محسن افشارچی در این باره توضیح داده است: در این طرح مردم با قیمت پایین نان خود را از نانواییها تهیه میکنند و کارت میکشند و در ادامه، یارانه نان بر حسب میزان فروش به نانوایان پرداخت میشود. براساس اظهارات او در این طرح نانواییها، دیگر آرد یارانهای دریافت نمیکنند بلکه بر مبنای فروش نان، یارانه به آنها تعلق میگیرد.
چه کسانی منتظر یارانه نان باشند؟
دی ماه سال قبل میرکاظمی ( رئیس سازمان برنامه و بودجه ) ، در این خصوص اعلام کرده بود اگر کسی در نانوایی خرید نان انجام دهد، با کارت یارانهای که در اختیار دارد، آن را حساب میکند؛ به طوری که به نانوا قیمت جدید پرداخت خواهد شد، اما از خریدار همان قیمت قبلی کسر میشود. رئیس سازمان برنامه و بودجه این را هم گفته بود که راهاندازی سامانه مربوط بین بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در حال بررسی است و در صورت نهایی شدن اجرا خواهد شد؛ البته بعد از انتشار این اظهارات روابط عمومی سازمان برنامه و بودجه نیز اعلام کرد نه قرار است کارت نان صادر شود و نه کوپنی در دستور کار قرار گیرد بلکه اگر طرح نهایی شود، فقط مصرف کننده نهایی با همان کارتی که یارانه میگیرد، نان یارانهای هم میتواند بخرد. با این حساب این گمانه پر رنگ شد که یارانه نان تنها به افرادی تعلق خواهد گرفت که هم اینک یارانه میگیرند. هرچند هنوز هیچ جزئیاتی از مشمولان این یارانه منتشر نشده، اما چندی پیش تجارت نیوز به نقل از یک نماینده مجلس نوشت که قرار است این یارانه به هفت دهک اول اختصاص داده شود.
یارانه ۴ هزار تومانی برای نان؟
همان طور که گفتیم هنوز هیچ جزئیاتی از پرداخت یارانه نان شامل مشمولان این یارانه و مبلغ آن منتشر نشده است، اما با توجه به بودجه سال جاری میتوان گمانههایی را درباره مبلغ یارانه نان اعلام کرد. طبق گزارش اقتصاد آنلاین، در بودجه امسال، چهار هزار میلیارد تومان بهعنوان یارانه نان در نظر گرفته شده است که اگر قرار باشد به کل ۸۴ میلیون جمعیت پرداخت شود، مبلغ این یارانه در سال برای هر فرد ۴۷ هزار تومان و در ماه حدود چهار هزار تومان است. این یعنی به هر نفر ماهانه فقط یک نان سنگک یارانهای یا پنج عدد نان لواش میرسد! اما تجارتنیوز در اینباره نوشته: «احتمالا یارانه نان شامل هفت دهک پایین درآمدی جامعه میشود. با این حساب یارانه هر فرد ماهانه فقط پنج هزار و ۵۰۰ تومان میشود. به عبارتی یک خانوار چهار نفره ماهانه تنها ۲۲ هزار تومان یارانه نان دریافت میکند معادل قیمت۳۰ عدد نان!» بر این اساس یا دولت باید تعداد مشمولان یارانه نان را کاهش بدهد یا اینکه اعتبار پرداخت این یارانه را افزایش دهد.
یارانه ۱۰۰ هزار تومانی نان؟
پرداخت یارانه چهار یا پنج هزار تومانی برای نان نمیتواند توحیه اقتصادی داشته باشد و بعید است دولت چنین کاری انجام دهد. یعنی طرحی را اجرا کند که در آن به هر خانوار ماهانه چند عدد نان یارانهای بدهد. برخی معتقدند که دولت احتمالا با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، یارانه جدیدی به مردم پرداخت میکند که شامل یارانه نان و یارانه گوشت و دیگر اقلام میشود. در این حالت با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، دولت وعده پرداخت یارانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومانی را داده بود.
شیوه پرداخت یارانه نان
استاندار زنجان در توضیح یارانه نان گفته است: در این طرح مردم با نرخ پایین نان خود را از نانواییها تهیه میکنند و قیمت این نان با یارانه حساب میشود. به نظر میرسد هدف این طرح این است که قیمت نان افزایش پیدا نکند و نان با قیمت فعلی خود به دست مردم برسد. از طرف دیگر، در این طرح، سهمیه آرد نانواییها حذف میشود و آنها باید آرد را با قیمت آزاد تامین کنند. سپس نانواییها نان را با قیمت یارانهای به مردم میفروشند و دولت مابهالتفاوت قیمت نان آزاد و یارانهای را به نانوا پرداخت میکند.
ابهامات این طرح
هرچند هنوز این طرح اجرایی نشده و قرار است دو ماه آینده تازه به صورت آزمایشی در چند استان اجرا شود، اما چنین روشی در پرداخت پول نان بدون چالش نخواهد بود و از آن جایی که جزئیات طرح هنوز اعلام نشده ابهامات زیادی درباره آن وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها میپردازیم:
۱- مشخص نیست اگر فرضا این طرح شکست بخورد، آیا قیمت نان نیز دچار تغییری خواهد شد یا نه؟
۲- اگر کسی این کارتها را نداشت چگونه میتواند نان بخرد، قیمت نان آزاد بر چه مبنایی محاسبه میشود؟
۳- اگر این یارانه به همه افراد جامعه تعلق میگیرد، برای کسانی که کارت یارانه ندارند چطور پرداخت میشود و دولت چگونه قرار است این کارتها را توزیع کند؟