و فکر میکنم این موضوعی است که باید بر آن تمرکز کنیم. امیدوارم بتوانیم بهترین اطلاعات را درباره این تهدیدها فراهم کنیم تا بتوانند درباره چشمانداز آینده تصمیمگیری کنند». سناتور جان کورنین جمهوریخواه سؤال خود را از گزینه مدیر اطلاعات ملی آمریکا اینگونه شروع کرد که آیا باید به ایران اجازه دسترسی به سلاح اتمی داده شود؟ هینز پاسخ داد: «خیر، من فکر میکنم هرگز نباید به ایران اجازه دسترسی به سلاح اتمی داده شود».
لوید آستین: ایران همچنان نیروی بیثباتکننده است
لوید آستین، گزینه پیشنهادی دولت بایدن برای وزارت دفاع هم در نشست با جمعی از سناتورها، با بیان اینکه «بایدن خواستار ازسرگیری گفتوگوها با ایران است» گفت ایران همچنان یک نیروی «بیثباتکننده» در منطقه بوده و متحدان آمریکا را در خطر قرار میدهد. آستین ادعا کرد: «دسترسی ایران به سلاح اتمی، رسیدن به ثبات در منطقه را دشوارتر میکند». وی که در ادامه از موضوع عادیشدن روابط کشورهای عربی خلیجفارس با اسرائیل سخن گفت، مدعی شد که هرگونه عادیسازی روابط قدمی مثبت بوده و ایران را تحت فشار قرار میدهد.