رییس دولت سیزدهم پیش از انتخابات وعده ساخت چهار میلیون واحد مسکونی ارزان قیمت را به مردم داد و بعد از رای آوردن هم این وعده را تکرار کرد و به وزارت راه و شهرسازی هم دستور داد تا این موضوع را پیگیری کند. از همان ابتدا هم بسیاری از کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار مسکن ساخت مسکن ارزان قیمت را رویایی دست نیافتنی برای دولت می دانستند چراکه با توجه به وضعیت بی ثبات اقتصادی و افزایش قیمت مصالح و تجهیزات مرتبط با ساخت مسکن افزایش قیمت ساخت و ساز امری بدیهی است.

با این حال دولت و وزارت راه و شهرسازی برخلاف همه هشدارها؛ اعلام کرده بود که این طرح را با یارانه دولت، تسهیلات موظفی بانک ها و اعتبارات مردمی به شکلی ارزان خواهد ساخت. با این حال چندی پیش دولت با اعلام دو برابری قیمت ساخت مسکن نرخ ساخت و ساز را از ۲٫۷ میلیون تومان به ۴٫۷ میلیون تومان تغییر داد و عملا هزینه ساخت را دو برابر کرد! با این وجود با توجه به افزایش قیمت و بهای مصالح و تجهیزات مورد نیاز برای ساخت مسکن پیمانکاران هزینه ساخت را بالاتر هم برده و اعلام کردند که هزینه ساخت هر مترمربع مسکن در این طرح حداقل ۷٫۱ میلیون تومان است!

فرشید پورحاجت، دبیر کانون انبوه‌سازان گفته است: «در یک سال گذشته قیمت مصالح ساختمانی بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش یافته و در برخی موارد رشد قیمت مصالح ساختمانی تا ۱۰۰ درصد هم می رسد. به عنوان مثال سیمان سال گذشته پاکتی ۲۳ هزار تومان بود و الان به ۴۷ هزار تومان رسیده است و هر قالب سفال در سال گذشته حدود ۱۲۰۰ تومان قیمت داشت که هم‌اکنون به بالای ۲۵۰۰ تومان رسیده است و اگر سایر هزینه های جانبی مانند دستمزد کارگران و هزینه های صدور پروانه، نظام مهندسی، عوارض و … ولو با تخفیف در نظر گرفته شود، قیمت ساخت هر مترمربع مسکن حمایتی کمتر از متری ۷ میلیون تومان تمام نمی شود.»

تاکنون مجموعا بیش از چهار میلیون نفر در این طرح ثبت نام کرده‌اند و نام نویسی تا پایان اسفندماه ادامه دارد. در برخی مناطق مبالغی بین ۴۰ تا ۱۶۰ میلیون تومان از متقاضیان نیز دریافت شده است. سقف تسهیلات بانکی نیز که اخیرا از ۱۵۰ به ۴۵۰ میلیون تومان افزایش یافته هنوز آنطور که باید و شاید منجر به تحرک پروژه‌ها نشده و عمدتا کارها با استفاده از آورده متقاضیان جلو می‌رود؛ آورده‌ای که دیگر به ته دیگ خورده است.

 نگرانی از تکرار تراژدی مسکن مهر

یکی از موضوعاتی که در مورد این طرح دولت بیان شده این است که این طرح نمونه ای دیگر از طرج مسکن مهر دولت احمدی نژاد است! طرحی که هنوز هم بعد از گذشته یک دهه با مشکلات عمده ای مواجه است. نیمه تمام ماندن هزاران واحد از این طرح و نبود زیرساخت های مورد نیاز و دور بودن از مراکز شهرها و … مشکلاتی هستند که بسیاری از ساکنان مسکن مهر را مجبور به فروش و برگشت به شهرهای بزرگ کرده است. این اتفاق در مورد طرح نهضت ملی مسکن با انصراف متقاضیان در حال رخ دادن است چراکه افزایش بهای ساخت به معنای افزایش بهای تمام شده برای متقاضیانی است که همین حالا هم برای تامین همین هزینه ها با مشکلات بسیاری مواجه هستند.

ساخت چهار میلیون واحد در اطراف شهرهای بزرگ به شکل شهر جدید ایده ای تکراری و امتحان شده است و سابقه و تجربیات این اقدام در گذشته باید برای دولت و وزارت راه و شهرسازی که سعی دارند به هر قیمتی شده این طرح را پیاده سازی کنند؛ درس شود ولی با توجه به اینکه دولت سعی در نشان دادن عزم خود برای خانه دار کردن اقشار آسیب پذیر است از بهره برداری از تجربیات گذشته سرباز می زند که این اتفاق در آینده باعث تکرار تراژدی مسکن مهمر خواهد شد.