افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر در حالی سروصدا کرده که هم‌زمان ویدئویی از صحبت‌های ابراهیم رئیسی در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود که در پاسخ به سؤالی در زمینه اینکه اگر رئیس‌جمهور می‌شدید اوضاع چه می‌شد، گفته بود: «خدا رحم کرد که رئیس‌جمهور نشدیم تا دلار پنج هزار تومان بشود.» واقعیت این است که در اولین سخنرانی رئیس‌جمهور با مردم شاخص کل بورس یک‌میلیون و ۵۴۱ هزار واحدی بود و حالا بعد از ۱۰۰ روز در کانال یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی است. بدتر از این وضعیت دلار است که در اولین روز سخنرانی رئیسی در کانال ۲۶ هزارتومانی بود و روز گذشته تا نزدیکی‌های ۳۱ هزار تومان پیش رفت.
در پی افزایش قیمت هر قطعه اسکناس آمریکایی دیروز رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به عرضه ۳۶میلیارد دلار ارز از ابتدای امسال تاکنون، گفت: «در سال جاری دسترسی این بانک و سیستم اقتصادی کشور به منابع ارزی بهبود قابل‌ملاحظه‌ای داشته است.» علی صالح‌آبادی افزود: «ازنظر ورود ارز به کشور در شرایط بسیار خوبی هستیم و پیش‌بینی من این است که در آینده نزدیک اوضاع روبه بهبود خواهد رفت.» وی با بیان اینکه ما دو بازار مهم نیما و متشکل ارزی در حوزه ارز داریم، اضافه کرد: «در سامانه نیما صادرکنندگان ارز خود را عرضه می‌کنند.» رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: «از ابتدای سال تا روز دوشنبه (۱۵ آذرماه) برگشت ارز حاصل از صادرات غیرنفتی در سامانه نیما ۲۲.۴ میلیارد دلار و عرضه ارز صادرکنندگان در سامانه نیما ۲۰ میلیارد دلار بوده و از ابتدای سال تاکنون در مجموع ۳۶میلیارد دلار ارز برای کل کالاها بخشی در سامانه نیما و بخشی در شبکه بانکی تأمین‌شده که نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.»
صالح‌آبادی گفت: «سال گذشته کمتر از ۳۶میلیارد دلار ارز عرضه‌شده درحالی‌که امسال در کمتر از ۹ ماه ۳۶ میلیارد دلار عرضه ارز بانکی، نیما و ارز اشخاص توسط بانک مرکزی انجام شد.» وی با بیان اینکه روند عرضه ارز در بازار خوب و مطلوب است، گفت: «روز یکشنبه ۲۳۷ میلیون دلار با نرخ ۲۳ هزار و ۴۰۰ تومان در نیما معامله‌شده است.» رئیس‌کل بانک مرکزی تأکید کرد: «تسهیل برگشت ارز حاصل از صادرات به کشور جزو برنامه‌های جدی بانک مرکزی است و اخیراً جلساتی با تشکل‌ها داشتیم تا بین آن‌ها، اتحادیه‌ها و واردکنندگانی که نیاز به عرضه ارز دارند ارتباط برقرار کنیم و از این طریق بازگشت ارز حاصل از صادرات تسهیل شود.»
وی افزود: «یکی از ضرورت‌هایی که به‌صورت جدی دنبال می‌کنیم تقویت عرضه ارز در بازار با مشوق‌هایی است که در نظر داریم.» رئیس‌کل بانک مرکزی ادامه داد: «همچنین تقاضاهایی را که ممکن است خارج از بازار نیما باشد نیز تسهیل می‌کنیم تا از طریق سامانه نیما ارز خود را دریافت کنند.» صالح‌آبادی تصریح کرد: «موضوع ثبت سفارش و تعیین منشأ ارز در حوزه واردات موضوع مهمی است که تلاش می‌کنیم در تمام مناطق کشور، ارز از طریق سامانه نیما عرضه و تقاضا نیز از این طریق تأمین شود.»
رشد ۳.۷ برابری معامله ارز در بازار متشکل ارزی
وی گفت: «در بازار متشکل ارزی یا بازار اسکناس ارزی نیز ۱.۳ میلیارد دلار از ابتدای سال معامله انجام‌شده که در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته ۳.۷ برابر رشد داشته که این عرضه عمدتاً توسط صادرکنندگان بوده است.» رئیس‌کل بانک مرکزی توضیح داد: «در مقررات ارزی آمده است که اگر صادرکننده‌ای بخواهد بخشی از منابع حاصل از صادرات را به‌صورت اسکناس برگرداند مانعی ندارد و می‌تواند در بازار متشکل ارزی عرضه کند.»
صالح‌آبادی با بیان اینکه ارز اصلی کشور از طریق سامانه نیما و حجم بالا تأمین می‌شود، گفت: «روز یکشنبه ۲۳۷ میلیون دلار معامله‌شده و این تداوم دارد و هیچ مشکلی در عرضه ارز در سامانه نیما نداریم. دسترسی خوبی به ارزها داریم و نیازها از این بازار، قابل تأمین می‌شود.» وی افزود: «در عرضه ارز صادرکنندگان در نیما نیز که ۷۰ درصد رشد داشته روند خوبی داریم و در ماه‌های آینده وضعیت خوبی را در بازار حواله و اسکناس خواهیم داشت و مشکلی برای تأمین ارز نداریم.»
پرداخت ۱.۵ میلیارد دلار برای واردات واکسن کرونا
وی تأکید کرد: «در کمتر از ۹ ماه گذشته ۱۱میلیارد دلار ارز برای واردات کالای اساسی و دارو تأمین‌شده و این رقم علاوه بر واردات واکسن کرونا بوده است». صالح‌آبادی افزود: «۱.۵ میلیارد دلار برای واردات واکسن کرونا پرداخت‌شده است و مشکلی در این زمینه نداریم.» رئیس‌کل بانک مرکزی افزود: «۱۱ میلیارددلاری که برای واردات کالای اساسی توسط بانک مرکزی تأمین‌شده بیش از رقم کل سال گذشته است و هم‌اکنون نیز مشکلی برای تأمین ارز کالاهای اساسی نداریم.»
کاهش رشد تورم
وی در خصوص نرخ تورم نیز گفت: «یکی از موضوعات مهم نرخ تورم است و سال گذشته و در دوران آغاز فعالیت دولت جدید، نرخ تورم در کشور بالا بود.» صالح‌آبادی گفت: «اما در دو ماه اخیر نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در حال کاهش بوده و این به معنای این نیست که تورم نداریم، تورم داریم ولی رشد تورم کاهش یافته است.» وی افزود: «در مهر و آبان ماه تورم نقطه‌به‌نقطه ۱۳.۹ درصد کاهش داشته است و نرخ تورم ۱۲ماهه نیز نزولی شده و ۲.۵ واحد درصد کاهش یافته است.»
کنترل خلق پول توسط بانک‌ها
رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به رشد پایه پولی گفت: «رشد پایه پولی در سال ۹۹ برابر ۳۰.۱ درصد و سهم خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در رشد پایه پولی ۳۴.۸ واحد درصد بوده است، یعنی بیش از کل رشد پایه پولی، رشد سهم خالص دارایی خارجی بانک مرکزی رخ‌داده است.» وی افزود: «این به معناست که بانک مرکزی ارزهایی را با نرخ نیمایی به دولت پرداخت می‌کرده درحالی‌که با نرخ ۴۲۰۰ تومان به بازار عرضه می‌شده است.» رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: «امسال در هشت‌ماهه رشد پایه پولی ۱۷.۸ درصد بوده است که سهم خالص دارایی خارجی ۶.۵ واحد درصد بوده است که این امر حاکی از این است که سهم افزایش خالص دارایی خارجی در مقایسه با سال گذشته خیلی کمتر بوده است.»
وی در خصوص برنامه‌های بانک مرکزی برای کاهش نرخ تورم، گفت: «در نظر داریم رشد ترازنامه بانک‌ها را مدیریت کنیم.» صالح‌آبادی خاطرنشان کرد: «بانک مرکزی به‌صورت مداوم ترازنامه‌ها را رصد می‌کند و بانک‌هایی که آن را رعایت نکنند با افزایش سپرده قانونی مواجه می‌شوند.» وی تأکید کرد: «یکی از موضوعات جدی برای کنترل خلق پول، این است که خلق پول توسط بانک‌ها را کنترل کنیم و یکی از ابزارهای آن‌ها رشد ترازنامه بانک‌هاست که به‌صورت جدی دنبال می‌کنیم.»