شیوع کرونا باز هم خبرساز شده و شهرهایی نظیر پکن در چین و ملبورن در استرالیا که برای مدت‌ها مورد ابتلای جدیدی را ثبت نکرده بودند از مشاهده موارد جدید ابتلا به کرونا خبر داده اند. چین همچنین از مشاهده موارد ابتلا به کرونا انگلیسی در این کشور خبر داده است و در سنگاپور و ایالت کالیفرنیا، شیب نزولی ابتلا مجددا صعودی شده است. در صورتی که روند فعلی ادامه پیدا کند به احتمال زیاد شاهد اعمال مجدد محدودیت‌ها در فعالیت‌های تجاری به میزان گسترده در نقاط مختلف جهان خواهیم بود که این مساله تاثیر منفی قابل توجهی روی رشد اقتصادی سال‌آینده خواهد داشت.
بنابر گزارش خبرگزاری بلومبرگ، وزارت خزانه داری آمریکا با صدور یک دستورالعمل اجرایی اعلام کرده است اتباع آمریکایی حق سرمایه گذاری یا معامله سهام شرکت‌های چینی که از سوی این وزارت خانه متهم به همکاری با ارتش چین هستند را نخواهند داشت. واشنگتن تاکنون اسامی ده‌ها شرکت چینی را در فهرست سیاه خود قرار داده و طبق آنچه مایک پمپیو- وزیر خارجه این کشور گفته است، هدف از این اقدام این خواهد بود که اطمینان حاصل شود از سرمایه آمریکایی در راه تقویت و مدرن سازی ارتش چین، سرویس اطلاعاتی این کشور و نهادهای امنیتی چینی استفاده نخواهد شد. در شرایطی که روند واکسیناسیون در بیشتر مناطق جهان آغاز شده است، اصلی ترین سوال پیش روی معامله گران این است که واکسنهای کنونی تا چه میزان اثربخش خواهند بود و ایا ویروس کرونا همانند آن چه در انگلیس و آفریقا اتفاق افتاد، توانایی جهش‌های دیگری را دارد که کار مبارزه با آن را دشوار سازد یا خیر. در روزهای اخیر شرکت‌های داروسازی کانون اصلی توجه معامله گران در بازارهای بورس بوده اند و بار بخش بزرگی از تعیین سمت وسوی شاخص‌ها بر روی دوش آنها بوده است.
همزمان با شیوع نوع جهش یافته ویروس کرونا در جهان، بسیاری از کشورها از جمله اندونزی و تایوان کلیه پروازهای خارجی را تا اطلاع ثانوی به حال تعلیق درآورده اند. در برخی از دیگر کشورها نیز محدودیتهای پرواز خارجی بیشتر و مدت زمان قرنطینه مسافران ورودی افزایش پیدا کرده است. با وجود مشاهده کرونای انگلیسی در برخی از نقط جهان، معامله گران امیدوارند روند واکسیناسیون گروه‌های حساس و کادر درمان از تلفات این ویروس که شمار قربانیان آن در حال نزدیک شدن به دو میلیون نفر هستند، بکاهد و روند بازگشت به شرایط قبل از آغاز بحران را تسریع سازد. معامه گران در حال آماده کردن خود برای آمریکای پس از ترامپ هستند و اگرچه انتظار می‌رود در عرصه سیاست خارجی، جو بایدن همکاری‌ها با متحدان اروپایی و آسیایی این کشور را تقویت کند اما در عرصه سیاست داخلی احتمالا بسیاری از طرح‌های دموکرات‌ها با مخالفت سرسختانه از جانب جمهوری خواهان مواجه خواهد شد به ویژه آن که انتخابات مجلس سنا در برخی حوزه‌های انتخابی به دور دوم کشیده شده است و همین مساله نیز باعث می‌شود رقابت بر سر کسب اکثریت در مجلس سنا شدت و اهمیت بیشتری پیدا کند.در حالی که معامله گران به دقت تحولات مربوط به جهش ویروس کرونا در انگلیس را رصد می‌کنند، شرکت دارویی فایزر با صدور بیانیه ای اعلام کرد در صورت مقاوم بودن ویروس به نسخه فعلی واکسن به حداقل شش هفته زمان برای توسعه واکسن جدید نیاز است. ریزش قیمتها در بازار جهانی سهام بلومبرگ در گزارش خود از وضعیت بازارها در آخرین روز سال 2020آورده است که در وال استریت(بورس آمریکا)، بیشتر شاخص‌ها صعودی بودند تا جایی که دو شاخص سه شاخص اصلی بورسی در سطح بالا تری از روز قبل خود بسته شدند. شاخص «داوجونز ایدانستریال اوریج» با ۰.۳۳ درصد افزایش نسبت به روز قبل و در سطح ۳۰ هزار و ۵۰۶.۴۰ واحد بسته شد.شاخص «اس اند پی ۵۰۰» با ۰.۱۵ درصد صعود تا سطح ۳۷۳۹ واحدی بالا رفت و دیگر شاخص مهم بورسی آمریکا یعنی «نزدک کامپوزیت» با ۰.۰۴ درصد کاهش در سطح ۱۲ هزار و ۸۶۲.۹۴ واحدی بسته شد.
در معاملات بازارهای بورس در اروپا، شاخص «فوتسی ۱۰۰» بورس لندن با ۱.۴۵ درصد کاهش نسبت به روز قبل و در سطح ۶۴۶۰.۵۲ واحد بسته شد. شاخص «دکس ۳۰» بورس فرانکفورت در آلمان با ریزش ۰.۳۱ درصدی و ایستادن در سطح ۱۳ هزار و ۷۱۸.۷۸ واحدی به کار خود خاتمه داد و شاخص «کک ۴۰» بورس پاریس با کاهش ۰.۸۶ درصدی در سطح ۵۵۵۱.۴۱ واحد بسته شد. در مادرید شاخص «ایبکس ۳۵» ۰.۹۹ درصد پایین رفت و به ۸۰۷۳.۷۰ واحد رسید.همچنین در معاملات بورس‌های آسیا، شاخص‌ها عملکرد مختلفی داشتند؛ تا جایی که شاخص «نیک کی ۲۲۵» بورس توکیو ژاپن با ریزش ۰.۴۵ درصدی تا سطح ۲۷ هزار و ۴۴۴.۱۷ واحدی پایین رفت. شاخص «هانگ سنگ» بورس هنگ کنگ ۰.۳۱ درصد بالا رفت و در سطح ۲۷ هزار و ۲۳۱.۱۳ واحد بسته شد. در چین شاخص «شانگ‌های کامپوزیت» صعود ۱.۹۱ درصدی را تجربه کرد و در سطح ۵۲۱۱.۲۹ واحد بسته شد.در استرالیا شاخص «اس اند پی اس اند ایکس ۲۰۰» بورس سیدنی با ۱.۴۳ درصد کاهش و ایستادن در سطح ۶۵۸۷.۱۰ واحدی به کار خود خاتمه داد. در بین دیگر شاخص‌های مهم آسیایی، شاخص «تاپیکس» ژاپن نزولی بود. رشد قیمتها در بازار فلزات همچنین در بازار فلزات گران‌بها، بهای هر اونس طلا با صعود ۰.۶۲ درصدی نسبت به روز قبل در سطح ۱۸۹۶.۷۷ دلار معامله شد. هر اونس نقره با افت ۰.۳۵ درصدی به ازای ۲۶.۵۳ دلار مبادله شد.قیمت طلا در سال ۲۰۲۰ که بانکهای مرکزی و دولتهای جهان برای مقابله با پیامدهای شیوع ویروس کرونا بر اقتصادهایشان، به اجرای گسترده تدابیر محرک مالی و پولی متوسل شدند، ۲۵ درصد رشد کرد.تای وونگ، مدیر معاملات مشتقات فلزات پایه و ارزشمند در شرکت BMO در این باره گفت: بانک مرکزی آمریکا تا سال ۲۰۲۲ همچنان سیاست پولی تسهیلی خود را حفظ می‌کند و استقراض و هزینه در این کشور افزایش خواهد یافت.
بر این اساس، دلار آمریکا به شدت افت کرده و نمی‌تواند صعود کند که به نفع طلاست. با این حال اگر واکسن کووید 19 واقعا موثر باشد و ویروس کرونا را تا تابستان شکست دهد، ممکن است رشد قیمت طلا را محدود کند.طلا که دارایی بدون بازدهی است، به عنوان دارایی امن در برابر تورم شناخته می‌شود که نتیجه سیاستهای مالی جاری برای حمایت از اقتصادها در برابر پیامدهای همه گیری ویروس کروناست.اونس نقره با رشد حدود ۴۸ درصدی قیمت در سال ۲۰۲۰، از طلا عملکرد بهتری داشت با این حال بهای هر اونس نقره برای تحویل فوری روز پنج شنبه ۱.۲ درصد کاهش یافت و به ۲۶ دلار و ۳۰ سنت رسید. نوسان قیمتها در بازار نفت در بازار طلای سیاه روند قیمتها صعودی بود.بهای معاملات جهانی نفت روز پنجشنبه افزایش یافت اما تحت تاثیر قرنطینه‌های وضع شده برای مقابله با ویروس کرونا و افت تقاضا، بیش از یک پنجم از ارزش خود را در سال ۲۰۲۰ از دست داد.با این حال نفت برنت و نفت آمریکا در مقایسه با رکورد پایینی که در آوریل به ثبت رسانده بودند، بیش از دو برابر افزایش قیمت پیدا کردند. توزیع واکسنهای کووید ۱۹ در سه ماهه چهارم از قیمتهای نفت پشتیبانی و به احیای آنها به بالاترین حد در ۱۰ ماه اخیر کمک کرد.در آخرین روز معاملات سال ۲۰۲۰، بهای نفت برنت ۱۷ سنت افزایش یافت و در ۵۱ دلار و ۸۰ سنت در هر بشکه بسته شد. بهای وست تگزاس اینترمدیت با ۱۲ سنت افزایش، در ۴۸ دلار و ۵۲ سنت در هر بشکه بسته شد.نفت برنت برای کل سال ۲۱.۵ درصد و وست تگزاس اینترمدیت ۲۰.۵ درصد کاهش ثبت کرد.
قیمتها در آوریل سال ۲۰۲۰ تحت تاثیر فروپاشی تقاضا در اوج بحران شیوع ویروس کرونا و جنگ قیمت نفت میان عربستان سعودی و روسیه، به کف خود رسیده بودند. شاخص نفت آمریکا منفی ۴۰ دلار و ۳۲ سنت در هر بشکه معامله شده بود در حالی که نفت برنت به ۱۵ دلار و ۹۸ سنت در هر بشکه سقوط کرده بود که پایینترین قیمت از سال ۱۹۹۹ بود.از آن زمان قیمتها بالاتر رفتند و با خوش بینی بازار به واکسنهای ساخته شده اوج گرفتند. اگرچه قیمتها در دو ماه گذشته اوج گرفتند اما قرنطینه‌های بیشتر، ابهامات تازه ای را در خصوص چشم انداز تقاضا برای سوخت به وجود آورده و موارد بالای ابتلا به ویروس، زنگ خطر را به صدا درآورده است.نظرسنجی ماهانه رویترز نشان داد تحلیلگران انتظار ندارند قیمت نفت پیشرفت چندانی در سال ۲۰۲۱ داشته باشد و دورنمای تقاضا برای سوخت همچنان ضعیف مانده است. بهای معاملات بنزین آمریکا در سال ۲۰۲۰ حدود ۱۷ درصد و نفت کوره ۲۷ درصد کاهش داشت. پیش‌بینی فریز قیمتی در طلای سیاه نظرسنجی رویترز نشان داد قیمت نفت تحت تاثیر شیوع نوع جهش یافته ویروس کرونا و محدودیتهای سفر که تقاضا برای سوخت را ضعیفتر خواهد کرد، بعید است در سال ۲۰۲۱ بهبود قابل توجهی پیدا کند.در نظرسنجی رویترز از ۳۹ اقتصاددان و تحلیلگر که در نیمه دوم دسامبر انجام گرفت، پیش بینی شد میانگین قیمت هر بشکه نفت برنت در سال ۲۰۲۱ به ۵۰ دلار و ۶۷ سنت می‌رسد.این قیمت بالاتر از قیمت ۴۹ دلار و ۳۵ سنت است که در نظرسنجی نوامبر برای سال ۲۰۲۱ پیش بینی شده بود اما تغییر چندانی نسبت به بهای معاملات نفت برنت در آخرین روز سال ۲۰۲۰ که حدود ۵۱ دلار بود، نشان نمی‌دهد.در این نظرسنجی قیمت هر بشکه وست تگزاس اینترمدیت آمریکا در سال میلادی جدید ۴۷ دلار و ۴۵ سنت پیش بینی شد که در مقایسه با قیمت ۴۶ دلار و ۴۰ سنت در نظرسنجی نوامبر بالاتر بود اما در مقایسه با قیمت حدود ۴۸ دلار شاخص نفت آمریکا در معاملات روز پنج شنبه تفاوت چندانی نداشت.نوع جدید ویروس کرونا که ماه دسامبر در انگلیس شناسایی شد، ریسک تجدید محدودیتهای رفت و آمد و قرنطینه را تشدید کرده و از سوی دیگر، عرضه تدریجی واکسنهای کووید ۱۹ ممکن است رشد بیشتر قیمتهای نفت را محدود کند.
تحلیلگران می‌گویند روند احیای تقاضا برای نفت به روند توزیع واکسنهای ساخته شده برای مقابله با ویروس کرونا بستگی دارد و برخی از آنها پیش بینی می‌گویند اوضاع در اواخر سال ۲۰۲۲ یا سال ۲۰۲۳ به سطح عادی برمی‌گردد.به گفته ادوارد مویا، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت OANDA، نوع جدید ویروس کرونا ممکن است چشم انداز را پیچیده کند و به قرنطینه شدیدتری منجر شود که دورنمای تقاضای برای نفت در سه ماهه اول سال 2021 را فلج خواهد کرد. تدابیر بیشتر قرنطینه و موضع محتاطانه اوپک پلاس، مسائل اصلی مورد توجه بازار در نیمه اول سال ۲۰۲۱ خواهند بود.همچنین در بازار فلزات گران‌بها، بهای هر اونس طلا با صعود ۰.۶۲ درصدی نسبت به روز قبل در سطح ۱۸۹۶.۷۷ دلار معامله شد. هر اونس نقره با افت ۰.۳۵ درصدی به ازای ۲۶.۵۳ دلار مبادله شد.
شهرام صدوقی