رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اعلام این خبر گفت: طی ۱۲ سال اخیر به دلایل مختلف با هیچ‌یک از درخواست‌های تاسیس شرکت کارگزاری موافقت نشده بود اما با اجرا و پیاده‌سازی سیاست رفع انحصار در حوزه نهادهای مالی بازار سرمایه، مجوز یک شرکت کارگزاری جدید از سوی هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار صادر و بدین ترتیب زنجیره انحصار در حوزه شرکت‌های کارگزاری پس از ۱۲ سال با صدور این مجوز شکسته شد.
محمدعلی دهقان‌دهنوی همچنین با اشاره به اینکه چهار درخواست در هیات مدیره سازمان بورس مورد بررسی قرار گرفته است گفت: تاکنون درخواست‌های زیادی برای تاسیس شرکت کارگزاری دریافت شده که طبق آمار بالغ بر ۳۰ عدد است اما در مرحله اول چهار درخواست، مورد بررسی قرار گرفته است. به گفته رییس سازمان بورس دیگر درخواست‌های تاسیس کارگزاری نیز در آینده بررسی خواهد شد و پس از دریافت مدارک و انجام مصاحبه‌های اختصاصی، در هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح خواهد شد. در این میان اگر درخواست‌های دریافتی امتیاز لازم را داشته باشند و تشخیص داده شود که وجود این شرکت‌ها در بازار سرمایه کمک‌کننده است و اثری مثبت بر فرآیند توسعه ظرفیت‌های بازار سرمایه خواهند داشت، مجوز آنها نیز صادر خواهد شد.
دهقان‌دهنوی در گفت‌و‌گو با پایگاه خبری بازار سرمایه ایران تاکید کرده است که رفع انحصار از مهم‌ترین سیاست‌های سازمان بورس و اوراق بهادار در دوره مدیریت وی بوده است. وی در این باره افزود: هدف از رفع انحصار در نهادهای مالی و تسهیل در صدور مجوزها، توسعه بازار سرمایه است زیرا نهادهای مالی، ابزارهای بازار سرمایه برای توسعه هستند. وقتی یک نهاد مالی تاسیس می‌شود، به معنی این است که سرمایه، سهامداران و افراد متخصص، کارشناس و خبرگان مالی متعددی در یک نقطه جمع شده‌اند تا خدمات مختلفی به مردم ارائه کنند. این تجمیع سرمایه‌ها، ایده‌ها و تخصص‌های مختلف، منجر به بهبود فرآیند خدمات‌رسانی در بازار سرمایه و در نهایت توسعه این بازار می‌شود.دهقان‌دهنوی با اشاره به اینکه یکی از این نهادهای خدمات دهنده در بازار سرمایه، شرکت‌های کارگزاری هستند گفت: با وجود نقش مهم و پررنگ شرکت‌های کارگزاری در ارائه خدمات به فعالان بازار سرمایه، مدت زمان زیادی از صدور آخرین مجوز شرکت کارگزاری در بازار سرمایه ایران گذشته بود به طوری که از ۱۲ سال پیش تاکنون هیچ مجوز جدیدی در حوزه کارگزاری صادر نشده بود.
رییس سازمان بورس تصریح کرد: در حال حاضر به طور رسمی اعلام می‌کنیم که با صدور مجوز این کارگزاری پس از ۱۲ سال، موضوع انحصار از تمامی مجوزهایی که از سوی بازار سرمایه اعطا می‌شد به طور کامل برداشته شده و دیگر استفاده از واژه انحصار در حوزه صدور مجوزها در بازار سرمایه معنی نمی‌دهد. در حال حاضر هیچ‌کدام از مجوزهای سازمان بورس مشمول انحصار نیستند و خوشبختانه مسیر برای درخواست و دریافت مجوز جدید در همه حوزه‌ها و در همه نهادهای مالی باز است.
بهبود کیفیت خدمات با افزایش سطح رقابت
دهقان‌دهنوی در مورد دلایل صادر نشدن مجوز برای شرکت‌های کارگزاری طی این مدت طولانی گفت: صادر نشدن مجوز تاسیس شرکت کارگزاری، دلایل متعددی داشته است؛ برای مثال از یک منظر تلقی می‌شد که بازار سرمایه ظرفیت پذیرش تعداد بیشتری از شرکت‌های کارگزاری را ندارد، یا تلقی می‌شد که هرچه تعداد شرکت‌های کارگزاری کمتر باشد، نظارت بر عملکرد آنها نیز آسان‌تر خواهد بود. ولی امروز با توجه به توسعه بازار سرمایه و با توجه به حضور تعداد زیادی از افراد جامعه در این بازار، لازم است علاوه بر کیفیت، کمیت خدمات کارگزاری نیز در بازار سرمایه ارتقا یابد که این ارتقا نیز جز در جریان رقابت بین شرکت‌های کارگزاری محقق نمی‌شود. رییس سازمان بورس افزود: ارتقای کیفیت و کمیت شرکت‌های کارگزاری از طریق رقابت بیشتر در این صنعت محقق می‌شود و طبیعی است که اگر رقابت در این صنعت به اندازه کافی وجود نداشته باشد، انگیزه‌های نوآورانه، ارتقای کیفیت خدمات و ارائه خدمات بهتر به مشتریان نیز کمرنگ‌تر می‌شود. وی تاکید کرد: ارتقای کیفیت در این است که ما با ورود کارگزاری‌های جدید، رقابت را تقویت کنیم.
ورود ایده‌های جدید به بازار سرمایه
به عقیده دهقان‌دهنوی افزوده شدن تعداد کارگزاران تنها یکی از مزایای صدور مجوزهای جدید است. وی در این باره گفت: یکی از مزایای مهم تاسیس کارگزاری‌های جدید این است که آنها با خود ایده‌های جدید می‌آورند. از این رو سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در اعطای مجوز به کارگزاران و تغییراتی که در دستورالعمل آورده است همین هدف را دنبال می‌کند زیرا بازار سرمایه، امروز نیازمند ایده‌ها و خدمات جدید است. رییس سازمان بورس افزود: بر این مبنا ما از افرادی که درخواست تاسیس کارگزاری جدید دارند، چندین سوال اساسی مطرح می‌کنیم. نخست اینکه چه ارزش‌افزوده جدیدی برای بازار سرمایه‌دارند؛ چه فعالیت جدیدی در بازار سرمایه انجام خواهند داد و برای آنکه در این بازار موفق شوند، چه ایده و کسب‌وکاری پیش‌بینی کرده‌اند و در نهایت بر مبنای پاسخ‌های دریافتی آنها را امتیازدهی می‌کنیم.
وی اضافه کرد: بر این مبنا درخواست‌هایی مجوز دریافت می‌کنند که با ایده‌های جدید وارد می‌شوند؛ ما انتظار داریم موضوعاتی مانند فرهنگ‌سازی و آموزش، افزایش کیفیت خدمات و ارائه ابزارهای الکترونیکی که در معاملات استفاده می‌شود، تقویت شده و بیش از پیش توسعه یابد که در نهایت این توسعه و تقویت می‌تواند به رقابت بیشتر در آن صنعت کمک کند. دهقان‌دهنوی یکی دیگر از مزایای ورود شرکت‌های کارگزاری جدید به بازار سرمایه را ورود سرمایه‌ها و امکانات جدید دانست و گفت: شرکت‌های کارگزاری جدید با خودشان سرمایه جدید و امکانات جدید می‌آورند و بدین ترتیب کمیت خدمت‌رسانی هم بیشتر می‌شود. راه‌اندازی کارگزاری‌های بیشتر، ایجاد نمایندگی‌های بیشتر را به دنبال داشته و پرسنل بیشتری در این صنعت به خدمت گرفته می‌شوند و در نهایت خدمت‌رسانی بیشتر و بهتری به عموم سهامداران صورت خواهد گرفت.
دلایل سهم نامتوازن کارگزاران از بازار
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه گفت: تعدادی از کارگزاران سهم بسیار اندکی از بازار سرمایه دارند و در عمل فعال محسوب نمی‌شوند؛ در مقابل تعدادی از کارگزاران به طور قابل توجهی فعال بوده، در حال توسعه هستند و خدمات خوبی نیز به فعالان بازار ارائه می‌کنند و زمینه توسعه بیشتر را نیز دارند. بر این اساس سهم بالای کارگزاران می‌تواند ناشی از کیفیت خوب خدمات آنها باشد که این امر هیچ اشکالی ندارد ضمن اینکه مجوزهای جدید نیز به نسبت قدرت مدیریت، قدرت نوآوری و توان سرمایه‌گذاری آنها صادر خواهد شد. وی خاطرنشان کرد: اگر کارگزاری‌های جدید یا کارگزاری‌های موجود بتوانند استراتژی خوبی دنبال کنند، می‌توانند سهم بیشتری از بازار به دست آورند و این امر خودبه‌خود باعث می‌شود سهم کارگزاران دیگر کاهش پیدا کند. این هنر کسانی هست که وارد این صنعت می‌شوند و می‌توانند خدمات آنها را گسترش دهند.
افزایش نظارت بر نهادهای مالی
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص نقش نظارتی سازمان بورس بر عملکرد نهادهای مالی گفت: در حوزه نظارت سازمان بر نهادهای مالی، موضوع مهمی وجود دارد که باید حتما به آن اشاره کنم؛ استراتژی اتخاذ شده در سازمان بورس و اوراق بهادار در حوزه نهادهای مالی، تسهیل نظارت‌های پیشینی است به این معنی که تلاش می‌شود راه باز شود تا افراد بتوانند با ایده و سرمایه خوبی وارد شده و خدمات متعددی را با کیفیتی بالاتر ارائه کنند اما این تسهیل ایجاد شده که منجر به صدور مجوزهای بیشتر می‌شود یک مکمل نیز دارد و آن چیزی نیست جز «تقویت نظارت‌های پسینی» یعنی نظارت‌هایی که بعد از شروع فعالیت‌های نهاد مالی اتفاق می‌افتد.
دهقان‌دهنوی با اشاره به فرآیند نظارت بر عملکرد نهادهای مالی در سال‌های قبل گفت: پیش‌تر به این مقوله توجه زیادی نمی‌شد و اصولا باطل کردن یا حذف کردن مجوز نهادهای مالی امر رایجی نبود و اقدامی مقبول در بازار سرمایه محسوب نمی‌شد، بر همین اساس سعی می‌شد به جای آن در جریان ورود نهادهای مالی جدید، سخت‌گیری زیادی صورت بگیرد. وی در خصوص این نوع استراتژی که در گذشته در سازمان وجود داشته است گفت: البته این استراتژی از یک جهت می‌تواند استراتژی درستی ارزیابی شود زیرا لازم است همواره در بازار سرمایه تعادل برقرار باشد و به همین جهت نه تعداد بالای نهادهای مالی یک مزیت است نه تعداد کم آنها، مهم این است که نهادهای مالی برندهای ارزشمندی داشته باشند.
دهقان‌دهنوی اظهار کرد: وقتی یک نهاد مالی ارزش برند داشته باشد، خود به خود ریسک‌ها را بهتر مدیریت می‌کند و خودش نیز ریسک زیادی پذیرش نمی‌کند. این امر باعث می‌شود نظارت نیز راحت‌تر انجام شود اما اگر تعداد نهادهای مالی زیاد باشند و نظارت بر آنها به اندازه کافی نباشد، این امر می‌تواند ریسک‌های بیشتری ایجاد کند. وی افزود: بنابراین حالا که این تصمیم در بازار سرمایه وجود دارد که بازار توسعه‌یافته و ایده‌های جدید، فرصت بروز، ظهور و اعمال پیدا کنند، لازم است نظارت، قوی‌تر شود تا از بروز ریسک‌های جدید جلوگیری شود و در این راستا سازمان بورس هیچ ابایی ندارد از اینکه برخورد با متخلفان به سخت‌ترین شکل ممکن انجام شود و اشد مجازات را در هر تخلف انتخاب کند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: قاعدتا اگر نهادهای مالی، چه نهادهای مالی که الان حضور دارند و چه نهادهایی که مجوز می‌گیرند اعم از کارگزاری، سبدگردان، مشاور و یا هر نهادمالی دیگر، تخلفاتشان به نحوی باشد که ادامه فعالیت‌شان به صلاح نباشد، به سرعت مجوزشان باطل خواهد شد. وی تاکید کرد که تمامی موارد نظارتی جدید و تخلفات به طور معین در دستورالعمل‌های جدید تعیین و تدوین شده و به زودی ابلاغ می‌شود. به گفته رییس سازمان بورس در فرآیندهای جدید سازمان بورس در حوزه نظارت، سهامداران نهادهای مالی مسوولیت جدی و اساسی در قبال تخلفات نهاد مالی خود برعهده خواهند داشت.