هفته گذشته موضوع تخم مرغ در نشست ستاد تنظیم بازار مطرح و در نهایت خبر اعلام افزایش قیمت خودرو اعلام شد. عباس قبادی دبیر کارگروه ستاد تنظیم بازار کشور در جلسه مورخ ۸ دی ماه ۹۹ ستاد تنظیم بازار، قیمت عرضه هر کیلوگرم تخم مرغ درب مرغداری را ۱۴ هزار تومان اعلام کرد و براین اساس قیمت این محصول از هر کیلو ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان به هر کیلو ۱۴ هزار تومان در درب مرغداری افزایش یافت. با این وجود هر شانه تخم مرغ باید حدود ۳۲ هزار تومان به دست مصرف کننده برسد. اما بررسی‌ها از بازار نشان می‌دهد که این محصول با اختلاف قیمت ۱۰ هزار تومانی به فروش می‌رسد. یکی از اصلی‌ترین خوراک مصرفی مردم حدود ۴۰ درصد گران‌تر از آنچه که باید به دست مردم می‌رسد و حالا تخم مرغ به عنوان یکی از ارزانترین مواد غذایی مردم، هر عدد هزار و ۶۰۰ تومان هزینه به همراه دارد.
این جهش قیمتی در حالی اتفاق افتاده است که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی از تامین ۱۰۰ درصدی نهاده‌های مورد نیاز خبر می‌دهند.گاهی بازار مرغ و تخم مرغ به عنوان اصلی‌ترین پروتئین سبد خانوار دچار هرج و مرج می‌شود که بسیاری از دهک‌های جامعه را در تامین دچار مشکل می‌کند. این درحالی است که مسئولان تنظیم بازار خبر از وفور کالا و ارزانی قیمت را می‌دهند.طی ماه‌های اخیر اقلام اصلی سبد خانوار یکی پس از دیگری با گرانی‌های در بازار روبرو شد که در روز‌های اخیر، تخم مرغ هم به عنوان ارزانترین پروتئین در دسترس افراد برای جا نماندن از قافله گرانی‌ها رشد چشمگیری در بازار داشت به طوریکه قیمت از مغازه‌ای به مغازه‌ای دیگر متفاوت است و هر یک از فروشندگان دلایل خاص خود را اعلام می‌کنند.
بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت هر شانه تخم مرغ در مغازه‌ها ۴۰، ۴۱ و در برخی جا‌ها تا ۴۵ هزار تومان هم عرضه می‌شود درحالیکه مسئولان وزارت جهاد کشاورزی حداکثر قیمت هر شانه تخم مرغ را ۳۴ هزار تومان اعلام می‌کنند و فروش با نرخ‌های بالاتر را گرانفروشی می‌دانند.با وجود افزایش قیمت مصوب تخم مرغ در هفته گذشته و برنامه پشتیبانی امور دام مبنی بر عرضه تخم مرغ از طریق سامانه بارانداز به میادین میوه و تره بار، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و صنوف جای این سوال مطرح است که علت آشفتگی قیمت در بازار تخم مرغ چیست؟ وعده مسئولان مبنی بر آرامش بازار کی محقق می‌شود؟
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از آخرین جزئیات علل گرانی تخم مرغ در بازار و عرضه با نرخ‌های متفاوت و دلایل اجرا نشدن وعده مسئولان با خبر شویم:
اختلال در شبکه توزیع، بازار تخم مرغ را متشنج کرد
رضا سالمی مدیر کل پشتیبانی امور دام استان تهران تولید سالیانه تخم مرغ را بیش از یک‌میلیون تن اعلام کرد و گفت: با توجه به مصرف سالیانه ۹۴۰ تا ۹۵۰ هزار تن تخم مرغ، کمبودی در تامین این کالا نداریم.وی با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه تخم مرغ نداریم، افزود: با وجود تعدد زنجیره‌های توزیع و شبکه سنتی عرضه، قیمت تخم مرغ در بازار دچار نوساناتی شده که با مدیریت عرضه انتظار می‌رود قیمت‌ها کاهش یابد.سالمی اختلال در شبکه توزیع را یکی از دلایل گرانی در بازار دانست و گفت: افزایش یا کاهش قیمت هر کالایی تحت تاثیر سه عامل تامین، توزیع و نظارت است که خوشبختانه در بحث تامین مشکلی وجود ندارد و مشکلات به توزیع و نظارت باز می‌گردد.
این مقام مسئول با بیان اینکه بخشی از تخم مرغ تولیدی مازاد بر نیاز کشور است، افزود: بنابر آمار در شرایط پیک مصرف سالیانه ۹۴۰ تا ۹۵۰ هزار تن تخم مرغ در داخل استفاده می‌شود که با این وجود ۵۰ هزار تن مازاد بر نیاز کشور است.وی قیمت هر کیلو تخم مرغ درب مرغداری را ۱۴ هزار تومان و عمده فروشی ۱۴ هزار و ۹۰۰ تا ۱۵ هزار تومان اعلام کرد و افزود: قیمت هر شانه تخم مرغ شیرینگ پک شده ۳۴ تا ۳۵ هزار تومان است.سالمی با بیان اینکه عرضه تخم مرغ از طریق سامانه بارانداز تا رسیدن بازار به تعادل ادامه دارد، گفت: روزانه ۱۴۰ تا ۱۵۰ تن تخم مرغ از طریق سامانه بارانداز در اختیار میادین میوه و تره بار و اصناف تهران قرار می‌گیرد.
عرضه هر شانه تخم مرغ بالای ۳۴ هزار تومان گرانفروشی است
هدایت اله اصغری مدیر عامل اتحادیه مرغداران میهن با اشاره به اینکه ۳۰ تا ۳۵ درصد مایحتاج مواد غذایی از طریق سازمان میادین میوه و تره بار در اختیار مردم قرار می‌گیرد، اظهار کرد: با راه اندازی سامانه بازارگاه، ۳۵ درصد تخم مرغ مورد نیاز با نرخ مصوب از طریق میادین تخم مرغ در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌گیرد. اتحادیه کل نیاز میادین میوه و تره بار را با نرخ مصوب تامین و در اختیار میادین میوه و تره بار و صنوف معرفی شده قرار می‌دهد تا در بین زیرمجموعه‌های خود توزیع کنند.اصغری ادامه داد: بنابر آمار ۶۰ تا ۷۰ درصد تخم مرغ با نرخ مصوب در اختیار خانوار‌ها قرار می‌گیرد و ۳۰ درصد مابقی شهروندان ممکن است به علت بعد مسافت با سازمان میادین و فروشگاه‌های زنجیره‌ای فاصله داشته باشند.
این مقام مسئول در واکنش به عرضه هر عدد تخم مرغ با نرخ یک هزار و ۵۰۰ تومان در خرده فروشی‌ها بیان کرد: قیمت هر کیلو تخم مرغ برای مصرف کننده ۱۷ هزار تومان است که با این وجود یک شانه تخم مرغ معمولی درشت و باکیفیت عالی ۳۴ هزار تومان است که با این وجود فروش بالاتر از این رقم گرانفروشی است چرا که شانه تخم مرغ یک کیلو و ۷۰۰ تا یک کیلو و ۹۰۰ گرم است. مدیر عامل اتحادیه مرغداران میهن با اشاره به اینکه کیفیت تخم مرغ درشت و ریز تفاوتی با یکدیگر ندارد، گفت: سایز تخم مرغ به سن گله و مرغ بستگی دارد و گرنه از لحاظ کیفیت تخم مرغ تفاوتی نداریم و تنها تخم مرغ درشت پوست آن نازک بوده که با این وجود درصد شکستگی بیشتر است.
ویبا بیان اینکه در تولید تخم مرغ مشکلی نداریم، افزود: سالیانه یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن به طور متوسط ماهانه ۸۵ تا ۹۵ هزار تن تخم مرغ در کشور تولید می‌شود که با توجه به نیاز کشور ۵ تا ۱۰ درصد این میزان مازاد است. اصغری ادامه داد: با وجود آنکه مشکلی در تولید تخم مرغ نداریم، التهابات اخیر بیشتر مربوط به بحث نهاده‌های دامی است که با تدبیر وزارت جهاد کشاورزی، بخشی از نگرانی‌های مرغداران مرتفع شده است.
به گفته این مقام مسئول، با توجه به تولید خطی تخم مرغ، درطول ماه ۷ تا ۸ هزار تن میزان تولید اختلاف دارد، اما مصرف خیلی نوسان دارد.مدیر عامل اتحادیه مرغداران گوشتی کشش بازار در ۶ ماهه دوم سال و مشکلات نظام توزیع را از دیگر علل افزایش قیمت تخم مرغ در بازار اعلام کرد.
وی درباره اینکه آیا وعده کاهش قیمت تخم مرغ در بازار محقق می‌شود یا خیر؟ بیان کرد: وعده منطقی شدن قیمت‌ها تابع عوامل متعددی است، به همین خاطر باید منتظر ماند و دید که در قانون بودجه ۱۴۰۰ نهاده‌های دامی با چه نرخی وارد می‌شود و اثر آن بر قیمت تمام شده تولید چقدر است؟ هرچند ما اعتقاد داریم که قیمت باید منطقی شود.وی ادامه داد: در مواقعی که قیمت تخم مرغ پایین است، دولت با خرید تضمینی باید تولیدکننده را حمایت کند تا مرغدار مجبور به عرضه با نرخ‌های پایین‌تر نباشد.
اصغری با تاکید بر مدیریت بازار تخم مرغ بیان کرد: زمانیکه قیمت تخم مرغ در بازار بالا می‌رود، مرغداران اذعان می‌کنند که در نیمه اول سال ارزان فروختند و با عرضه با نرخ بالاتر در ۶ ماهه دوم سال به نقطه سربه سر می‌رسند که با این وجود ضرر نیمه اول به جیب مصرف کننده نمی‌رود، اما در ۶ ماهه دوم به مصرف کننده می‌رسد که مدیریت بازار از التهابات قیمت جلوگیری می‌کند.
واحد‌های مرغداری با یک سوم ظرفیت کار می‌کنند
ناصر نبی پور رئیس هئیت مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار استان تهران از عرضه فراوان تخم مرغ در بازار خبر داد و گفت: ١٠٠ درصد تخم مرغ تولیدی استان تهران تحویل شرکت پشتیبانی امور دام و در میادین میوه و تره بار توزیع می‌شود.وی مصرف روزانه تهران را بیش از ۴۰۰ تن اعلام کرد و افزود: در حال حاضر تولید روزانه استان تهران بین ٢٠٠ تا ۲۵۰ تن تخم مرغ است و مرغداری‌های استان به دلیل عدم صرفه اقتصادی، افزایش هزینه‌های تولید و کاهش سودآوری با یک سوم ظرفیت کار می‌کنند.
نبی پور درباره علت عرضه هر شانه تخم مرغ با نرخ ۳۵ هزار تومان در میادین میوه و تره بار بیان کرد: عرضه تخم‌مرغ در میادین بر مبنای شانه نیست و بر مبنای وزن تحویل مرغداران می‌شود، به همین خاطر این احتمال وجود دارد که شانه بالاتر از ۲ کیلو باشد.سخنگوی اتحادیه مرغداران میهن نرخ مصوب هر کیلو تخم مرغ درب مرغداری را ۱۴ هزار تومان اعلام کرد و گفت: در میادین هر کیلو تخم مرغ با نرخ ۱۷ هزار تومان عرضه می‌شود که افزایش ۳ هزار تومانی قیمت در این فاصله غیر منطقی است.
وی ادامه داد: گرچه قیمت مصوب قیمت هر کیلو تخم مرغ از ۱۲ هزار تومان به ۱۴ هزار تومان افزایش یافته است، اما با توجه به افزایش هزینه‌های تولید با نرخ مد نظر ما یک هزار و ۷۰۰ تومان فاصله دارد.نبی پور از کاهش نسبی قیمت کنجاله سویا در بازار خبر داد و گفت: قیمت کنونی هر کیلو کنجاله سویا ۱۰ هزار و ۵۰۰ تا ۱۲ هزار تومان بوده که نسبت به قبل ۴ تا ۵ هزار تومان کاهش یافته است.این مقام مسئول از شیوع آنفلوانزا حاد پرندگان در طیور صنعتی خبر داد و گفت: با توجه به شیوع آنفلوانزا حاد پرندگان در استان خراسان جنوبی، ۴۰۰ هزار قطعه معدوم شده که این موضوع در بازار اثر گذار است.
وی با بیان اینکه قیمت تمام شده تولید تنها ذرت و کنجاله سویا نیست، گفت: قیمت کنونی جوجه به ۱۲ هزار تومان و مرغ پای تخم ۷۰ هزار تومان رسیده است که با این وجود مرغدار ۱۰۰ هزار قطعه‌ای باید ۷ هزار میلیارد تومان هزینه کند که به علت ریسک تولید حاضر به چنین ریسکی نیست. رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار استان تهران در پایان تصریح کرد: قیمت تمام شده تولید تنها مربوط به نهاده دامی نیست، بلکه ۲۳ تا ۲۴ آیتم در تولید تخم مرغ داریم که تمامی در نرخ تولید اثر گذار است. به عنوان مثال کرایه حمل ۳۵ درصد افزایش یافته است، ضمن آنکه رانندگان ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان پشت بارنامه دریافت کنند که تمامی این عوامل بر تولید اثر می‌گذارد.