ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور نیز اخیرا ضمن تکرار ادعاهای خود علیه دولت قبل، مدعی شد که “نرخ رشد نقدینگی به کمترین حد خود در ۱۶ ماه اخیر رسیده است، روند خلق پول بانکها کاهشی شده و… “. اما واقعیت چیست؟ آیا آمارها و ادعاهای مطرحشده از سوی دولت و حامیانش با واقعیت و وضعیت فعلی اقتصاد کشور همخوانی دارد؟ البته مردم با توجه به گرانیهای اخیر و فشار مضاعف اقتصادی در زندگی خود و مشکلات معیشتی که با آن دست و پنجه نرم میکنند، به خوبی پاسخ این پرسشها را میدانند، اما بد نیست نگاهی هم به آمارهای ارائه شده از سوی مراکز مربوطه داشته باشیم.
دولت رئیسی در حالی مدعی کاهش بدهی و عدم استقراض از بانک مرکزی شده که آمارها خلاف این را نشان میدهد. برای نمونه در گزارشی که اخیرا (هفته منتهی به پنجشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۱) اداره مدیریت ریسک، تدوین راهبردها و پایش پایداری بدهیهای دولت، منتشر کرده است، آمارها نشان میدهد که میزان بدهیهای دولت سیزدهم افزایش قابل ملاحظهای داشته است. براساس این گزارش، میزان بدهی دولت سیزدهم در ٩ ماه اول کار دولت ٢٣٠ هزار میلیارد تومان افزایش یافته و نسبت بدهی به GDP از ٣٢ درصد به ٣٧/٣ درصد رسیده است!
همچنین در حالی دولت رئیسی مدعی کاهش چاپ پول شده که بنابراین گزارش ، در ۹ ماه پس از شروع کار دولت سیزدهم (تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۱) ۱۳ هزار میلیاردتومان اسکناس و مسکوک جدید منتشر شده است. در این مدت حجم اسکناس در جریان ۱۸ درصد افزایش پیدا کرده و به ۸۵.۵ هزار میلیاردتومان بالغ گردیده است. در اردیبهشت ۱۴۰۱ نیز نسبت به بهمن ۱۴۰۰ حجم اسکناس در جریان ۱۴ درصد بالا رفت که بیسابقه است.
عبدالناصر همتی، رئیس اسبق بانک مرکزی، نیز در واکنش به ادعای رئیسجمهور درباره کاهش نقدیندگی و خلق پول نوشته است: آقای رئیسی اعلام کردند، “نرخ رشد نقدینگی” به کمترین حد در ۱۶ ماه گذشته رسیده و “خلق پول بانکها” کاهشی شده است. جهت اطلاع ایشان: حداقل در ۴ ماه آن، نرخ رشد نقدینگی کمتر از اردیبهشت امسال بوده، فروردین هم استثناء بود. اضافه برداشت بانکها این هفته مجددا از ۱۰۰ ه. م. ت گذشت: یعنی خلق پول!
همتی پیشتر نیز نوشته بود: براساس گزارش بانک مرکزی، علیرغم ۳ برابر شدن درآمد نفتی در ۱۴۰۰، رشد پایه پولی ٪۳۲ یعنی ۱۴۵ ه. م. ت بوده است. سهم عمده «خالص داراییهای خارجی و سایراقلام» در رشد پایه پولی، بخاطر تبدیل ریالی داراییهای ارزی و خرید اوراق بانکها (ریپو) بوده است.»
علاوه بر این، نرخ تورم نیز در خردادماه با عبور از ۵۲ درصد، رکورد بیسابقهای در اقتصاد کشور ثبت کرده است. وضعیت نرخ بیکاری هم که تعریف چندانی ندارد و علیرغم تبلیغات وسیع حامیان دولت درخصوص اشتغالزایی و رونق کسب و کارها، آمارها حاکی از افزایش نرخ بیکاری در ماههای گذشته است. با این حال، دولت و جریان حامی آن برخلاف واقعیت، وضعیت اقتصادی کشور و معیشت مردم را همچنان مطلوب توصیف میکنند. به نظر شما وضعیت اقتصادی کشور آنگونه هست که دولت و حامیاناش ادعا میکنند؟