با وجودی که هزینه‌های اولیه مرسوم مثل؛ جهیزیه، تالار و تشریفات و... به صورت خلاصه و باملاحظه انجام شده، ناگهان با این افزایش چندین برابری اجارهبهای ملک چه کنند؟! هر کدام در خانه پدری و در انتظار مهیا شدن محلی امن و آرام برای شروع زندگی مشترک به صورت رسمی هستند. اما افسوس با وجود تمام تبلیغاتی که در خصوص تسهیل ازدواج جوانان صورت گرفته، موانع برطرف نشده و نه تنها خرید بلکه اجاره ملک حتی در حاشیه شهرها هم برای زوج‌های جوان غیرممکن شده است!
اکثرمان در طول زندگی با مقوله اجاره‌نشینی به طور ملموس روبه‌رو شده‌ایم و حس مستأجری که موعد اجاره ملکش پایان یافته و در تلاطم جابه‌جایی است را تجربه کرده‌ایم. حقیقتا لحظات نفس‌گیری است. حال در نظر بگیرید این شرایط با افزایش ناگهانی هزینه‌های اجاره چندین برابر بشود، بی‌شک کمرشکن خواهد شد. نوسانات اقتصادی و تورم را نمی‌توان نادیده گرفت اما اینکه خودمان به فکر همنوعانمان باشیم مقوله دیگری است.
افزایش‌ها به طور معمول و منطقی قابل درک است اما افزایش چندین برابری قیمت اجاره‌ها در طول یک سال اخیر قابل درک نیست و از همه مهم‌تر هیچ‌گونه نظارتی اصولی و همه‌جانبه بر روند اجارهبهای مسکن دیده نمی‌شود. در گزارش پیش رو به دغدغه‌های این روزهای مردم در زمینه اجاره‌های سنگین می‌پردازیم. همراهمان باشید.
از مالک بودن تا مستأجر شدن
این روزها بازار آشفته مسکن فشار مضاعفی را بر مستأجران تحمیل کرده است، حتی نمی‌توانند به حومه شهرها نقل مکان کنند چرا که این افزایش ناگهانی اجاره‌بها شامل حاشیه شهرها خصوصا در کلانشهر تهران هم شده است. خانمی میانسال می‌گوید: «در سال‌های اخیر نوسان قیمت مسکن به حدی بود که در شهریور سال 97 به قصد خرید ملک بزرگ‌تر، منزل شخصی‌ام را فروختم و طی تقریبا 4 یا 5 ماه که در پی یافتن ملک مناسب بودم قیمت‌ها از متری 4 میلیون تومان به 8 میلیون تومان رسید به طوری که با مبلغی که از فروش منزل به دستم رسید فقط توانستم ملکی را رهن کنم!»
وی می‌افزاید: «حالا با گذشت تقریبا یک سال همان مبلغ ودیعه رهن می‌تواند به‌عنوان پیش‌پرداخت با اجاره ماهیانه 1 تا 2 میلیون تومان باشد.» این خانم بازنشسته ضمن اظهار تاسف از بازار آشفته مسکن می‌گوید: «حقیقتا برای یکی مثل من که به سختی صاحبخانه شدم و تا 2 سال قبل مالک بودم و امروز به جای پیشرفت، متاسفانه مستأجر شدم، ایام به سختی می‌گذرد و پرداخت اجاره ماهیانه در کنار هزینه‌های بالای زندگی برایم مقدور نیست و امیدوارم شرایط فعلی تغییر کند و قیمت ملک متعادل شود.»
افزایش اجارهبهای املاک بدون نظارت
پای صحبت یکی از شهروندان‌مان می‌نشینیم که این روزها دغدغه پرداخت اجاره‌اش را دارد و با 6 سر عائله برای یافتن ملک اجاره‌ای مناسب دچار مشکل شده است. وی می‌گوید: «در حالی که چند ماهی از قراردادم باقی است، مالک تماس گرفت و مبلغ اجاره را از 700 هزار تومان به یک میلیون و هفتصد هزار تومان افزایش داده است و با اشاره به اینکه با این میزان اجاره را بپردازید یا برای تخلیه ملک زودتر اقدام کنید، حقیقتا مرا در شرایط بسیار بدی قرار داده است.» این پدر زحمتکش با اشاره به وضعیت اجاره ملک در این روزها، می‌گوید: «افزایش سالیانه اجاره‌بها کاملا قابل درک است اما ناگهان پرداخت اجاره‌ای معادل تقریبا 2 و نیم برابر قبل با درآمد کارمندی برایم امکان‌پذیر نیست.»
وی تاکید می‌کند: «در کنار هزینه‌های بالای زندگی و مخارج ضروری با افزایش اجاره‌بها نمی‌دانم چه کنم! و البته با تعداد بالای اعضای خانواده یافتن ملک در این شرایط به معضلی برایم تبدیل شده است.» رضایی، شهروندی که در حومه تهران ساکن است، در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «سال‌ها قبل به خاطر عدم توانایی پرداخت هزینه‌های شهرنشینی به حومه شهر نقل مکان کردم و امروز با چنان افزایشی در تمام زمینه‌ها مواجه شده‌ام که حقیقتا زندگی برایم به سختی می‌گذرد.» وی بیان می‌دارد: «در این بین مالک هم 20 میلیون به ودیعه و 500 هزار تومان به اجاره اضافه کرده است. در حالی که اگر وسع مالی‌ام اجازه می‌داد هرگز به حومه نمی‌رفتم چرا که محل کارم در تهران است و برای رفت و آمد هزینه زیادی را می‌پردازم.»
این کارگر شریف می‌افزاید: «فشار اقتصادی بیش از هر قشری بر قشر ضعیف جامعه وارد می‌شود و به قولی ثروتمندان ثروتمند‌تر و فقیران فقیرتر می‌شوند و با این وضعیت نه تنها توان پرداخت اجاره را ندارم بلکه در مخارج ضروری زندگی‌ام هم درمانده‌ام.» وی تصریح می‌کند: «از مسئولین تقاضا دارم که فکری برای حل مشکلات مردم علی‌الخصوص قشر ضعیف که اکثریت جامعه را تشکیل می‌دهند بکنند.»
افزایش بهای اجاره براساس آمار
به گزارش بانک مرکزی از وضعیت بازار اجارهبهای مسکن، از افزایش 28/2 درصدی اجاره‌بها در آذرماه سال 98 نسبت به ماه مشابه آن در سال گذشته، حکایت دارد که این میزان در ایام جابه‌جایی با افزایش 35 درصدی نسبت به سال 97 در اوج قیمت‌ها بود اما از مهرماه به بعد روند نزولی در پیش گرفت و کاهش حدود 7 درصدی در اجاره‌بها ثبت شده است.
بازار مسکن در 6 سال گذشته شرایط مطلوبی را تجربه نکرده است، میانگین قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در کلانشهر تهران از 3/2 میلیون تومان در فروردین ماه 92 به 15/5 میلیون تومان در فروردین ماه سال جاری رسیده و شاهد رشد نجومی 384 درصدی بوده است. این در حالی است که هر مترمربع خرید واحد مسکونی کلانشهر تهران در فروردین ماه 99 در بالاترین قیمت با رقم 33 میلیون تومان و در کمترین قیمت با رقم 8 میلیون تومان معامله شده است!
اما فشار بر اقشار آسیب‌پذیر در بحث اجاره‌بها به جایی رسید که مستأجران در نتیجه این فشارها در ماه‌های اخیر به سمت دریافت وام‌های بین 50 تا 100 میلیون تومان متمایل شده‌اند؛ این درحالی است که در سال‌های 94 و 95 بسیاری از افرادی که خواهان خرید مسکن در تهران بودند، با دریافت وام‌های زیر 100 میلیون تومان به تکمیل آورده‌های نقدی خود برای خرید مسکن می‌پرداختند و با چنین مبلغی می‌توانستند یک واحد آپارتمان 60،50 متری خریداری کنند.