عزت ابراهیم الدوری معاون صدام دیکتاتور معدوم عراق و مرد شماره دو حزب بعث بود که چندین سمت کلیدی را از جمله معاون رئیس شورای فرماندهی و قبل از آن نیز تصدی وزارت کشور و وزارت کشاورزی را عهده دار بود. او معاون اول سابق صدام حسین رئیس جمهور عراق و نایب رئیس شورای رهبری انقلاب عراق تا سال 2003  و اشغال عراق توسط آمریکا بود.در این گزارش قصد داریم مروری اجمالی به زندگی، کارنامه سیاسی قبل و بعد از سقوط بغداد و جنایات عزت ابراهیم الدوری داشته باشیم.

کودک یخ فروشی که دست راست صدام شد

عزت ابراهیم الدوری متولد 1942 است. وی از البوحریه که از عشیره المواشط در شهر الدور است محسوب می‌شود. عزت الدوری در الدور در استان صلاح الدین رشد یافت و در همان جا به‌سوی گرایش‌های صوفیانه رفت. وی در درس و تحصیل موفقیتی نداشت و بارها مردود شد تا اینکه دبیرستان را رها و به فروشنده دوره‌گردی تبدیل شد. الدوری چند سالی یخ فروشی و بستنی فروشی می‌کرد اما در دهه 60 قرن گذشته میلادی كه حزب بعث، رویكرد سیاسی خود را به سوی خشونت تغییر داد، به همراه عده‌ای از آنهایی كه در بغداد به نام 'اراذل و اوباش' شناخته می‌شدند و صدام یكی از آنها بود، به تشكیلات مسلح بعثی‌ها پیوست.

با قدرت گیری صدام، الدوری نیز قدرت گرفت. این دو نفر که به یک قبیله تعلق داشتند خیلی زود به دوستانی نزدیک و جدانشدنی بدل شدند و عزت ابراهیم در واقع همواره به عنوان دست آهنین صدام عمل می کرد و البته صدام از بذله گویی های او نیز لذت می برد. این چهره بواسطه خشونت، قساوت و گوش بفرمانی محض كه از مسئولان بالادست خود نشان داد، به همراه مجموعه اراذل و اوباش داخل حزب بعث توانست، به مدراج عالی این حزب برسد و با تبعیت از صدام، همه نیروهای موسس این حزب را كنار بزند.

این مرد موقرمز با صورتی شبیه به اسکلت خیلی زود به مقام معاونت رئیس جمهور و معاون دبیرکل شورای انقلاب که مهم ترین مجمع تحت رهبری صدام حسین به حساب می آمد و معاونت صدام در راس فرماندهی نیروهای مسلح عراق رسید. صدام حسین در طول دوران حکومت خود غالبا هر زمان که قصد داشت در خارج از کشور چهره ای معتدل و منطقی از خود به نمایش بگذارد، طارق عزیز وزیر امور خارجه خود را که سال ها در این پست قرار داشت مامور این کار می کرد اما هر زمان که می خواست آن چهره واقعی خود به عنوان مستبدی آشتی ناپذیر و خشن و سرسخت را نمایان کند، این ماموریت را به عزت ابراهیم الدوری محول می کرد. به عنوان مثال یک شب قبل از حمله ارتش عراق به کویت در دوم آگوست سال 1990 این عزت ابراهیم بود که در شهر جده عربستان با رهبران کویت ملاقات کرد و همین ملاقات کافی بود تا همه متوجه شوند که تا چند ساعت آینده باید انتظار چه چیزی را داشته باشند.

سقوط بغداد؛ انحلال حزب و تحت تعقیب

الدوری بعد از سقوط رژیم صدام، در فهرست 55 نفره تحت تعقیب نیروهای آمریكایی، شماره 6 را داشت. در بین 5 چهره فراری این فهرست، الدوری به خاطر اخبار ضد و نقیضی كه پیرامون مرگ و زندگیش منتشر شد و همچنین نقش او در عملیات تروریستی داخل عراق، بیشترین توجه رسانه‌ها را معطوف خود كرده بود.نیروهای امریكایی نیز مبلغ 10 میلیون دلار پاداش نقدی برای هركس كه از محل اختفای این چهره، خبری بدهد یا قتل او، تعیین كرده بودند.

فعالیت بعد از انحلال حزب؛ رهبری ائتلاف بعثی - تکفیری

عزت الدوری در میان چهره های رژیم سابق، به خاطر موقعیتی كه درحزب بعث تا قبل از 2003 داشته و بعد از آن، در مدیریت عملیات تروریستی و خصوصا رهبری گروه تروریستی 'نقشبندیه' و همچنین همپیمان شدن با القاعده و داعش داشته، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.او بلافاصله بعد از فرار، در پیام های ویدئویی مختلف گروه نقشبندیه را به فعالیت تروریستی دعوت کرد. بعد از آغاز جنگ سوریه و رشد گروه های سلفی – تکفیری هم فعالیت الدوری شدت گرفت. او سعی کرد در این دورهف یکی از رهبران معنوی گروه‌های تروریستی شود.

عزت ابراهیم ما در این سال ها شرایطی را فراهم آورد که سه گروه از مهم ترین گروه های سلفی عراق که تا قبل از آن هیچ رابطه ای با یکدیگر نداشتند متحد شده و برای قیام و شورش علیه دولت جدید عراق عمل کنند. عزت ابراهیم که در دوران رژیم سابق در واقع دست راست صدام حسین محسوب می شد در این مسیر با 100 هزار نظامی که پس از سقوط صدام و انحلال ارتش عراق در سال 2003 به صورت اجباری بازنشسته شده بودند و در شهر موصول زندگی می کردند تماس ها و گفتگوهایی برقرار کرد. او به عنوان یکی از مهم ترین یاران صدام حسین با همه قبایل و روسای قبایل در شمال عراق آشنایی داشت و از آن جایی که همواره تظاهر به دینداری می کرد، در میان گروه های جهادی و رادیکال نیز از محبوبیت برخوردار بود. از این جهت، بسیاری نقش او را در سقوط موصل توسط داعش غیر قابل انکار دانسته اند.

جنایات الدوری؛ از حلپچه تا ائتلاف با داعش

عزت الدوری در سرکوب و انتفاضه شعبانیه در سال 1991 که از سوی شیعیان و کردها سازماندهی شده بود، حضور فعال داشت و در طول جنگ عراق با ایران نیز عامل اصلی استفاده از سلاح‌های شیمیایی و نیز فرایند تبعید و اعدام ساکنان شیعه جنوب بود.الدوری که به عنوان اصلی ترین عامل حمله شیمیایی به حلپچه شناخته می‌شود، یک بار گفته بود: همه ما وظیفه‌اى بر دوش داریم و آن دشمنى علیه شیعیان و غرب است. مقاومت ما مى‌تواند به پیروزى نهایى یا همان بهشت موعود منجر شود.

مردم عراق الدوری را به‌عنوان مردی با روحیه نظامی خشن می‌شناسند و شیعیان جنوب،‌ او را با شکنجه‌های وحشیانه و افراطی و کشتارهای وسیع به یاد می‌آورند.وی بعد از سقوط بغداد فعالیت های تروریستی خود را در فاز جدیدی دنبال کرد. مدتی بعد از ظهور داعش در یک نوار صوتی این گروه تروریستی را ستود. او در این نوار ضبط‌ شده 15دقیقه‌ای ضمن توصیف تروریست‌های داعش و القاعده به‌عنوان قهرمان از حملات و اشغالگری‌های این گروه تروریستی تقدیر کرد.

وی در این نوار گفت: مایه افتخار و مباهات است که به این گروه‌ها و رهبران آنها سلامی ویژه عرض کرده و مراتب دوستی و قدردانی خود را به آنان ابراز داریم.طبق اعلام دولت عراق، الدوری در پشت پرده بسیاری از جنایات تکفیری ها بوده و به خصوص بسیاری از سربازان مستعفی ارتش بعث را به همکاری با آنها ترغیب کرده است.

بت بعثی‌ها

الدوری در بین سربازان وفادار بعثی و همچنین خانواده صدام از محبوبیت بسیاری برخوردار است. "رغد صدام حسین" دختر صدام مدتی پیش بعد از فراگیر شدن شایعه مرگ او  با قرار دادن تصویر زیر در صفحه شخصی خود در یکی از شبکه های اجتماعی، مرگ معاون پدرش را تسلیت گفت.