اساسنامه فدراسیون با وجود تأیید توسط دولت و قوه قضائیه همچنان در مجلس شورای اسلامی گیر کرده و نمایندگان عجله‌ای برای رسیدگی به آن ندارند. این مورد در حالی رخ می‌دهد که زمان اندکی به پایان مهلت فیفا به فوتبال ایران باقی مانده است. درواقع اساسنامه بعد از تغییراتی که به خود دید، به تأیید فیفا، دولت و قوه قضائیه رسیده و نهاد بین‌المللی فوتبال، یک سال به فدراسیون مهلت داده تا تأییدیه مجلس شورای اسلامی به‌عنوان قوه مقننه در ایران را هم بگیرد. حالا که تا ۱۰ اسفند (پایان مهلت فیفا به ایران) زمان اندکی باقی مانده، مجلسی‌ها هنوز اساسنامه را تصویب نکرده و مشغول وقت‌کشی هستند.
جدی‌ترین موضوعی که محل اختلاف در این اساسنامه شده، مربوط به بند یک آن است که فیفا تأکید دارد عنوان «نهاد عمومی» باید از جلوی «غیردولتی» در تعریف فدراسیون فوتبال ایران برداشته شود ولی عده‌ای از نمایندگان مجلس در این مورد تردید دارند. در همین مورد، غلامرضا رفیعی، مشاور عالی و حقوقی فدراسیون فوتبال در گفت‌وگویی که با «شرق» داشته می‌گوید در جریان نیست که روند تصویب اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال در مجلس چگونه پیش می‌رود.
او البته از این می‌گوید که فیفا مصرانه پیگیر این موضوع است: «در جریان اقدام مجلس شورای اسلامی نیستیم که اتفاق جدیدی درباره اساسنامه فدراسیون فوتبال در مجلس شورای اسلامی رخ داده است یا خیر؛ ما‌هم چشم‌انتظار اقدام نمایندگان و هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی هستیم اما فیفا همچنان به‌طور جد پیگیر موضوع است و مکرر از ما گزارش می‌خواهد که نتیجه بررسی موضوع در مجلس شورای اسلامی چه بوده است. در‌حالی‌که زمان به‌سرعت در حال سپری‌شدن است؛ نمی‌دانیم بالاخره سرنوشت این کار به کجا خواهد کشید. قوه مقننه در این مملکت، مجلس شورای اسلامی است و فقط مجلس می‌تواند تصمیم بگیرد که اسم فدراسیون را از نهاد عمومی غیردولتی خارج کند…».
فیفا پیگیر مجلس ایران
مسئولان فدراسیون فوتبال هفته گذشته برای مراسم افتتاحیه جام عرب بود که به قطر رفتند تا در آن مراسم حضور داشته باشند. در حاشیه همان مراسم بود که خبر رسید شهاب عزیزی‌خادم، رئیس فدراسیون فوتبال، دیداری با جانی اینفانتینو، رئیس فیفا، داشته است. حالا غلامرضا رفیعی می‌گوید رئیس فیفا در همان جلسه یکی ،دو موضوع را مورد تأکید قرار داد تا نشان دهد حواسش به اتفاقات رخ‌داده در مورد اساسنامه در ایران است. «در مذاکرات حضوری که چند روز پیش با ریاست فیفا در قطر برگزار شد، رئیس فیفا و تعدادی از مدیران ارشد آن سازمان، مجددا راجع به سرنوشت اساسنامه فدراسیون فوتبال در مجلس شورای اسلامی از ما پرسیدند و ما‌هم خیلی صادقانه اعلام کردیم که دولت جمهوری اسلامی ایران از ماه‌ها قبل در راستای تعهدی که به فیفا داده است، لایحه‌ای را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرده تا مجلس محترم درخصوص خارج‌کردن نام فدراسیون فوتبال از فهرست نهادهای عمومی غیردولتی اتخاذ تصمیم کند. غیر از این پاسخ، نه پاسخ دیگری می‌توانیم بدهیم و نه کار دیگری از عهده دولت محترم، وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال برای حل این موضوع ساخته است. زیرا فدراسیون، وزارت ورزش و دولت محترم در حیطه اختیارات و وظایف خود، اقدامات لازم را انجام داده‌اند…».
تغییرات در اساسنامه فدراسیون فوتبال در دولت حسن روحانی به تصویب رسید و به مجلس فرستاده شد. با وجود تغییراتی که در دولت به وجود آمده و ابراهیم رئیسی، مرد اول دولت شده است ولی آنها درخواستی برای استرداد لایحه از مجلس نداشته‌اند. این بدان معنی است که دولت جدید هم کاری را که دولت قبلی در مورد اساسنامه انجام داده، تأیید کرده است. بااینحال، مشخص نیست که چرا نماینده‌های مجلس درباره تصویب اساسنامه فدراسیون فوتبال، آن‌هم در شرایطی که زمان اندکی به پایان مهلت قانونی فیفا مانده، اقدامی نمی‌کنند.
مشاور حقوقی فدراسیون فوتبال در‌این‌باره می‌گوید: «دولت جناب آقای رئیسی نیز خواستار استرداد لایحه از مجلس محترم نشده است؛ بنابراین، فدراسیون فوتبال، متواضعانه و با تبعیت از تصمیم مقنن، منتظر اتخاذ تصمیم نمایندگان محترم مجلس است. ما امیدواریم و دعا می‌کنیم که مجلس محترم تصمیمی مانند سایر کشورهای جهان و سایر اعضای فیفا اتخاذ کند که اعتبار ورزش و فوتبال جمهوری اسلامی ایران که هم‌اکنون در جایگاه نخست رنکینگ کشورهای آسیایی و در آستانه راهیابی به جام جهانی ۲۰۲۲ قطر است، صدمه‌ای نبیند».
در روزهای اخیر چندین نماینده مجلس حمایت شفاهی‌شان از تصویب اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال را به زبان آورده و گفته‌اند بعید است نماینده‌ها مشکل خاصی با تغییرات اعمال‌شده داشته باشند. بااینحال به نظر می‌رسد عده‌ای از آنها درگیر موضوعات عجیب‌و‌غریبی شده‌اند که تصور می‌کنند ممکن است پذیرش اساسنامه جدید به‌منزله دخالت فیفا در قوانین ایران باشد. البته توضیحاتی که غلامرضا رفیعی می‌دهد، متفاوت با نگرانی‌هایی است که بعضا از سوی نماینده‌ها مطرح شده است: «تعهداتی که در اساسنامه جدید فدراسیون ذکر شده است، کاملا روشن بوده و چیزی نیست که فقط درمورد فدراسیون فوتبال ایران مصداق داشته باشد؛ هر کشوری که فدراسیون فوتبال آن عضو فیفا باشد، به حقوق، تعهدات و الزامات اساسنامه فیفا نیز باید پایبند باشد. این مسئله هیچ ارتباطی به مسائل سیاسی و مذهبی کشورها ندارد و به‌منزله دخالت فیفا در امور داخلی نیست. بلکه بالعکس، فیفا به‌دنبال آن است که دولت‌ها در سراسر جهان، در اداره و امور اجرائی فوتبال، به دور از هرگونه موضوعات سیاسی، حزبی و جناحی دخالت نکنند».
حال اگر نمایندگان مجلس، اساسنامه را تصویب نکنند، ممکن است کار فدراسیون فوتبال ایران به کمیته انتقالی کشیده شود؟ این دیگر موضوعی است که مشاور حقوقی فدراسیون فوتبال به آن واکنش نشان می‌دهد و می‌گوید: «فیفا در اساسنامه خودش، ضمانت اجراهای مختلفی را حسب مورد پیش‌بینی کرده است؛ این ضمانت اجرا با توجه به ماهیت تعهدی که دولت و فدراسیون ملی فوتبال ایران، داده‌اند، شامل تعیین کمیته انتقالی نمی‌شود؛ چراکه حتی بر فرض محال، کمیته انتقالی نیز تعیین شود، باز هم کمیته انتقالی، اختیارات قوه مقننه ایران را ندارد تا درباره خروج فدراسیون فوتبال از فهرست نهادهای عمومی غیردولتی قانون‌گذاری کند؛ بنابراین اظهارنظرهای جهت‌دار عده محدودی مبنی بر اینکه در اسفندماه امسال، کمیته انتقالی تعیین خواهد شد، توهمی بیش نیست؛ اما اعمال بقیه ضمانت اجراها، شامل اتخاذ تصمیم درباره وضع برخی محرومیت‌ها، تعلیق عضویت و حتی اخراج از عضویت در فیفا در اختیار فیفا و نهادهای مربوطه است که به‌هیچ‌وجه مطلوب و خوشایند ما نیست و امیدواریم که هرگز کار به آنجا نکشد».
نامه‌ای از فیفا
موضوع دومی که فوتبال ایران این روزها چالش ناخواسته دیگری با آن دارد، مسئله ورود زنان به ورزشگاه‌هاست؛ موضوعی که از مدت‌ها قبل زیر ذره‌بین فدراسیون جهانی رفته و اینفانتینو، بارها از آن به‌عنوان یکی از عوامل مهم در فوتبال ایران یاد کرده است. با وجود آنکه فدراسیون فوتبال ایران پیش‌تر در دولت حسن روحانی، یک بار مجوز حضور زنان به ورزشگاه را برای بازی تیم ملی مقابل کامبوج گرفت ولی بعد از آن چنین مجوزی صادر نشده است. در شرایطی که به نظر می‌رسید توافقات فدراسیون فوتبال ایران با فیفا فعلا فقط معطوف به ورود زنان به ورزشگاه‌ها برای بازی‌های ملی باشد، ولی غلامرضا رفیعی چنین موضوعی را رد می‌کند و می‌گوید فیفا تأکید کرده زنان برای رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران هم باید به ورزشگاه بروند.
«درحال‌حاضر دو موضوع مهم مورد پیگیری فیفاست که در جلسه اخیر با رئیس و مدیران ارشد فیفا مورد تأکید قرار گرفته است: اساسنامه فدراسیون و ورود بانوان به ورزشگاه‌ها، حتی در مسابقات لیگ داخلی. در مورد نخست، فیفا می‌گوید اسم فدراسیون فوتبال باید از فهرست نهادهای عمومی غیردولتی خارج شود. در مورد موضوع دوم، فیفا رسما و کتبا به فدراسیون اعلام کرده است که بانوان باید برای تماشای مسابقات فوتبال حتی مسابقات لیگ داخلی اجازه و امکان ورود به ورزشگاه‌ها را داشته باشند. در جلسه اخیر که با ریاست فیفا و مدیران ارشد آن در هفته گذشته داشته‌ایم، این موضوع مجددا مورد تأکید ریاست فیفا قرار گرفته است. فیفا برای اجرای تعهدات مذکور در نامه‌ای که سال گذشته فرستاده، پافشاری کرده است. حتی قبل و بعد از مسابقه اخیر تیم ملی ایران با تیم ملی کره جنوبی از ما گزارش عملکرد و توضیح خواسته است که اعلام کردیم با تصویب ستاد ملی کرونا، مسابقه بدون تماشاگر برگزار شد».
غلامرضا رفیعی از پرداختن به جزئیات آن نامه طفره می‌رود، ولی به نظر می‌رسد این همان نامه‌ای است که چندی قبل از طریق منبعی آگاه، در اختیار روزنامه «شرق» قرار گرفته است. درواقع اشاره‌ای که مشاور حقوقی فدراسیون فوتبال ایران به تاریخ نامه مذکور می‌کند، شک و تردیدها در این زمینه را از بین می‌برد. در نامه‌ای که پیش‌تر در اختیار «شرق» قرار گرفته و برای اولین‌بار منتشر می‌شود، مشخص می‌شود فیفا، بهمن ۱۳۹۸ با ارسال نامه‌ای به فدراسیون فوتبال ایران که آن روزها با سرپرستی حیدر بهاروند اداره می‌شد، دقیقا روی ورود مسئله زنان در بازی‌های لیگ ایران هم تأکید کرده است؛ موضوعی که مشخصا اگر از سوی فدراسیون فوتبال ایران عملی نشود و مجوزهای لازم از سوی نهادهای بالاتر صادر نشود، می‌تواند مشکلات جدی و عدیده‌ای برای فوتبال ایران به وجود بیاورد.
در متن نامه مذکور آمده است:
«موضوع: پایان ممنوعیت حضور زنان در مسابقات در ایران
آقای رئیس/ سرپرست موقت
طی ماه‌های اخیر، سازمان‌های ما پیشرفت‌های زیادی را در مورد پایان‌دادن به موضوع ورود زنان به ورزشگاه‌ها در ایران رقم زدند. در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹، ما لحظه‌ای تاریخ را تجربه کردیم، زمانی که چندین هزار زن توانستند بلیت بخرند و یک بازی مهم فوتبال را در کشور ایران، برای اولین‌بار بعد از حدود چهار دهه تماشا کنند. این گام مهم با تلاش‌های فوق‌العاده حرفه‌ای تیم فدراسیون فوتبال ایران و مقامات مربوطه امکان‌پذیر شد، اتفاقی که بابت آن تشکر خودمان را از شما و از دولت شما بار دیگر ابراز می‌کنیم.
در تاریخ ۱۰ دسامبر ۲۰۱۹، هیئتی از فیفا به ایران آمدند تا در مورد پیداکردن راهی برای بازشدن درِ ورزشگاه‌ها برای زنان در ایران، بحث و تبادل‌نظر کنند. راهی که بر مبنای تجربه موفق ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹ تحقق پیدا کند. در آن جلسه تعهدات زیر از سوی معاون وزیر ورزش و جوانان و رئیس فدراسیون فوتبال ایران مورد موافقت قرار گرفت:
زنان اجازه خواهند یافت تا در تاریخ ۲۶ مارس ۲۰۲۰ در مسابقه تیم ملی ایران مقابل هنگ‌کنگ در ورزشگاه آزادی حضور یابند، با افزایش چشمگیر تعداد صندلی‌های در دسترس برای زنان در مقایسه با مسابقه ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹٫
زنان اجازه خواهند یافت تا در همه مسابقات آتی لیگ قهرمانان آسیا که در ایران برگزار می‌شود حضور یابند.
زنان اجازه خواهند یافت تا در همه بازی‌های ملی و بازی‌های لیگ خلیج فارس از ماه ژوئن ۲۰۲۰ حضور یابند.
موضع قطعی فیفا همچنان این است که فرایند تحول باید طبق توافق انجام‌شده ادامه یابد و من تمایل دارم به شما مجددا بابت حمایت کامل فیفا در اجرای تعهدات توافق‌شده در جلسه ۱۰ دسامبر ۲۰۱۹ اطمینان دهم. در این زمینه، هیئت اعزامی فیفا گام‌های آماده‌سازی اولیه را طی می‌کند تا بار دیگر از تیم فدراسیون فوتبال ایران در اجرای پروتکل‌های اجرائی برای مسابقه بین‌المللی بعدی حمایت کند».
اما با وجود آنکه فدراسیون فوتبال در یکی، دو بازی اخیر تیم ملی نتوانسته جواز حضور زنان در ورزشگاه‌ها را به دست بیاورد، غلامرضا رفیعی، مشاور عالی و حقوقی فدراسیون فوتبال، با دیده مثبت به این موضوع در روزهای آینده نگاه می‌کند و می‌گوید: «من مطمئن هستم که جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از کشورهای امن و مقتدر منطقه، قادر به تأمین امنیت حضور بانوان محترم در ورزشگاه‌های‌مان است. در تأمین امنیت بانوان، دارای قدرت مدیریت و پاسداری از امنیت همه مردم هستیم، اما نگرانی ما از عدم اتخاذ تدابیر مناسب برای حل این موضوع، سوءاستفاده دیگران از این مورد است که این‌گونه القا کنند که ما در تأمین امنیت بانوان در ورزشگاه‌های‌مان ناتوان هستیم و ورزشگاه‌های ایران فاقد امنیت‌اند؛ در‌حالی‌که معتقدیم هم ورزشگاه‌های ایران دارای امنیت هستند و هم دستگاه‌های انتظامی، امنیتی و اجرائی کشور عزیزمان، قادر به تأمین امنیت بانوان و حتی خانواده‌ها در ورزشگاه‌ها هستند.
به همین دلیل تقاضای میزبانی جام ملت‌های ۲۰۲۷ آسیا را در سال گذشته تسلیم AFC کرده‌ایم و اخیرا هیئت نمایندگان AFC از ورزشگاه‌های ما بازدید کرده‌اند. لذا اقدام شایسته درخصوص این موضوع نیز تأثیر بسزایی در گرفتن میزبانی مسابقات ملی، باشگاهی و آسیایی آتی ما خواهد داشت، والا بهانه‌ای برای سلب میزبانی ما خواهد بود. بنابراین از وزیر محترم کشور و وزیر محترم ورزش و جوانان، سرکار خانم دکتر خزعلی، فراکسیون محترم زنان مجلس شورای اسلامی و همه مسئولان تصمیم‌گیر نظام استدعا دارم که مانند اکثریت قریب‌به‌اتفاق کشورهای جهان، تدابیر لازم را برای ورود بانوان به‌خصوص خانواده‌ها به ورزشگاه‌ها برای تماشای مسابقات فوتبال ملی و باشگاهی اتخاذ کنند».