در روزهای گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه به ایرلاینها و آژانسهای مسافرتی داخلی بهطور کتبی اعلام شده باید حداقل قیمت ۶۰۰ هزار تومانی برای پروازهای داخلی را رعایت کرده و از آن پایینتر نیایند و این سؤال عجیب به میان آمد که ارزانفروشی هم مگر جرم است؟
ایرلاینها پیش از این با بیاعتنایی به اخطار دو وزیر، یکی از کابینه قبلی و یکی از کابینه فعلی، گرانفروشی میکردند؛ نه به حرف مقامات توجهی میکردند و نه به هشدار مسئولان و نه به گزارشهای متعدد رسانهها. اما این خبر جدید یک برگ به خبرهای قبلی زد و باز تیتر رسانهها شد. سازمان هواپیمایی کشوری منفعلترین نهاد پیگیری این موضوعات در این مدت بود و اگر هم کاری صورت میداد، خبرش به رسانهها نمیرسید.
گزارشگر ایسنا نیز پرسیده است چرا سازمان هواپیمایی کشوری به این مسئله ورود نمیکند و مگر ارزانفروشی قیمت بلیت هواپیما هم جرم است؟ این بار در واکنش به این مسئله، محمد محمدیبخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، به میدان پاسخگویی آمده و گفته است: «خط قرمز برای ما امنیت پرواز و مسافران است و ارزانفروشی تا جایی که آسیبی به این مسئله نزند، اشکالی ندارد و رقابت بین ایرلاینهاست. این سازمان بهعنوان دستگاه حاکمیتی مخالفتی با کاهش قیمت بلیت هواپیما و ارزانفروشی آن ندارد؛ به شرط آنکه امنیت پرواز و مسافران هوایی به مخاطره نیفتد».
توضیحات او نشان میدهد هرچند ارزانفروشی جرم نیست، اما ممکن است هزینههایی جدی برای امنیت پرواز داشته باشد. محمدیبخش میگوید: «هزینههای ثابت هر ساعت پرواز با جدول ماتریکسی تعیین شده و در هر پروازی با هر هواپیمایی مشخص است که حداقل قیمت بلیت هواپیما باید چقدر باشد؛ بنابراین قیمتگذاری پایینتر از آن به این معنا خواهد بود که در آینده بسیار نزدیک آن شرکت ورشکسته میشود».
رئیس سازمان هواپیمایی در ادامه توضیحات خود گفته است: «نگرانی اصلی در این زمینه این است که کاهش قیمت یا ارزانفروشی غیرمنطقی هم نشاندهنده صرفنظرکردن یک ایرلاین از یکی از آیتمهای مربوط به هزینههای ثابت مانند سوخت، مالیات، نکات مربوط به مسائل ایمنی و... است و اگر قیمت بلیت هواپیما بیش از حد کاهش پیدا کند، سازمان هواپیمایی ورود پیدا خواهد کرد؛ چراکه در این صورت نشان میدهد از مسائل مربوط به ایمنی که خط قرمز ماست، صرف نظر شده است؛ چراکه یک پرواز بدون سوخت یا مسائلی مانند پرداخت مالیات و عوارض نمیتواند انجام شود».ظاهرا در روزهای گذشته نرخ بلیت برخی از ایرلاینها به اندازهای پایین آمده است که تعجب بسیاری را برانگیخته؛ تا جایی که برخی پروازها در مقاطعی قیمتشان از بلیت اتوبوس همان مسیر کمتر بوده است. از همینرو این مقام هواپیمایی احتمال ورود سازمان و برخورد با تخلفی از این دست را غیرمحتمل نمیداند.
به گفته محمدیبخش، اگر رقابت لحظهای به وجود بیاید و در موردی خاص مانند زمانی که از کل صندلیهای یک پرواز تعداد کمی باقی مانده باشد، کاهش قیمت رخ دهد، آنهم در صورتی که به مسائل ایمنی و امنیت پرواز و مسافران آسیبی نزند، این کاهش مشکلی ندارد؛ اما اگر بیش از این حد باشد، مسلما ورود خواهیم کرد و با شرکت متخلف برخورد میکنیم؛ چون این مسئله صرفا تجاری نیست و نگرانی از امنیت پرواز مطرح است و «در چنین شرایطی که حداقل قیمت پرواز برای مسیرهای داخلی مشخص و روشن است، بهعنوان مثال قیمت ۱۵۰ هزار تومانی یک پرواز نگرانکننده است. گرچه حداقل قیمت پرواز برای مسیرهای داخلی، بسته به هزینههای ثابتی که ممکن است برای هر پرواز در هر مسیری متفاوت باشد، عدد یکسانی نباشد، ولی این مسئله به دقت مورد بررسی قرار خواهد گرفت».
رقابت ایرلاینها تا سرحد مرگ به علاوه اخبار پیشین کمکم در حال صدمهزدن به وجهه ایرلاینهاست. پیش از این ایرلاینها علاوه بر افزایش خودسرانه قیمت بلیت و عدم تبعیت از قانون، همچنین رعایتنکردن برخی پروتکلهای بهداشتی و حذف اقداماتی تشریفاتی نظیر حذف پذیرایی و اکتفا به عرضه یک بطری آبمعدنی ۲۵۰ سیسی موجب رنجش خاطر مسافران شده بودند. خبر اخیر که مورد تأیید رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نیز قرار گرفته است، نشان میدهد ایرلاینها بر سر مسائل تجاری و رقابت اقتصادی ممکن است امنیت را هم فدا کنند. اقداماتی که شاید در نهایت با آسیب به وجهه این شرکتها، بهویژه در زمینه امنیت، نتیجه عکس داشته باشد و در صورت گسترش موج خبری آن، مردم را از ترس جان از سفر هوایی منصرف کند.