روزنامه وال استریت ژورنال گزارشی میدانی و مفصل از وضعیت پناهجویانی که از ایران به افغانستان بازگردانده شده‌اند منتشر کرد.وال استریت در گزارش خود به نقل از یک مقام سازمان ملل نوشته است: «مردم به سادگی توسط مقامات ایرانی به مرز [افغانستان] گسیل داده می‌شوند. درصد پناهندگان دیپورت‌شده به افغانستان از ایران از زمان روی کار آمدن طالبان بیشتر شده است.»در این گزارش عنوان شده که روزانه بین ۲۵۰۰ تا چهار هزار پناهجوی افغان از سوی مقامات ایرانی دیپورت شده و به زرنج، مرکز استان نیمروز منتقل می‌شوند. این امر باعث تشدید تنش در مرز ایران و افغانستان شده است.اوایل ماه جاری میلادی میان نیروهای مرزی ایران و جنگجویان طالبان درگیری رخ داد. این درگیری پس از مشاجره میان کشاورزان ایرانی و نیروهای طالبان بر سر تعیین مرز آغاز شد. استان نیمروز که در منطقه مرزی ایران، افغانستان و پاکستان قرار دارد، استانی است که افغان‌های بدون پاسپورت یا بدون اجازه اقامت از آنجا و از طریق راه‌های بیابانی وارد ایران می‌شوند.
بر اساس آمار صندوق مهاجرت سازمان ملل، از ماه اوت زمانی که طالبان افغانستان را به طور کامل تحت کنترل نیروهای خود درآوردند تا ۵ دسامبر نزدیک به نیم میلیون افغان به طور غیرقانونی وارد ایران شده‌اند. از این تعداد حدود ۳۶۰ هزار نفر دیپورت شده و ۱۲۶ هزار نفر هم داوطلبانه بازگشته‌اند. به گقته مقامات سازمان ملل بسیاری از این افراد داوطلبانه برمی‌گردند تا دیپورت نشوند. بدین ترتیب تنها ۱۴ هزار نفر از کسانی که از طالبان گریخته‌اند تا کنون در ایران مانده‌اند.بنا بر آمار صندوق مهاجرت سازمان ملل در سال جاری میلادی در مجموع یک میلیون و ۲۰۰ هزار افغان از سوی ایران به کشورشان باز گردانده شده‌اند.زهرا ارشادی، معاون نماینده دائم ایران در سازمان ملل در ماه اکتبر گفت: «اقتصاد ایران در حال حاضر به دلیل پاندمی و نیز تحریم‌های قهری یک‌جانبه به شدت آسیب دیده است و در ماه‌های اخیر ما میزبان ۳۰۰ هزار پناهجوی جدید افغان بودیم. ما دیگر قادر نیستیم میزبان این آوارگان باشیم.»
۹۰ درصد از جمعیت دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفری پناهجویان افغان که در سراسر دنیا به عنوان پناهنده ثبت شده‌اند، در ایران و پاکستان به سر می‌برند. به گزارش سازمان ملل، افغانستان پس از سوریه دومین کشور مبدأ پناهجویان در سراسر دنیاست.ایران در حال حاضر میزبان بیش از سه میلیون پناهجوی افغان است. بسیاری از این افراد مدارک شناسایی و اقامتی ندارند و این بدان معناست که از کمترین میزان حمایت برخوردار بوده و در خطر بازداشت و اخراج هستند.نیروهای امنیتی ایران به طور مداوم کارخانه‌ها و مشاغل مختلف را مورد بازرسی قرار داده و کسانی را که مدارک قانونی ندارند، بازداشت می‌کنند. خبرگزاری فرانسه نیز با انتشار گزارشی نوشت که سازمان‌های امدادی و شاهدان در منطقه می‌گویند که ایران هر هفته ده‌ها هزار مهاجر افغان را به افغانستان تحت حاکمیت طالبان بازمی‌گرداند و بسیاری از این افغان‌ها می‌گویند که از سوی مقامات ایرانی با آنها بدرفتاری شده است.
افغان‌های بازگشته که با خبرگزاری فرانسه صحبت کرده‌اند، می‌گویند که در ایران آنها را در بازداشتگاه‌های شلوغ و کثیف نگهداری می‌کردند و برخی را نیز پیش از انتقال به گذرگاه مرزی ضرب و شتم کرده‌اند.گزارش‌های متعدد حاکی است پناهجویانی که ایران به درخواست پناهندگی‌شان رسیدگی نکرده و به اجبار بازگردانده شده‌اند، به خاطر استفاده بیشتر پس‌اندازهای خود برای سفرهای طولانی به سوی ایران، به هنگام بازگشت با مشکلات مالی و فقر مضاعف مواجه می‌شوند.