گورستان سپیدچاه در استان مازندران، بخش یانه شهرستان بهشهر و روستای سفیدچاه واقع است. این گورستان اولین قبرستان مسلمانان در ایران است. نقوش مختلفی روی سنگهای عمودی قبرستان حکاکی شده که نشان دهنده شخصیت، کسب و کار و حتی خلق و خوی فرد متوفی است. سپیدچاه از قدیمیترین قبرستان های ایران است که قدمت آن به زمان تیموریان میرسد و اولین قبرستان مسلمانان است. این گورستان در سال ۸۱ به ثبت ملی نیز رسیده است.
آنچه گورستان سفیدچاه را منحصر به فرد کرده، سنگ قبرهای آن است. تمام سنگها بهصورت عمودی هستند. حکاکیهای روی سنگها وادارتان میکند تا گشتی در گورستان بزنید و همه نقاشیها و خطوط حکامی شده روی آنها را با دقت ببینید. مانند زمانی که وارد یک نمایشگاه هنری میشوید.روی همه سنگها تصاویرو نقوش خاصی حکاکی شدهاند. نوشتهها و تصاویر برخی از سنگها هم به علت فرسودگی زیاد قابل خواندن نیستند. از حکاکی روی برخی از سنگها میتوان به شغل و کسب و کار برخی مردگان پی برد. همچنین روی برخی از این سنگها نقوش حیوانی مانند کبوتر، روباه، خرگوش و شتر دیده میشود.
سرو یکی از نقوش گیاهی روی سنگ قبرهاست که به وفور دیده میشود. تصاویری مانند شمشیر، کمان، تفنگ و باروتدان، قیچی، ماسوره و ابزار بافندگی هم در این گورستان به چشم میخورد. نقوش نمادینی مانند خورشید، آینه، شانه نیز دیده میشود.روی برخی از سنگها هم نام متوفی و سال درگذشت وی و صلوات، احادیث، آیات و روایات حکاکی شدهاند.بومیان این منطقه معتقدند که اجسادی که در این گورستان به خاک سپرده شدهاند سالم میمانند. طبق تحقیقات هم مشخص شد که در ترکیب این خاک سپید گورستان مقدار زیادی آهک وجود دارد که همین موضوع ثابت میکند تجزیه اجساد دیر اتفاق میافتد. برای همین گورستان سفیدچاه پرطرفدار است و هر روز بزرگتر میشود. زیرا از روستاهای اطراف هم برای دفن مردگان خود به سپیدچاه میآیند.
چگونه به گورستان سفیدچاه برویم؟
بهترین زمان سفر به این مکان بهار و تابستان است. تا رسیدن به گورستان یک مسیر جنگلی بسیار زیبا پیش رویتان قرار دارد. برای رفتن به این قبرستان مرموز باید به بهشهر بروید و بعد از یانه سر وارد گلوگاه شوید. سپس به نیالا بروید و بعد از آن مسیر چاه سفید را در پیش بگیرید.