س
ید ابراهیم رئیسی در سال ۹۷ زمانی که رئیس قوه قضائیه بود و حسن روحانی رئیس جمهور، در نشستی به کنایه گفت: «خدا رحم کرد من رئیسجمهور نشدم که دلار ۵ هزار تومان شود!»این کنایه او به انتخابات سال ۹۶ بر میگشت که حامیان حسن روحانی میگفتند با پیروزی رئیسی، دلار سه هزار تومانی به ۵ هزار تومان خواهد رسید.
آن روزها هنوز ترامپ از برجام بیرون نیامده بود و همه به معجزه توافق هستهای ایمان داشتند و منتظر اقتصاد با ثبات و زنده بودند. خروج آمریکا از برجام، تمام این برنامهها را برهم زد و آرامش چهار سالهای که به واسطه مذاکرات و توافق هستهای حاصل شده بود، تبدیل به طوفان عجیب و غریبی شد که اقتصاد ایران را زیر و رو کرد.البته این جمله، تنها سخنان جنجالی سید ابراهیم رئیسی نبود. او بعدتر در میان رقابتهای انتخاباتی سال ۱۴۰۰ و در مناظره روز ۱۵ خرداد نیز گفته بود: «متأسفانه یکی از مشکلاتی که مردم گرفتار آن هستند مسئله تورم است؛ قیمت کالاهای اساسی فوق العاده افزایش یافته است. قیمت مسکن ۷ برابر، خودرو ۸ برابر و گوشت و مرغ ۶-۵ برابر افزایش داشته است.»
رئیسی در بخش دیگری از مناظره انتخاباتی خود نیز گفته بود: «آنچه مردم را بسیار نالان کرده، این است که سفرهشان کوچک شد و برخی در همین مناظرات در سال ۱۳۹۶ گفتند که اگر فلانی بیاید، قیمت دلار ممکن است ۵۰۰۰ تومان بشود، اما شاهد بودیم که دلار را به ۳۰ هزار تومان رساندند و بعد اعلام میکنند که اگر ما نبودیم مملکت قحطی میشد. این مانند دروازهبانی است که ۱۷ گل خورد و به او گفتند اینقدر گل خوردی؟ گفت اگر من نبودم ۳۰ گل خورده میشد. این پاسخ نیست.» تاکید رئیسی بر افزایش عجیب و غریب قیمت دلار، اما آن روزها شاید بدون این تصور و تجربه بود که نمی توان کشور را با حرف درمانی اداره کرد. کشور برای اداره شدن به باور اهمیت مساله اقتصاد جهانی و مناسبات بین المللی و تنش زدایی نیاز دارد.
رئیسی در آن زمان و در بخش دیگری از سخنانش نیز با کنایه به شرایط دولت وقت گفته بود: «باید برای تورم راهکار پیدا کرد؛ ثبات بازار اهمیت داشته و دخالت دولت در بازار معنا ندارد و دولت شأن نظارت، هدایت و حمایت را داراست. باید برای اداره بازار و واحدهای تولیدی از بازاریان و تولیدکنندگان کمک و نظر گرفت. کار با بخشنامه پیش نمیرود؛ ارز تکنرخی باید در کشور باب شود و ارز ۴۲۰۰ تومانی در قوه قضائیه پروندههای زیادی درست کرده است. کمک به سفره مردم درست است، ولی ارز ۴۲۰۰ تومانی به جیب دلالان رفت. باید به سمت ارز تک نرخی و ثبات در بازار برویم و مسئله ارز صادراتی را درست کنیم؛ در کشور اعلام شد که صادرکنندگان ارز را برنگرداندند، این را نمیشود با قوه قهریه حل کرد و باید پیگیری و با تهاتر دنبال کرد. تسهیلات بانکی، موضوع خلق نقدینگی و پرداخت تسهیلات باید مدیریت بشود.»
حالا شاید عجیب باشد اگر نگاهی به رفتارهای دولت برای کنترل بازار ارز در روزهای اخیر بیاندازیم، تقریبا دولت سیزدهم تمامی رفتارهای دولت سابق را در همان مواردی که منتقد آن بوده انجام داده است و بنا به آمار تورم مواد غذایی نیز در بهمن ماه به ۷۰ درصد رسیده است.کما اینکه در روزهای اخیر ارقامی عجیب از قیمت مواد غذایی و از جمله پروتیئنها همچون گوشت، مرغ، ماهی و تخم مرغ گزارش شده است.ابراهیم رئیسی در حالی از ارز تک نرخی سخن میگفت که حالا با ارز فرزین و ارز آزاد نیز مواجه هستیم.
به نظر میرسد آن روزها سید ابراهیم رئیسی و مشاورانش تصوری از کشور تحت تحریم (که قرار بود تحریم برای آن نعمت باشد) نداشتند و شاید فکر میکردند همه چیز به همین راحتی که بیان میکنند قابل حل است، اما در گردونه عمل مشخص شد، راه رسیدن به دلار ۵۰ هزار تومانی، زمانی که علم اقتصاد و مناسبات جهانی و مذاکره را باور نداشته باشی، و فقط بخواهی اقتصاددان به خط کنی چقدر میتواند ساده باشد. حال شاید فقط می توان گفت، بله، آقای رئیسی! خوب شد شما آن زمان رئیس جمهور نشدید و ای کاش در این برهه زمانی هم رئیس جمهور نمیشدید؛ راستی در جریان هستید دلاری که به ۵۰۰۰ تومانی شدنش میخندید اکنون از مرز ۵۰۰۰۰ تومان گذشته است؟