آمارهای رسمی سازمان بنادر که در مردادماه سال جاری منتشرشد، نشان می‌دهد، از ۱۹ ماه گذشته، بندر شهید بهشتی چابهار ۸۰ درصد از فعالیت‌های کانتینری و ترانزیتی خود را از دست داده به‌طوری که مجموع عملیات کانتینری بندر شهید بهشتی بین سال‌های ٢٠١٩ تا ٢٠٢٠ از ۴٨۴۶ تی‌ئی‌یو (کانتینر) به ٨٣٠۶ تی‌ئی‌یو رسیده یعنی رشد حدود ٧٠ درصد داشته اما در سال‌های ٢٠٢٠ تا ٢٠٢١ علمیات کانتینری با افت ٨٠ درصد به ١۴۵٠ تی‌ئی‌یو کاهش پیدا کرده است. گدام دارمندرا، سفیر هند در ایران اظهار کرد: کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال- جنوب یک بُعد مهم حاکم بر روابط هند- ایران که مورد توجه خاص و از اولویت‌های برنامه‌ای مقامات ارشد دو کشور است.
تغییر پیکان رشد اقتصادی جهان به سمت آسیا را می‌توان یکی از جنبه‌های مربوط به این امر دانست. به گزارش تسنیم، وی ادامه داد: کریدور حملونقل بین‌المللی شمال- جنوب فرصتی تاریخی را در راستای تعمیق روابط و ارتباطات با همسایگانمان فراهم می‌کند. همانطور که به خوبی می‌دانید، ایجاد ارتباط و پیوستگی به منزله یک نیروی محرکه مهم و حیاتی برای تحقق اهداف رشد و توسعه عمل می‌کند؛ هر چند نبود زیرساخت‌های اساسی معضلی است که بایستی مرتفع شود.
وی تصریح کرد: به لحاظ مفهومی، کریدور حملونقل بین‌المللی شمال- جنوب یک مسیر ترانزیت چندوجهی است که در آن، ایران نقش نقطه اتکا و اهرم اصلی را بازی می‌کند. این مسیر اقتصاد‌های مهمی از جمله هند، اتحادیه آ‌سه‌آن و آسیای شرقی را به آسیای مرکزی، قفقاز، روسیه و اروپای شرقی پیوند می‌زند. درحال حاضر ۱۳ کشور عضو کریدور حملونقل بین‌المللی شمال-جنوب هستند و کشورهای بیشتری ابراز تمایل خود را نسبت به عضو شدن نشان داده‌اند. سفیر هند در ایران با اشاره به اینکه کریدور حملونقل بین‌المللی شمال-جنوب با تکیه بر موقعیت جغرافیایی استراتژیک ایران، آسیای جنوبی با آسیای مرکزی و اروپا بهم متصل می‌کند، اضافه کرد: بهره‌گیری از این کریدور، کاهش ۳۰ درصدی هزینه و همچنین کاهش زمان ترانزیت از ۶۰ روز به تقریباً نصف را به نمایش گذاشته است.
در ذکر مزایای کریدور حملونقل بین‌المللی شمال- جنوب، فراتر از رشد تجارت و ترانزیت دوجانبه، باید به تقویت ارزش افزایی و ایجاد پتانسیل صادرات مجدد از تمامی کشور‌ها از جمله ایران از طریق این کریدور اشاره کرد. دارمندرا در ادامه با یادآوری اینکه از همان ابتدا، شناخت دوجانبه‌ای در بالاترین سطوح اجرایی دو کشور نسبت به وجود پتانسیل قوی کریدور حملونقل بین‌المللی شمال- جنوب و اهمیت همکاری مشترک برای بالفعل شدن این پتانسیل بالقوه، وجود داشته است، بیان کرد: هند و ایران از اعضای بسیار مهم و موثر کریدور بین‌المللی حملونقل شمال-جنوب هستند و همکاری متقابل برای توسعه بندرشهید بهشتی چابهار سبب تقویت کریدور خواهد شد.
در نشست اخیر هند-آسیای مرکزی، «نارندرا مودی» نخست وزیر هند، کشورهای آسیای مرکزی را به همکاری با هند در راستای بهره‌گیری از پتانسیل ارتباط و پیوستگی که بندر چابهار ایران و کریدور بین‌المللی حملونقل شمال-جنوب فراهم می‌کند، فراخواند. وی با یادآوری اینکه نخست وزیر هند پیشنهاد تشکیل یک کارگروه در بندر چابهار را مطرح کرد که تاکنون دو دور جلسات سه جانبه بین هند، ایران و ازبکستان حول محور استفاده مشترک از بندر چابهار برگزار شده است، اظهار کرد: هند و دیگر کشورهای عضو کریدور بین‌المللی حملونقل شمال-جنوب از کنوانسیون گمرکی سازمان ملل در خصوص حمل بین‌المللی کالا‌ها در چارچوب کنوانسیون تیر (TIR) پیروی می‌کنند و همچنین به دنبال ایجاد زیرساخت ضروری برای بنادر به موازات کریدور بین‌المللی حملونقل شمال- جنوب جهت فعالیت کردن تحت چارچوب کنوانسیون تیر (TIR) هستند.
به گفته وی، از ویژگی‌هایی که با ارزش و درخور توجه است، انعطاف‌پذیری و سازگاری‌پذیری نهفته در ذات کریدور بین‌المللی حملونقل شمال-جنوب است که این اجازه را به کریدور می‌دهد تا واقعیت‌های ژئوپلیتیکی، اقتصادی و تجاری متغیر را بررسی و درعین حال در راستای به حداقل رساندن اختلالات زنجیره عرضه تلاش و تقلا کند.وی ادامه داد: نباید کریدور بین‌المللی حملونقل کریدور شمال-جنوب را مجزا از بقیه در نظر گرفت، خوشبختانه درک و همچنین تمایل زیادی بین اعضا برای هم‌افزایی و اشتراک مساعی این کریدور با کریدور‌های منطقه‌ای دیگر مانند توافق عشق آباد و توافق سه جانبه چابهار وجود دارد. سفیر هند در جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد: یکی از حوزه‌های همکاری که احساس می‌کنم مورد توجه کمتری قرار گرفته است، توسعه هاب‌های جدید ارزش‌افزایی و تلفیق بهتر هاب‌های موجود در کنار مسیر‌های ترانزیت بین ۲ کشور است.
با این وجود این روند در حال تغییر است، همانطور که کشور‌هایی مانند آذربایجان تمایل زیادی نسبت به توسعه تولید و هاب‌های لجستیک برای ترانزیت از خود نشان می‌دهند.
دارمندرا بیان کرد: در زمان حاضر کریدور شمال- جنوب ۳ مسیر جدا از هم غرب دریای خزر از طریق منطقه قفقاز، از میان دریای خزر و شرق دریای خزر از طریق آسیای مرکزی و افغانستان دارد. نخستین ترانزیت تجاری مستقیم کارگو از روسیه به هند با استفاده از یک بارنامه یک طرفه در ماه ژوئن سال جاری انجام شد و همچنین نخستین سفر آزمایشی کریدور ریلی بین روسیه و هند از طریق کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال- جنوب به‌طور موفقیت آمیز در ماه جولای به اجرا درآمد.