از زمان روی کار دولت سیزدهم ، طرح صیانت از فضای مجازی در مجلس یازدهم کلید خورده است. طرحی که حالا روی کاغذ «صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» نام گرفته و میان مردم به طرحی برای فیلتر و مسدودسازی اینترنت و دشوار شدن دسترسی به شبکه‌های اجتماعی شناخته شده است.سوای این، داده‌های رسمی مرکز آمار حاکی از آن است که ۸.۱۹درصد کاربران یعنی معادل ۱۱میلیون ایرانی از طریق شبکه های اجتماعی کسب درآمد می‌کنند. بنابراین، کارشناسان و فعالان حوزه اینترنت محدودسازی اینترنت را عملا محدود کردن بیشتر کاربران از دسترسی به گردش آزاد اطلاعات می‌دانند. اما با این حال باز هم تندروهای مجلس یازدهم به دنبال تصویب این طرح هستند. طرح صیانت، مخالفان بسیار دارد اما صدای موافقان آن به مدد رسانه های پرشمار اصولگرا چنان بلند است که مردم و کارشناسان را نسبت به فرجام نهایی آن و تصویب آن با محتوایی به زیان کاربان فضای مجازی نگران کرده است.
حالا باید دید در جلسات آینده این کمیسیون، آیا این طرح مغایر حقوق مردم، دچار اصلاح جدی خواهد شد یا تندورهای مجلس همان طور که آقاتهرانی دیگر عضو جبهه پایداری در مجلس گفته بود «ما کار خودمان را می‌کنیم»، مصوبه ای با محدودسازی حداکثری فضای مجازی تحویل مردم خواهند داد؟
طناب کشی مخالفان و موافقان صیانت ، ظرفیت تبدیل به سوژه جذاب خبری و مردمی طی روزهای آینده را دارد، البته اگر مخالفان تمایلی برای اطلاع رسانی و شفاف سازی روند تصویب این طرح را داشته باشند ، شرطی که تحقق آن ، بعید به نظر می رسد.غلامرضا نوری قزلجه از مخالفان جدی طرح فعلی صیانت از فضای مجازی و عضو کمیسیون مشترک است. او بر این باور است که طرح فعلی در کمیسیون رای نخواهد آورد زیرا ایرادات جدی دارد. از او جویای آخرین وضعیت طرح شدیم :
جلسات کمیسیون مشترک چه زمانی برگزار خواهد شد؟
تا کنون جلسه‌ای نداشتیم و آنگونه که اعلام شده ، فردا، جلسه این کمیسیون برگزار خواهد شد.
برخی نمایندگان از تغییرات مثبت ۷۰ درصدی محتوای این طرح خبر داده اند. این موضوع را تایید می‌کنید؟
به صورت رسمی هیچ گونه تغییراتی در کمیسیون مطرح نشده و رای‌گیری درباره تغییرا انجام نشده است. آخرین محتوای طرح هنوز باقی است. طرح به حدی ایرادات اساسی داشت که به رای گذاشته نشد و قرار بود اصلاحاتی بر آن انجام شود اما هیچ جلسه رسمی در مورد آن برگزار نشده است.
تا چه حد موافقان طرح صیانت به نظر مرکز پژوهش‌ها توجه می‌کنند؟
موافقان صیانت با نظر مرکز پژوهش‌ها کاری ندارند آنها با نظر هیچ کسی کاری ندارند. هر چیز زوری دیده بودیم جز قانون زوری. آنها به نظرات بخش خصوصی، مرکز پژوهش‌ها و دولت و مرکز فضای ملی اعتنا نمی‌گذارند، این قانونگذاری نیست.
آیا طرح به همان شکل اولیه تصویب خواهد شد؟
این که طرح به همان شکل اولیه تصویب شود بستگی به نظر اکثریت اعضای کمیسیون دارد ولی آن چه که در مورد اصلاح شدن طرح صحبت می‌کنند واقعی نیست. اصلاحات غیررسمی است و صرفا بازی با کلمات و تلخیص آنها است. تا جایی که من در جریان هستم و نسخه‌هایی که در دسترس ما قرار گفته اشکالات اساسی رفع نشده و احتمالا کمیسیون مشترک به این کلیات پر از اشکال رای نخواهد داد.
مسدودسازی پیام‌رسان‌ها هنوز پابرجاست
علی اصغر عنابستانی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس و کمیسیون مشترک صیانت که پیشتر انتقادات منتقدات طرح صیانت را «بی‌اساس» خوانده بود، معتقد است که نظر مرکز پژوهش‌های مجلس هر نظری می‌تواند باشد اما تصمیم گیرنده نهایی نمایندگان مجلس هستند.
بررسی طرح صیانت در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
طرح صیانت براساس مصوبه کمیسیون برای کارشناسی بیشتر و بررسی همه جوانب مسئله و به ویژه جلسه با بخش خصوصی و صاحب‌نظران بخش خصوصی و همچنین تلفیقی با پیشنهادات دولت به مرکز پژوهش‌ها رفت. ۲۰ روز این مرکز وقت داشت که طرح را به جمع بندی برساند. بعد از این ۲۰روز مرکزپژوهش گزارش کاملی ارائه نداد و تقاضای تمدید این وقت را کرد که ۲۰ روز دیگر وقت داده شد. مرکز پژوهش‌ها چند جلسه کارگروهی و کارشناسی برگزار کرده بود که مقرر شد این فرصت ۲۰ روزه داده شود تا کار کاملا کارشناسی و دقیق به صحن کمیسیون برسد.
در لایحه بودجه، بودجه وزارت ارتباطات به نسبت سال گذشته افزایش چشم‌گیری داشته آیا به طرح صیانت مربوط است؟
سال‌ها است که به زیرساخت‌های ارتباطی کشور توجهی نشده است و روستاها وضعیت اینترنت مناسبی ندارند. مقرر شد امسال برای شبکه ملی اطلاعات و توسعه زیرساخت‌های ارتباطی کشور بودجه در نظر گرفته شود. همچنین قرار است فیبر نوری را مانند آب و برق و گاز به خانه‌های مردم ببریم تا به راحتی از اینترنت استفاده کنند. این موضوع هزینه کلانی می‌خواهد.
این موضوع به طرح ملی اینترنت یا شبکه ملی اطلاعات مربوط است؟
شبکه ملی اطلاعات به معنای اینترنت بهتر و بیشتر و استفاده از فضای اطلاعاتی بهتر است. جو مسمومی ایجاد شده که آن را مخالفت با اینترنت بین‌المللی می‌بینند اما این قضیه امکان‌پذیر نیست.
نامه مرکز پژوهش‌ها در مورد مخالفت با طرح صیانت چقدر مورد توجه کمیسیون مشترک صیانت قرار می‌گیرد؟
نامه‌ای که داده شد نظر مستقیم مرکز پژوهش‌ها نیست. مرکز پژوهش‌ها به هر نظری برسد نظر خود را به کمیسیون ارائه می‌دهد و این بحثی غیررسمی است. بالاخره مرکز پژوهش‌ها نظر خود را خواهد داد. نظر مرکز پژوهش‌ها نظری کارشناسی برای اعضای کمیسیون است و کسانی که تصمیم می‌گیرند نماینده‌های مجلس هستند. نماینده‌های مجلس برای زوایای مختلف طرح تصمیم می‌گیرند.
یعنی ممکن است نظر مرکز پژوهش‌ها کنار گذاشته شود و نمایندگان خودشان تصمیم بگیرند؟
چنین حرفی را از جانب ما نزنید که نظر مرکز پژوهش‌ها کنار گذاشته می‌شود. مرکز پژوهش‌های یک نظر کارشناسی می‌دهد، ممکن است نماینده با آن نظر موافق یا مخالف باشد. تمام طرح‌هایی که در مجلس تصویب می‌شود مرکز پژوهش‌ها در کمیسیون حضور دارد و نظر خود را بیان می‌کند. در بسیاری موراد نظراتی که مرکز پژوهش‌ها می‌دهد، نمایندگان به دلیل متقن و کارشناسی نظر را نمی‌پذیرند. اختلاف نظر کارشناسی که عجیب نیست. ممکن است مرکز پژوهش‌ها نظری بدهد و نمایندگان براساس تجربه و نظر کارشناسی خود، نظر دیگری داشته باشند. تصمیم را نماینده مردم می‌گیرد. مرکز پژوهش‌ها و مراکز مختلف نظر کارشناسی می‌دهند اما نمایندگان هستند که بین نظرات متعدد و متفاوت کارشناسی، نظر صاحب را انتخاب و تصمیم می‌گیرند.
شما می‌گویید نماینده مردم انتخاب کننده نهایی است. نظر کارشناسی مرکز پژوهش‌ها نیز همسو با نظر مردم است ..
مردم نظر خود را نداده اند شما نمی‌توانید قضاوت کنید. بگذارید نمایندگان مردم نظرات خود را بدهند بعد شما نظر بدهید.
راهکار نمایندگان کمیسیون مشترک برای دریافت و اطلاع از نظرات مردم چیست؟
نماینده مردم یعنی مردم و اسمش با خودش است. شما نماینده مردم را کنار می‌گذارید و می‌گویید کسی دیگری نماینده مردم است؟ کاملا واضح و روشن است که نماینده مردم از طرف مردم حرف می‌زند نه هر کسی دیگری. هر کسی نمی‌تواند بیاید ادعا کند از طرف مردم حرف می‌زنم. مردم پای صندوق رای کسی را انتخاب کردند که از طرف آنها حرف بزند و آن فرد از طرف مردم صحبت می‌کند. هر نماینده راهکار متعدد خود را دارد.ارتباطات متعدد دارد. نماینده‌ها دفاتر خود وحضور در بین مردم دارند. هر نماینده ساختارارتباطاتی دارد که وظیفه مردمی خود را انجام دهد.