علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس از ارائه طرح دو فوریتی مجلس برای خروج خودکار از برجام در صورت فعال شدن مکانیزم ماشه که چند روز پیش دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا آن را رسانه‌ای کرده بود خبر داد. خضریان در توییتی نوشت: دولت آمریکا که از ناقضان اصلی برجام می‌باشد، جهت تشدید فشارها بر ایران به‌دنبال فعال‌سازی مکانیسم ماشه است؛ از آنجاییکه ادامه حضور در برجام با بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت خالی از هر نفعی است،طرح دوفوریتی «خروج خودکار از برجام در صورت فعال‌سازی مکانیزم ماشه» را پیشنهاد کردم.

ایسنا نیز در همین باره نوشته است: طرح خروج خودکار از برجام در صورت فعال سازی مکانیزم ماشه با امضای ۴۹ نفر از نمایندگان و به صورت دو فوریتی تقدیم هیات رئیسه مجلس شد.در مقدمه این طرح آمده است: یکی از بحث برانگیزترین مفاد توافق بین المللی برجام مکانیزم حل و فصل اختلافات معروف به مکانیزم ماشه است که در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام گنجانده است.

چنین مکانیزمی این اختیار را به اعضای دایمی شورای امنیت سازمان ملل می‌دهد تا در یک بازه زمانی دو ماهه و با استفاده از حق وتو تمام قطعنامه‌های پیشین را که براساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ به حالت تعلیق درآمده بودند مجددا فعال سازد.با گذشت ۵ سال از برجام و حتی پس از خروج آمریکا از این توافق این کشور همچنان در تلاش است تا با فعال سازی مکانیزم ماشه فشارها را بر ایران تشدید کند.

در همین خصوص و در آستانه لغو تحریم تسلیحاتی ایران شاهدیم که فشار سیاسی بسیار شدیدی از سوی آمریکا که خود از ناقضان اصلی برجام است علیه ایران وارد شده است. که صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران در همین راستا قابل تحلیل است و همچنین تلاش برای صدور قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل جهت تمدید تحریم تسلیحاتی ایران که با شکست آمریکا همراه بود نیز در همین جهت است که در صورت عدم واکنش مقتضی از سوی ایران و بنا به اعلام رسمی دولت آمریکا شاهد اقدام بعدی آمریکا برای فعال سازی مکانیزم ماشه خواهیم بود لذا جهت حفظ منافع ملی ضرورت دارد تا در صورت انجام چنین اقدامی و با توجه به این که ادامه حضور ایران در برجام با بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت خالی از هر نفعی است می‌بایست الزام به خروج از برجام را به عنوان یک اقدام بازندارنده به تصویب رساند.

گام جدید مجلس برای وادار سازی آمریکا و اروپا به لغو تحریم‌ها

مجلس شورای اسلامی با تصویب فوریت و کلیات طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها» گام مهمی برای وادار سازی آمریکا و اروپا به لغو تحریم‌ها برداشت. تکلیف دولت به تولید سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصد، راه اندازی هزار سانتریفیوژ IR-۲m در بخش زیر زمین تاسیسات نطنز، نصب و راه اندازی هزار سانتریفیوژ IR-۶ تا پایان سال جاری در فردو و اقدام فوری برای احیای قلب راکتور اراک به شرایط قبل از برجام از جمله مهم ترین بخش های این طرح راهبردی است.نکات مهم این طرح راهبردی که لحظاتی پیش با 196 رای نمایندگان به تصویب رسید، به شرح زیر است:

سازمان انرژی اتمی موظف است ظرف مدت دو ماه پس از تصویب این قانون، سالانه به میزان حداقل 120 کیلوگرم اورانیوم با غنای 20 درصد در تاسیسات شهید علی محمدی فردو تولید و در داخل کشور ذخیره کند.

در جهت تحقق ظرفیت یکصد و نود هزار سو غنی سازی، سازمان انرژی اتمی ، مکلف است پس از تصویب این قانون، ظرفیت غنی سازی و تولید اورانیوم غنی سازی شده با سطح غنای متناسب هر یک از مصارف صلح آمیز کشور، به میزان ماهانه حداقل 500 کیلوگرم افزایش دهد.

سازمان انرژی اتمی موظف است ظرف مدت 3 ماه عملیات نصب، تزریق گاز، غنی سازی و ذخیره سازی مواد را تا درجه غنای مناسب، با حداقل 1000 عدد ماشین IR-2m در بخش زیرزمینی تاسیسات شهید احمدی روشن نطنز آغاز کند.

سازمان انرژی اتمی مکلف است در همین بازه زمانی، هرگونه عملیات غنی سازی و تحقیق و توسعه با ماشین های IR-6 را به تاسیسات شهید علی محمدی فردو منتقل کرده و عملیات غنی سازی را با حداقل 164 ماشین از این نوع آغاز نموده و آن را تا انتهای سال 1399 به 1000 ماشین توسعه دهد.

سازمان انرژی اتمی ایران وظیفه دارد، راکتور 40 مگاواتی آب سنگین اراک را که به موجب برجام در حال بازطراحی و بهینه سازی می باشد، ظرف مدت 4 ماه از تاریخ تصویب این قانون با برنامه زمانبندی معین از طریق احیای قلب راکتور به شرایط قبل از برجام برگرداند.

دولت موظف است بر اساس بندهای 36 و 37 برجام، ظرف مدت ۲ ماه از تصویب این قانون، دسترسی های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند.

پس از 3 ماه از تصویب این قانون، اگر روابط بانکی ایران در اروپا و میزان خرید نفت توسط آنها از ایران به شرایط عادی و رضایت بخش بازنگشته باشد، دولت مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف نماید.

چنانچه پس از 3 ماه از تصویب این قانون طرف های مقابل برجام به اجرای  تعهدات خود در برجام بازگشته باشند، دولت مکلف است پیشنهاد اقدام متقابل ایران در بازگشت به تعهدات برجامی را به مجلس ارائه کند.

مستنکفین از اجرای این قانون به تناسب، امتناع یا ممانعت از اجراء به طبقات 4 تا 7 طبقات مجازات تعزیری قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 محکوم می شوند.