روندی تقریبا ثابت در همه ادوار اخیر معاونت و بعدتر هم سازمان سینمایی که هر بار با ورود یک مدیر جدید به دفتر ریاست سازمان سینمایی در مورد شماری از فیلم‌های مشکل‌دار دولت‌های قبلی رخ می‌دهد و برای هزارمین بار این واقعیت را پیش چشم رسانه‌ها و کارشناسان اخلاق و فرهنگ می‌آورد که رفع توقیف فیلم‌های مشکل‌دار نمی‌تواند- و قرار هم نیست- خود کمترین مشکلی به بار آورد…
فهرست توقیفی‌ها
محمدمهدی اسماعیلی در سنندج با اشاره به اینکه «بنا داریم حداکثر همراهی را با اصحاب سینما داشته باشیم» گفت که از همکارانش در سازمان سینمایی خواسته «با دقت فیلم‌های سینمایی توقیف‌شده را بررسی کنند که خدای ناخواسته حقی از کسی ضایع نشود.» نویدی که بی‌تردید سازندگان فیلم‌های «گزارش یک جشن»، «خرس»، «رستاخیز»، «صد سال به این سال‌ها»، «خیابان‌های آرام»، «ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا»، «کاناپه» و البته «قاتل و وحشی» را- که می‌توان گفت جزء بحث‌انگیزترین فیلم‌های توقیفی و ممنوع سال‌های اخیر هستند- نسبت به نمایش عمومی فیلم‌هایشان امیدوار کرده است. به‌خصوص فیلم‌هایی مانند «قاتل و وحشی»، «صد سال به این سال‌ها» و «گزارش یک جشن» که از همان اوان روی کار آمدن دولت جدید خواهان بررسی دوباره شده‌اند…
»صد سال به این سال‌ها»ی سامان مقدم در حال حاضر بیش از سیزده چهارده سال است که توقیف شده»
دویست فیلم توقیفی
توقیف و ممنوعیت در تمام سال‌های حیات سینمای ایران بالای سر این سینما بوده و در واقع سینمای ما با این امر بیگانه نیست. بنابر آماری که چند سال پیش از سوی خود وزارت ارشاد ارایه شد، سینمای ایران از اولین سال بعد از انقلاب تا همین اواخر شاهد توقیف بیش از دویست و اندی فیلم سینمایی بوده که در این میان در دوره ریاست حجت‌الله ایوبی در سازمان سینمایی چهار فیلم و در دوره محمدرضا جعفری جلوه نیز 70 فیلم (به عنوان کمترین و بیشترین فیلم توقیفی) به مشکل برخورده‌اند.
«خیابان‌های آرام» کمال تبریزی در سال‌های پایانی دهه هشتاد به خاطر شباهت فیلم با رخدادهای اجتماعی توقیف شد»
در دوره مدیریت سیف‌الله داد نیز 21 فیلم، عزت‌الله ضرغامی 22 فیلم، محمدحسن پزشک 18 فیلم، جواد شمقدری حدود 33 فیلم و البته محمدمهدی حیدریان نیز 42 فیلم به نمایش درنیامدند تا روی هم تنها در بیست و چند سال اخیر شاهد بیش از دویست فیلم به نمایش درنیامده باشیم که البته مشکلات اغلب این فیلم‌ها چند سال بعد از توقیف برطرف شده و آثار توقیفی توانسته‌اند رنگ پرده را ببینند. کمااینکه در همین سه چهار سال اخیر شاهد حل مشکلات بیش از بیست فیلم و نمایش عمومی آنها بودیم که در این میان می‌توان به فیلم‌هایی چون «آشغال‌های دوست‌داشتنی» امیرحسین یوسفی، «خانه پدری» کیانوش عیاری، «خانه دختر» شهرام شاه‌حسینی، «قصه‌ها»ی رخشان بنی‌اعتماد، «عصبانی نیستم» رضا درمیشیان، «پارادایس» و «نقش نگار» علی عطشانی، «پریناز» بهرام بهرامیان، «مادر قلب اتمی» علی احمدزاده، «سه بیگانه» مهدی مظلومی، «دونده زمین» و «از رئیس جمهور پاداش نگیرید» کمال تبریزی، «زادبوم» ابوالحسن داودی، «پرویز» مجید برزگر، «پوسته» مصطفی آل‌احمد و «آمین خواهیم گفت» سامان سالور اشاره کرد. به‌رغم تعیین تکلیف بیشتر فیلم‌های بلاتکلیف، بعضی از آثار اما در دوره‌های بعد نیز در محاق مانده‌اند…
نمایی از فیلم ارادتمند تینا بهاره
توقیفی‌های جدید
مشکلات شماری از فیلم‌ها اما از سال‌های قبل حل‌نشده باقی‌مانده و این فیلم‌ها هم‌چنان در محاق به استقبال وزارت وزیر جدید ارشاد می‌روند. فیلم‌های «گزارش یک جشن» ابراهیم حاتمی‌کیا، «خرس» خسرو معصومی، «رستاخیز» احمدرضا درویش، «صد سال به این سال‌ها» سامان مقدم، «خیابان‌های آرام» کمال تبریزی، «ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» عبدالرضا کاهانی، «کاناپه» کیانوش عیاری و نیز «قاتل و وحشی» حمید نعمت‌الله از این دسته‌اند. فهرستی از بحث‌انگیزترین فیلم‌های توقیفی و ممنوع که البته صحبت‌های وزیر ارشاد روزنه‌هایی از امید را برایشان باز کرده است.
البته سازندگان برخی از این فیلم‌های مشکل‌دار خود پیش‌تر نیز گام‌هایی برای تعیین تکلیف آثارشان برداشته بودند. مثلا تهیه‌کننده «گزارش یک جشن» که چند وقتی است صحبت از درخواست دوباره پروانه نمایش از سوی او در فضای مجازی است. می‌گویند این تهیه‌کننده می‌خواهد با دریافت دوباره پروانه نمایش، فیلمش را این‌بار تنها در پلتفرم‌های عرضه آنلاین محصولات تصویری به نمایش گذارد. عرصه‌ای که البته پیش‌تر با دو فیلم توقیفی دیگر نامهربان و بی‌رحم بوده و با انتشار نسخه غیرقانونی آثاری مانند «خرس» و «رستاخیز» اندک امیدهای باقی‌مانده سازندگان این دو فیلم را نیز ناامید کرده است.
درباره فیلم «ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا»ی عبدالرضا کاهانی نیز چند روز پیش از زبان کارگردان زمزمه‌هایی درباره رفع توقیف فیلم شنیدیم. کاهانی چند روز پیش گفت این فیلم که در دولت قبلی مهر غیرقابل نمایش خورده بود، قرار است در سینماهای خارج از کشور نمایش داده شود و قطعا این اتفاق می‌تواند به معنای نمایش «ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» در پلتفرم‌های داخل کشور نیز باشد…
نمایی از فیلم رستاخیز
درباره «رستاخیز» احمدرضا درویش، «کاناپه» کیانوش عیاری و البته «قاتل و وحشی» حمید نعمت‌الله نیز زمزمه‌های زیادی درباره رفع توقیف‌شان شنیده می‌شود. به خصوص که درباره «رستاخیز» و «کاناپه» صحبت از کسب اجازه رسمی از مراجع مذهبی به گوش می‌رسد و البته درباره «قاتل و وحشی» هم حتی در همان زمان توقیف فیلم نیز گفته می‌شد که حتی با استانداردهای سخت‌گیرانه نیز این فیلم نیازی به سانسور و توقیف ندارد و پیش از سیمای سرتراشیده لیلا حاتمی در این فیلم، سینمای ایران شاهد زنان سرتراشیده دیگری نیز بر پرده سینماها بوده که به فرجام توقیف گرفتار نیامده‌اند. اینها شانس رفع توقیف از این سه فیلم را بالا نشان می‌دهد…
و در نهایت می‌ماند سه فیلم «خرس» خسرو معصومی، «صد سال به این سال‌ها» سامان مقدم و «خیابان‌های آرام» کمال تبریزی؛ که اولی در فضای مجازی به سهولت در دسترس قرار دارد و «صد سال به این سال‌ها» و «خیابان‌های آرام» اما نیازمند سعه صدر بیشتری از جانب ارشاد هستند. نگاهی که باور کند هیچ اتفاق و هیچ دوره‌ای در تاریخ کشور مقدس و غیرقابل نقد نیست!