در یکی، دو سال گذشته مربیان شاغل در فوتبال بارها از فدراسیون فوتبال درخواست کردند تا مقدمات آوردن سیستم کمک‌داور ویدیویی را فراهم کنند اما تا کنون چنین اتفاقی رخ نداده است. از سوی دیگر در بحث اعطای میزبانی‌های بین‌المللی هم ایران به علت نداشتن سیستم VAR دچار مشکل شده است؛ در روزهایی که به علت شیوع کرونا در جهان، اکثر تورنمنت‌های فوتبال به صورت مجتمع در یک کشور برگزار می‌شود و نهادهای بین‌المللی فوتبال در این خصوص میزبانی را به کشورها می‌دهند. نداشتن VAR در ایران اما باعث شده تا طی ماه‌های گذشته فوتبال ایران در عرصه ملی و باشگاهی از این نظر ضرر کند و به مشکل بخورد.
کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) هم به‌تازگی اعلام کرده است که در دور پایانی مرحله انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ که ۱۲ تیم قاره کهن در آن حضور خواهند دارند، از فناوری کمک‌داور ویدیویی (VAR) استفاده خواهد شد؛ مسابقاتی که قرار است از ماه سپتامبر (شهریور) آغاز شود و چهار نماینده مستقیم در کنار یک تیم برای حضور در پلی‌آف آسیا – کونکاکاف در جام‌جهانی قطر را معرفی کند. استفاده از این فناوری برای اولین‌بار از مرحله یک‌چهارم نهایی جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۹ امارات صورت گرفت و همچنین فصل گذشته از مسابقات مرحله یک‌چهارم نهایی به بعد لیگ قهرمانان آسیا از VAR استفاده شد.
این بدان معناست که فوتبال ایران یک قدم دیگر از اخذ امتیاز میزبانی دور خواهد شد؛ زیرا حتی یک ورزشگاه در فوتبال ایران به سیستم VAR مجهز نیست و هنوز راهکار فدراسیون فوتبال برای حل این چالش و چالش‌های قبلی مطرح‌شده از سوی AFC برای دریافت میزبانی مسابقات بین‌المللی پابرجاست.
هزینه ۱۵ میلیاردی VARبرای هر ورزشگاه
در چنین شرایطی لزوم آوردن VAR به ایران بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود و مسئولان فدراسیون فوتبال هم در این خصوص وارد عمل شده‌اند.مهم‌ترین موضوعی که تا الان مانع از آوردن سیستم کمک‌داور ویدیویی به ایران شده، بحث مالی است. خداداد افشاریان، رئیس کمیته داوران در این خصوص گفته است: «هزینه اجرای این سیستم برای هر ورزشگاه حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومان است که برابر اهمیت جام جهانی و فوتبال برای ایران، مسأله خاصی نیست. سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال مصمم هستند در ماه‌های آینده حداقل چهار، پنج ورزشگاه استاندارد را به این سیستم تجهیز کنند.»
او در ادامه صحبت‌هایش تأکید میکند: «در دنیا چندین شرکت معدود هستند که با فیفا کار می‌کنند و فیفا سیستم ویدیویی این شرکت‌ها را تأیید میکند. از طرفی من جزئیات فنی این موضوع را نمی‌دانم؛ زیرا هنوز آموزشی در ایران انجام نشده است ولی با توجه به اینکه مسابقات از سوی داوران مورد تأیید فیفا برگزار می‌شود، در حال حاضر باید تجهیزات فیزیکی را فراهم کنیم. ما باید این سیستم را به خاطر میزبانی اجرا کنیم و در آینده هم به کارمان می‌آید. باید دید چطور می‌توان با مسأله انتقال پول و مسائل تحریمی کنار آمد.»
افشاریان درباره هزینه هنگفتی که آوردن VAR روی دست فدراسیون فوتبال می‌گذارد، خاطرنشان کرد: «هزینه کلی برای اجرای این سیستم در ایران حدود ۳ میلیون دلار برآورد شده ولی من اطلاع دقیقی از ریز این مبالغ ندارم. با توجه به اینکه اجرای VAR باید از سوی باشگاه‌ها انجام شود، سازمان لیگ در جریان آخرین روند بررسی امکان خریداری و نصب VAR در ایران است.»
اعلام آمادگی ورزشگاه‌های بزرگ
در چنین شرایطی چند ورزشگاه بزرگ ایران هم برای مجهزشدن به سیستم VAR اعلام آمادگی کرده‌اند. سهیل مهدی، رئیس کمیته مسابقات سازمان لیگ در این باره گفت: «ورزشگاه آزادی در تهران، نقش جهان در اصفهان و فولاد آرنا در اهواز متقاضیان VARهستند. همچنین ورزشگاه‌هایی مثل امام رضای مشهد و ورزشگاه نوساز شهر سیرجان و البته استادیوم یادگار امام تبریز نیز باید به این سیستم مجهز بشوند.»
مهدی درباره فرایند نصب VAR در ایران گفته است: «مسیری که طی می‌شود مقداری طولانی است و امیدوارم هر چه زودتر کار را شروع کنیم و زودتر به آن برسیم. به واسطه سخت‌افزار شرایط فراهم است؛ اما باید با خریداری تجهیزات و نصب آن در سه ورزشگاه VAR را به صورت رسمی کلید بزنیم.»
فعلا همه چیز گمانه‌زنی است
اگر چه مسئولان فدراسیون فوتبال درصدد هستند تا VAR را هر چه سریع‌تر به ایران بیاورند اما مشکلات زیادی در این مسیر وجود دارد. فعلا همه چیز در این باره در حد گمانه‌زنی و تصمیم‌گیری است اما اینکه چه زمانی به مرحله عملی‌کردن موضوع برسد، مشخص نیست.