کارتم را بیرون آوردم و گفتم:« پس چرارسمی اعلام نکردن! حتما نانوایی ها خودشون نون رو گرون کردن» «حسین آقا» با دلخوری گفت: «اولا مگه کسی جرات داره خودسر کاری بکنه؟ دوما وقتی همه چیز گرون شده چرا نون گرون نشه مگه نانواها آدم نیستن و خرج ندارن؟» پلاستیک عرق کرده را روی میز گذاشتم و برای فهمیدن اصل ماجرا به سراغ خبرها و اظهار نظرهای مسئولین در خصوص افزایش قیمت نان رفتم. حرف های اکبرآقا شاطر درست بود!
افزایش ۵۰ درصدی قیمت نان به صورت غیر رسمی
«اصغرپابرجا» رئیس اتحادیه فروشندگان نان‌های سنگگ ضمن تایید گرانی نان به صورت غیررسمی گفته:«ادمه کار با نرخ مصوب برای نانوایی ها صرفه اقتصادی ندارد؛ زیرا در طول چند سال اخیر به رغم افزایش چند برابری مواد اولیه، اجاره مغازه، دستمزد کارگر و به ویژه تورم ۷۰ درصدی، نرخ نان ثابت بوده و این مسئله نارضایتی فعالان این صنف را به دنبال داشته است»در شهریور سال گذشته، در پی بروز بحران گندم قیمت نان، با این استدلال که هزینه نان در مقایسه با هزینه گوشت در سبد خانوار ناچیز است، بین ۳۵ تا ۴۰ افزایش یافت. قبل از وقوع بحران اقتصادی، مصرف سرانه نان در نقاط مختلف ایران بین ۱۳۵ تا ۵۰۰ گرم در روز گزارش شده بود. البته قبل از افزایش ۵۰ درصدی قیمت نان، بسیاری از نانوایی ها به بهانه پختن «نان ویژه» که حاوی کنجد، سبزی و … بود نان را گران کرده بودند.
نان در عوض کارت یارانه
«آقا جمال» در کرمانشاه شاطر یک نانوایی لواش‌پز است، با چیزهایی که درباره نانوایش می‌دانستم از او پرسیدم نظرش درباره افزایش قیمت نان چیست و توضیح دادم که منظورم تاثیر این گرانی بر زندگی مردم فرودست و نه نفع شخصی اوست. آقاجمال گفت:«دوسالی هست که به خیلی از خانواده ها نان قرضی می دهیم یعنی کارت یارانه شان را اینجا گرو می گذارند و در طول یک ماه نان قرضی می برند. یارانه را که ریختند ما پولمان را بر می داریم. این خانواده ها ۸۰ درصد غذاهایشان نان است چون پولی برای خرید برنج ندارند مخصوصا که قیمت برنج هم زیاد شده، مسلما این افزایش قیمت برای خانواده های کم درآمد که بیشتر کارگر یا زنهای نان آور و تنها هستند، نگران کننده است»
نذر نان
«حاج علی» نزدیک به سه سال است که با کمک خیرین برای بیش از هزار نفر از افراد در سراسر استان خوزستان نان می خرد، یعنی پول خرید یک ماه نان را به نانوایی ها می دهد تا خانواده های بی بضاعت امکان تهیه نان رایگان از نانوایی های طرف قرارداد را داشته باشند.«حاج علی» می گوید:« ما قصد داشتیم کارمان را گسترش داده و فقرای استان دیگری را نیز تحت پوشش قرار دهیم یا حداقل خانواده های بیشتری را به گروه هدفمان اضافه کنیم اما با این وضعیت افرایش قیمت نان، بعید است که خیرین بتوانند کمک بیشتری کنند.
سالهاست که خانواده های تحت پوششمان را می شناسم، بسیاری از آنها واقعا به نان شب شان محتاج اند، همین نانی که قوت غالبشان است. باید بچه هایشان را ببینید از شدت سوتغذیه تکیده و لاغر حتی بیمارند. اگر تهیه نان هم برایشان دشوار شود معلوم نیست چه بلایی به سرشان می آید.»
نان به جای گوشت!
«اکبر اقا» که قصاب محله ای در منطقه ۱۱، حوالی میدان قزوین است، در ماجرای گران شدن گوشت گفته بودخانواده هایی را می شناسد که در طول سال توان خرید گوشت را ندارند و برای خرید آشغال گوشت یا حتی ضایعات مرغ مراجعه می کنند، چند خَیر با شناسایی این افراد که اغلب زنان نان آور یا خود سرپرست هستند، مبلغی را به او داده اند که چند ماهی یکبار به این خانواده ها گوشت بدهد.چند روز پیش که اکبر آقا را دیدیم، سراغ خیرین و خانواده های تحت حمایتشان را گرفتم، اکبر آقا گفت:« آنها دیگر برای خرید گوشت کمک نمی کنند چون نان از گوشت واجب تر است! همان پول را داده اند به نانواها که به خانواده های ندار نان مجانی داده شود.» اکبر آقا می گوید: فقرا بدون گوشت هم می توانند زندگی کنند اما بدون نان نه!
نان یعنی همه چیز!
کارشناس صداو سیما مدتی پیش در واکنش به مشکلات معیشتی موجودگفته بود: مردم اگرگوشت و مرغ و برنج نخورند اتفاقی خاصی نمی‌افتد و کلا برنج و گوشت، خیلی هم خوب نیست!حالا باید دید واکنش مسئولین و کارشناسان به افزایش قیمت نان – قوت غالب مردم به ویژه فرودستان، چیست؟ آیا می توانند به مردم بگویند که نان هم نخورید!
«احسان خاندوزی» نماینده مجلس، به تازگی گفته: «رکورد تورم ۷۵ ساله شکسته شده و ایران تنها در سالهای اشغال، تورم بالای ۵۰ درصد داشته است.»در چنین وضعیتی که گوشت و مرغ و اساسا پروتئین ها ماه هاست از سفره مردم پر کشیده، باید دید پاسخ مسئولین به گران شدن نانی که ۸۰ درصد سفره فرودستان را شامل می شود چیست.البته رئیس اتحادیه نانواهای کرج در پاسخ به اعتراضات مربوط به گرانی نان گفته: این ۵۰ درصد بدون احتساب پول گاز و آب و برق نانوایی هاست که اگر این هزینه ها لحاظ می شد، قیمت نان بیش از ۵۰ درصد رشد می کرد.
پس از افرایش ۵۰ درصدی قیمت نان، نان سنگگ و بربری ساده به ۳۰۰۰ تومان و نان لواش به ۵۰۰ تومان به فروش می رسد. با بروز واکنش های اعتراضی نسبت به این مسئله، احتمالا به زودی شاهد ارائه راه حل هایی از جنس پیشنهاد «محمد صادق مفتح» قائم مقام وزیر صنعت برای حل مشکل ناتوانی بسیاری از مردم برای خرید گوشت خواهیم بود؛ وی در این رابطه گفته: الگوی مصرف مردم ایراد دارد، اگر مصرف گوشت گاو و مرغ جایگزین گوشت گوسفندی شود، مشکل مصرف گوشت تا حد زیادی حل خواهد شد!
مرضیه حسینی