یکی از رستههای صنفی- صنعتی که پس از شیوع ویروس کرونا به شدت آسیب دیده، تولید و فروش لوازمالتحریر است. فعالان این صنف در ایران طی سالهای اخیر از تعطیلی مکرر مدارس لطمه دیده بودند چراکه این امر منجر به کاهش میزان مصرف لوازمالتحریر میشد اما شیوع ویروس کرونا و تشدید رکود اقتصادی که منجر به کاهش قدرت خرید مردم شد، ضربه نهایی را به بدنه این صنف وارد کرد تا جایی که رییس اتحادیه صنف فروشندگان لوازمالتحریر و نوشتافزار بر این باور است که اگر شرایط به همین منوال پیش رود امیدی به آینده فعالیت در این رسته صنفی نیست.
فعالان این صنف که همواره بازار فصلی داشتهاند طی چهار ماه بیشترین رونق را تجربه میکردند اما در شرایط فعلی و با توجه به شیوع ویروس کرونا بازار فصلی صنف تولیدکنندگان و فروشندگان لوازمالتحریر و نوشتافزار از میان رفته است. ادامه شرایط موجود باعث میشود بسیاری از فعالان این صنف به دلیل کمبود نقدینگی، فعالیت در واحدهای صنفی اجارهای و بالا بودن هزینههای اجاره، نبود تقاضا در بازار و عدم کسب درآمد ناچار اقدام به تعطیلی واحدهای صنفی خود کنند.
در سالهای گذشته که سایه ویروس کرونا بر زندگی روزمره وجود نداشت با نزدیک شدن به ماه مهر که به عنوان زمان آغاز سال تحصیلی در میان ایرانیان شناخته میشود شهرها حال و حوای دیگری میگرفت. دانشآموزانی که خود را برای آغازی نو در سطح آموزشی جدید آماده میکردند به سراغ خرید دفتر و کتاب میرفتند و لوازمالتحریر خود را خریداری میکردند امسال اما آغاز سال تحصیلی شکل دیگری داشت. کرونا دانشآموزان را مجبور به رعایت دستورالعملهای بهداشتی برای حفاظت از جان خود و خانوادهها کرده است و بر همین اساس اولویت خرید ماسک و دستکش را بیشتر از نوشتافزار کرد. این در حالی است که ماههای پایانی سال گذشته نیز تحت تاثیر این شرایط تحصیل را تبدیل به مدارس آنلاین کرد و کلاسها به صورت مجازی در فضای نرمافزاری با نام شاد برگزار میشد. البته زنگ مدارس نیز در نیمه شهریورماه و دو هفته پیش از شروع پاییز با حواشی بسیار به صدا درآمده است. همه این شرایط موجب شده میزان خرید نوشتافزار به طور چشمگیری کاهش یابد.
رکود در بازار نوشتافزار
رییس اتحادیه لوازمالتحریر در این خصوص میگوید: معادل ۳۰ درصد سال گذشته نیز فروش نداشتهایم و در تابستان نیز با رکود قابل توجهی در فروش نوشتافزار مواجه بودیم. موسی فرزانیان با بیان اینکه فروش نوشتافزار فعالیتی فصلی است که از تیر تا پایان مهرماه مورد توجه قرار میگیرد، اظهار کرد: در سال جاری معادل ۳۰ درصد سال گذشته نیز فروش نداشتهایم و در تابستان نیز با رکود قابل توجهی در فروش نوشتافزار مواجه بودیم. او اضافه کرد: با بازگشایی رسمی مدارس در آغاز هفته جاری و با توجه به نیاز دانشآموزان به نوشتافزار امیدواریم شاهد افزایش فروش باشیم زیرا دانشآموزان برای حضور در مدرسه به لوازمالتحریر جدید علاقه بیشتری نشان میدهند.
رییس اتحادیه لوازمالتحریر و لوازم مهندسی در خصوص امکان برگزاری مجازی کلاسها و تاثیر آن بر بازار لوازمالتحریر گفت: در این صورت خانوادهها و دانشآموزان رغبتی به خرید نخواهند داشت و با وسایلی که از سالهای گذشته در منازل باقی مانده سال جدید تحصیلی را پشت سر خواهند گذاشت که این شرایط به بازار نوشتافزار آسیب میرساند. فرزانیان با بیان اینکه در صورت تداوم شرایط فعلی بعد از گذشت پاییز تولیدکنندگان و عرضهکنندگان لوازمالتحریر با مشکلات فراوانی مواجه خواهند شد، اظهار امیدواری کرد که شرایط با بازگشایی مدارس تغییر کند.
رییس اتحادیه لوازمالتحریر و لوازم مهندسی با اشاره به مشکلات ایجاد شده در آغاز سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا تصریح کرد: مواد اولیه نوشتافزار دیر به دست تولیدکنندگان رسید که موجب توقفهایی در تولید شد، اما اکنون مشکلی وجود ندارد و عرضه به میزان کافی انجام میشود. او با اشاره به تاثیر کاهش تقاضای خرید در نقدینگی تولیدکنندگان خاطرنشان کرد: همپوشانی کاهش تولید همزمان با کاهش تقاضای خرید موجب شده تا بازار در مسیر مناسب با شرایط پیش برود و در عرضه نیز کمبودی وجود نداشته باشد.
سرانه مصرف سالانه خودکار
بر اساس گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت در تولید خودکار، هشت واحد تولیدی عضو انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان نوشتافزار کشور هستند که با ظرفیت اسمی ۶۵۶ میلیون عدد فعالیت میکنند. در حالی که سرانه مصرف سالانه خودکار در کشور بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون عدد خودکار است و حجم واردات این کالا در سال ۱۳۹۷ حدود ۸۲ میلیون و در سال ۱۳۹۸ حدود ۵۷ میلیون عدد بود. همچنین در تولید ماژیک چهار واحد تولیدی با ظرفیت اسمی ۲۴۸ میلیون و ۵۰۰ هزار عدد در انجمن عضویت دارند که توان تولیدی آنها ۱۶۰ میلیون عدد میشود. سرانه مصرف سالانه ماژیک در کشور ۱۴۵ تا ۱۵۰ میلیون عدد است و حجم واردات این محصول در سال ۱۳۹۷ حدود ۸۷۳ تن معادل ۵۵ میلیون عدد و در سال ۱۳۹۸ حدود هزار تن و معادل ۸۰ میلیون عدد بود.
فعالیت پنج واحد تولیدی مداد
در تولید مداد پنج واحد تولیدی با ظرفیت اسمی چهار میلیون و ۳۲۱ هزار و ۶۶۰ قراص مداد فعالیت دارند. مصرف سرانه سالانه این کالا دو میلیون و ۵۰۰ هزار قراص است و حجم واردات آن در سال ۱۳۹۷ حدود ۵۶۸ تن معادل ۶۷۰ هزار قراص و در سال ۱۳۹۸ حدود ۳۴ تن و معادل ۳۷ هزار قراص بود. پنج واحد تولیدی در زمینه دفتر با ظرفیت اسمی دو هزار و ۵۴۶ تن با توان تولیدی ۱۰۰ میلیون جلد دفتر فعالیت میکنند و سرانه مصرف سالانه این کالا ۱۵۰ تا ۱۶۰ میلیون جلد و حجم واردات آن در سال ۱۳۹۷ معادل ۹۶ تن و در سال ۱۳۹۸ معادل دو تن بوده است. در تولید پاککن نیز چهار واحد تولیدی با ظرفیت اسمی دو هزار و ۲۱۸ تن و همین توان تولیدی در حال فعالیت است. سرانه مصرف سالانه این محصول دو هزار و ۳۰۰ تن است که حجم واردات آن در سال ۹۸ حدود ۳۵۰ تن را نشان میدهد.
همچنین در ابزارهای اندازهگیری نیز هشت واحد تولیدی با ظرفیت اسمی چهار هزار و ۳۳۹ تن و توان تولیدی هزار و ۲۰۰ تن در حال فعالیت است و سرانه مصرف سالانه ابزارهای اندازهگیری نیز هزار و ۵۰۰ تن است. در مجموع در زمینه تولید نوشتافزار ۳۴ واحد تولیدی در انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان نوشتافزار کشور فعالیت دارند که زمینه اشتغال را برای بیش از پنج هزار نفر فراهم آوردهاند.