در طول اجرای طرح جراحی اقتصادی، ارز ترجیحی تمام کالا‌های اساسی مانند گندم، جو، مرغ و گوشت حذف شد و این اقدام دولت سیزدهم موجب رشد چشمگیر قیمت‌ها در بازار کالا‌های اساسی شد و در این بین آرد نیز از افزایش قیمت‌ها در امان نماند.
آرد چقدر گران شد؟
دولت اینگونه بیان می‌کند که برای کمک به مردم قیمت نان را تغییر نداده بلکه برای اصناف قیمت آرد را افزایش داده است، ولی نانوایی‌ها با توجه به خرید نان توسط مردم و تراکنش انجام شده از یارانه دولتی بهره‌مند می‌شوند. بررسی‌های میدانی حاکی از آن است که قیمت آرد به کیسه‌ای ۶۰۰ هزار تومان رسیده است و دولت در حالی عنوان می‌کند که برای کمک به مردم قیمت نان را تغییر نداده است که نانوایی‌های سنتی که مجوز آزادپز بودن را دارند به دلیل گرانی آرد، چاره‌ای جز افزایش نرخ نان ندارند.
سهمیه آرد نانوا‌ها کاهش یافته است؟
با افزایش قیمت آرد زمزمه‌ها در خصوص کاهش سهمیه نانوایی‌ها بالا گرفت؛ در بررسی‌های میدانی صورت گرفته از نانوا‌ها در سطح شهر تعدادی از نانوایان از کاهش سهمیه آرد خود صحبت به میان می‌آورند و در این بین آمار و اطلاعات گویای آن است که سهمیه تعلق گرفته بر اساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵ می‌باشد، افزون بر آن که این سهمیه جواب‌گوی افزایش جمعیت در طول این سال‌ها نیست.نانوایان در حالی صحبت از کاهش سهمیه آرد به میان می‌آورند که به گفته مسئولین هیچ تغییری در خصوص اختصاص سهمیه آرد به نانوایی‌ها ایجاد نشده و آرد مورد نیاز در انبار‌ها موجود و به موقع در اختیار نانوایی‌ها قرار می‌گیرد.
ماجرای صف‌های طولانی در نانوایی‌ها چیست؟
پدیده تشکیل صف‌های طولانی در نانوایی‌ها قدمت طولانی در کشور دارد؛ در سال گذشته به گفته مسئولین گرانی سایر کالا‌های اساسی و از طرف دیگر تخلف نانوایان موجب تشکیل صف‌های طولانی در نانوایی‌ها شده که با تدابیری که در حوزه ساماندهی نظام توزیع آرد اندیشیده شد برای مدتی صف‌های خرید نان کوتاه‌تر شد. حال، اما بررسی‌های میدانی حاکی از طولانی‌تر شدن صف‌های نان نسبت به دفعات قبل و کاهش تعداد واحد‌های نانوایی در سطح شهر و محلات است؛ در حالی به گفته مسئولین هیچ تغییری در سهمیه آرد نانوایان اتفاق نیافتاده است که بررسی‌های میدانی از تعطیلی تعداد زیادی از واحد‌های نانوایی در سطح شهر به دلیل کمبود آرد حکایت دارد.
حسین نظری، رئیس اسبق اتحادیه نانوایان تهران، در خصوص شلوغی‌های اخیر نانوایی‌ها گفت:” در حال حاضر هیچ نانوایی نمی‌تواند آرد بفروشد چراکه از نظارت‌های شدید و گسترده در این حوزه بسیار ترسیده‌اند. اما شلوغی‌های گسترده در نانوایی‌ها به این دلیل است که قبل از اجرای طرح جدید، نان در همه جا یافت می‌شد و نان‌های فانتزی نیز ارزان بودند، اما در حال حاضر نان‌های فانتزی گران شدند و نانوایی‌ها نیز دیگر نان در اختیار سوپرمارکت‌ها قرار نمی‌دهند و از شهرستان‌ها نیز نان پخته و آورده می‌شد که اینکار نیز متوقف شده است و همه این‌ها به افزایش تقاضا برای نان در نانوایی‌ها دامن می‌زند و صف نانوایی‌ها را شلوغ کرده است. ”
فروش نان به سوپرمارکت‌ها کاهش یافت
قاسمعلی عزیزی، رئیس اتحادیه نانوایان شهر ری، در خصوص کاهش فروش نان نانوایی‌ها به سوپرمارکت‌ها گفت:” زمانی که نانوایی‌ها خلوت بودند نان‌های پخته شده آن‌ها به صورت بسته‌بندی و با قیمت خیلی ناچیز به سوپرمارکت‌ها فروخته می‌شد، اما در حال حاضر وضعیت تغییر کرده است و مردم خرید بیشتری از نانوایی‌ها می‌کنند و ترس و اضطراب بالا رفتن قیمت نان، تقاضا را بالا برده است و از طرف دیگر اقلام خوراکی مانند فست فود افزایش قیمت داشته اند و این امر نیز در افزایش تقاضا نانوایی‌ها بی تاثیر نبوده است و در نتیجه اگر نانوایی مشتری مستقیم خود را داشته باشد دیگر به سوپرمارکت‌ها نان نخواهد داد. ”
فروش کیلویی نان در دستور کار قرار گرفت
عزیزی در ادامه در پاسخ به این پرسش که فروش کیلویی نان در دستور کار است یا خیر؛ گفت:” بنده موافق فروش کیلویی نان هستم و در حال حاضر این بحث مطرح است و نان کیلویی شود و هم مردم به حق خود برسند و هم نانوا از اتهامات بیرون بیاید، اما در حال حاضر مشکل کیلویی بودن و عددی بودن نیست بلکه مشکل اساسی از اوایل انقلاب ایجاد شده است.او گفت: اگر در سال‌های پس از انقلاب سالانه ۱۰۰ تومان به قیمت نان افزوده می‌شد در حال حاضر هر نان ۴ هزار تومان افزایش قیمت داشت و دولت با این گرفتاری روبه‌رو نمی‌شد، اما چندین سال پشت سر هم قیمت نان را افزایش نداده‌اند و نانوا نیز با کوچک کردن چانه دست و پنجه نرم کرده است و در حال حاضر ۹۵ درصد نانوا‌ها موافق کیلویی شدن قیمت نان هستند. ”
رئیس اتحادیه نانوایان شهر ری درخصوص فروش آرد به صورت دولتی به نانوایان به نرخ پایین و یا ناچیز گفت:” این کار اصلا درست نیست و زمانی که فضا برای تخلف وجود داشته باشد تخلف رخ می‌دهد و زمانی که اختلاف ۵۵۰ هزار تومانی درخرید و فروش آرد وجود داشته باشد امکان تخلف بالا می‌رود و در حال حاضر هم نانوا و هم دولت و هم ملت از وضعیت فعلی ناراضی هستند، وضعیتی که از عدم مدیریت رخ می‌دهد. ”
سود فروش آرد از فروش نان بیشتر است
از طرف دیگر زمزمه‌ها حاکی از آن است که تعدادی از نانوایان آرد دولتی خود را به قیمت آزاد به واحد‌های فانتزی‌پز می‌فروشند و به صورت خودسرانه از سهمیه پخت خود کاسته اند؛ عده‌ای از نانوایان عنوان کرده‌اند که عدم افزایش رسمی قیمت نان و افزایش رسمی قیمت آرد سود آن‌ها را کاهش داده است و در این بین سود فروش آرد به صورت آزاد به واحد‌های فانتزی پز بیشتر از فروش نان است.
رئیس اتحادیه نانوایان شهر ری در این خصوص گفت:” آرد نانوایی‌های سنتی به درد نانوایی‌های فانتزی نمی‌خورد و نانوایی‌های فانتزی آرد سفیدی استفاده می‌کنند که از آرد نانوایی‌های سنتی متفاوت است و این صحبت‌ها برچسبی است که به نانوایان زده می‌شود و تنها شاید پنج درصد پیدا شود نانوایانی که دست به چنین کاری می‌زنند. ” وی در ادامه افزود:” از طرف دیگر در حال حاضر نظارت‌های شدیدی از سمت اتحادیه، وزارت صنعت و معدن و اصناف بر روی نانوایی‌ها صورت می‌گیرد و حداقل روزی دو تا سه دفعه از نانوایی‌ها بازدید می‌شود و این خبر نمی‌تواند صحت داشته باشد. ”