روند افزایش قیمت کالاهای اساسی در حالی طی روزهای اخیر کلید خورده است که قرار بود براساس اظهارات ربیعی سخنگوی دولت در سه ماهه نخست امسال هیچ تغییرات قیمتی‌ای در انواع کالاها اعمال نشود، اما متاسفانه دولت با نقض این موضوع و استفاده از شرایط انتخاباتی جامعه، روغن را ۳۵ درصد گران کرده و زمزمه افزایش ۵۰ درصدی نان نیز به گوش می‌رسد. در این میان شاهد این هستیم که در بازار شکر نیز افزایش قیمت‌های جدیدی اعمال شده و در بازار لبنیات و بسیاری دیگر از کالاهای اساسی نیز بروز موج جدیدی از گرانی به گوش می‌رسد اگرچه هنوز مسوولان حاضر به پذیرش واقعیت‌های موجود در بازار نیستند.
نکته قابل تامل اینکه انجمن‌ها و اتحادیه‌ها هر بار که درخواست افزایش قیمت از مسوولان مربوطه را به بهانه افزایش هزینه‌های تولید داشتند سازمان حمایت با افزایش بیش از ۱۵ درصدی قیمت‌ها موافقت نمی‌کرد اما در شرایط فعلی که کشور درگیر انتخابات ریاست‌جمهوری است، مجوز افزایش بیش از ۳۵ درصدی روغن را صادر کرده است. علاوه بر این خبرهایی از افزایش ۵۰ درصدی نان نیز مطرح است؛ کالایی که سهم بسیار قابل توجهی‌ای در سبد مصرفی خانوار داشته و افزایش ۵۰ درصدی آن هم در شرایط فعلی هیچ استدلال منطقی ندارد.
روغن مایع ۳۵ درصد گران شد
در همین راستا شاهد این هستیم که یکی از شرکت‌های بزرگ تولید روغن در نامه‌ای به سازمان بورس اوراق بهادار از افزایش قیمت روغن خوراکی خبر داده است. در این نامه که در ۲۵ اردیبهشت ماه صادر شده، آمده است: احتراما در چارچوب ماده ۱۳ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس اوراق بهادار موارد ذیل را به استحضار می‌رساند: بر اساس اعلام سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مقرر شد که قیمت مصوب فروش انواع روغن ساخته شده از تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ برای انواع روغن مایع سه درصد و برای انواع روغن جامد ۳۰ درصد افزایش قیمت در نظر گرفته شود. به این ترتیب با توجه به ترکیب تولیدات و فروش شرکت، متوسط افزایش نرخ فروش محصولات شرکت به میزان ۳۳ درصد خواهد بود. این در حالی است که قیمت‌های فوق بر اساس واردات با ارز یارانه‌ای (هر دلار ۲۰۰/۴۲ ریال) است و در صورت هر گونه تغییر در نرخ ارز ترجیحی کالاهای اساسی، قیمت فروش محصولات شرکت نیز به تبع آن تغییر خواهد کرد.
افزایش قیمت روغن خام به علت افزایش قیمت جهانی
در این رابطه یک منبع آگاه در وزارت صمت نیز اعلام کرد: بیش از ۹۵ درصد روغن خام وارداتی است و با توجه به افزایش قیمت جهانی روغن خام، آخرین افزایش قیمتی که در کشور اعمال شد مربوط به ۲۸ مرداد سال ۹۹ بود که از آن زمان تاکنون افزایش قیمتی رخ نداده بود.وی افزود: در حال حاضر قیمت فروش داخلی روغن خام سویا و پالم از ۵۵۰۰ تومان به ۷۵۰۰ تومان و روغن خام آفتابگردان از ۶۰۰۰ تومان به ۹۰۰۰ رسیده است. سازمان حمایت از حقوق تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان از آنجا که نمی‌توانست واحدهای تولیدی را زیاد تحت فشار بگذارد، این افزایش قیمت را اعمال کرده است.
متناسب با این افزایش قیمت روغن خام، روغن تصفیه‌شده در بسته‌بندی‌های مختلف هم از ۳۰ تا ۳۵ درصد افزایش قیمت پیدا کرده است. وی در ادامه در مورد علت افزایش قیمت روغن خام گفت: روغن خام به علت افزایش قیمت جهانی گران شده است. به دلایلی مانند شیوع بیماری کرونا، افزایش تقاضای جهانی برای ذخیره‌سازی و عدم اطمینان در بازار، قیمت جهانی روغن خام در یک سال گذشته بیش از ۱۳۰ تا ۱۴۰ درصد افزایش داشته است.
وی افزود: بخشی از این افزایش قیمت طی سال و در کشور اعمال شد که آخرین افزایش قیمت اعمالی ۲۸ مرداد ۹۹ بود، از آن زمان تاکنون با اینکه در داخل قیمت اصلاح نشده بود قیمت جهانی روغن در حال افزایش بود. تصمیم برای افزایش قیمت داخلی بر این مبنا است که واحدهای تولیدی بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.
شکر از امروز گران می‌شود
وی همچنین در رابطه با بازار شکر اظهار کرد: قیمت خرده‌فروشی شکر در بسته‌های یک کیلویی پیش از این ۸۷۰۰ تومان بود و در حال حاضر شکر عمده‌فروشی ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و شکر یک کیلویی خرده‌فروشی ۱۵ هزار تومان شده است. افزایش قیمت روغن از دیروز اعمال شده و افزایش قیمت شکر نیز از امروز یا فردا اعمال می‌شود.وی اضافه کرد: وزارت صمت با تامین شکر اجازه افزایش نرخ آن را نمی‌داد اما الان میزان ذخایر کاهش یافته و نمی‌توان با قیمت‌های پایین توزیع کرد، بنابراین قرار بر افزایش قیمت شکر شده است.
دلایل افزایش قیمت چشمگیر شکر
در این راستا دبیر انجمن صنفی کارخانجات تصفیه شکر افزایش قیمت جهانی شکر و بالا رفتن قیمت خرید تضمینی چغندرقند از کشاورزان را دو دلیل عمده موثر بر افزایش قیمت شکر عنوان کرد. غلامحسین بهمئی با بیان اینکه شکر کشور از دو منبع داخلی و خارجی تامین می‌شود، اظهار کرد: افزایش قیمت شکر از سال ۹۸ با حذف ارز ترجیحی و جایگزینی آن با ارز نیمایی آغاز شد. وی ادامه داد: در حال حاضر قیمت ارز نیمایی تاثیر زیادی بر قیمت شکرهای وارداتی دارد.
بهمئی با تاکید بر اینکه علاوه بر نرخ ارز نیمایی نرخ جهانی شکر نیز در قیمت وارداتی این کالا در داخل کشور موثر است، افزود: اخیرا با افزایش قیمت جهانی شکر روبه‌رو بوده‌ایم که بر قیمت این کالا در بازار داخلی کشور ما تاثیر گذاشته است. به گفته وی، قیمت هر تن شکر وارداتی تحویل ایران از ۳۰۰ دلار به ۴۴۰ تا ۴۵۰ دلار افزایش داشته است. بهمئی با اشاره به افزایش قابل توجه هزینه حمل‌ونقل، این مولفه را نیز بر افزایش قیمت شکر تاثیر‌گذار دانست.وی تصریح کرد: هزینه حمل هر کیلوگرم شکر از بندر به طور متوسط از ۲۵۰ تومان به ۵۰۰ تومان رشد داشته است. بهمئی توضیح داد: با توجه به هزینه‌های عنوان شده و هزینه‌های سربار هر کیلوگرم شکر خام وارداتی درب کارخانجات تصفیه شکر ۱۲ هزار تومان تمام می‌شود.
دبیر انجمن صنفی کارخانجات تصفیه شکر درباره دلایل افزایش قیمت شکر داخلی نیز گفت: عمده دلیل افزایش قیمت شکر داخلی افزایش نرخ خرید تضمینی چغندرقند از کشاورزان است. بهمئی یادآور شد: چغندرقند اولین محصولی بود که شورای تخصصی قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی به ریاست وزیر جهاد کشاورزی قیمت خرید تضمینی آن با دو برابر شدن به هر کیلو ۱۲۴۷ تومان رسید. وی اظهار کرد: در صورت کاهش نرخ ارز نیمایی می‌توان به کاهش قیمت شکر وارداتی امیدوار بود. در غیر این صورت امکان افزایش بیشتر قیمت وجود دارد.
اعلام گرانی نان با هماهنگی مقامات دولتی
بر اساس آنچه گفته شد، شکر به صورت چراغ خاموش گران شده است به نحوی که قیمت خرده‌فروشی شکر در بسته‌ای یک کیلویی پیش از این هشت هزار و ۷۰۰ تومان بود و در حال حاضر در عمده‌فروشی‌ها به ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است. شکر یک کیلویی خرده‌فروشی هم ۱۵ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. روند افزایش قیمت کالاهای اساسی در حالی در بازار شروع شده است که گویا دولت تصمیمی برای مدیریت این اوضاع نداشته و بیشتر ترجیح می‌دهد بر طبل این گرانی‌ها بکوبد. در همین راستا شاهد این هستیم که قیمت انواع نان نیز با افزایش ۵۰ درصدی روبه‌رو شده است اگرچه هیچ‌یک از مسوولان هنوز این موضوع را تایید نکرده‌اند. در همین ارتباط معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفته است: هنوز قیمت نان در تهران رسما افزایش نیافته است و قیمت سال قبل اجرا می‌شود.
یدالله صادقی با تاکید بر اینکه هنوز قیمت جدید نان در تهران اعلام نشده است، افزود: قیمت جدید نان کارشناسی شده و مراحل بررسی آن در استانداری و شورای آرد و نان طی شده، اما افزایش قیمت نان منوط به هماهنگی استانداری با مقامات ذی‌صلاح یعنی وزارت کشور و وزارت صنعت، معدن و تجارت است. وی در مورد زمان اعلام جدید قیمت نان در تهران گفت: استانداری در حال پیگیری از مقامات ذی‌صلاح است که قیمت جدید نان در صورت موافقت آنها، اعلام خواهد شد.
رییس سازمان صمت استان تهران در پاسخ به این سوال که چرا افزایش قیمت نان در برخی از استان‌ها از جمله البرز اعلام شده، اما در تهران هنوز به صورت رسمی اعلام نشده است، گفت: به علت حساسیت‌هایی که نسبت به استان تهران وجود دارد و مرکزیت آن، اعلام قیمت جدید برای نان همیشه با هماهنگی مقامات دولتی بوده است.وی در پاسخ به این سوال که آیا اعلام نشدن قیمت جدید برای نان در تهران به علت نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست‌جمهوری است، افزود: نمی‌دانم، این موضوع را باید از استانداری سوال کرد. صادقی در مورد میزان افزایش قیمت نان بیان داشت: اگرچه کارهای کارشناسی انجام شده است، اما نتیجه نهایی تایید نشده بنابراین فعلا نمی‌توان در مورد میزان افزایش قیمت نان اظهارنظر کرد.
تکذیب افزایش قیمت لبنیات
این گرانی‌ها در حالی اتفاق افتاده است که در بازار محصولات لبنی نیز شاهد افزایش قیمت‌های جدیدی هستیم. در این خصوص مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی گفت: تاکنون هیچ مصوبه‌ای مبنی بر افزایش قیمت شیرخام و محصولات لبنی نداشته‌ایم. علی احسان ظفری افزایش قیمت لبنیات را تکذیب کرد و گفت: از آذر تاکنون هیچ‌گونه مصوبه‌ای مبنی بر افزایش قیمت شیرخام و محصولات لبنی مشمول قیمت‌گذاری نداشته‌ایم. او افزود: با توجه به افزایش حقوق و دستمزد، حمل‌ونقل و سایر نهاده‌ها قیمت تمام‌شده تولید بالا رفته است.
ظفری ادامه داد: از ابتدای سال قیمت خرید هر کیلو شیرخام از دامدار ۲۰۰ تا ۳۰۰ تومان رشد داشته است، در حالی که مصوبه قانونی در این زمینه نداریم و نرخ مصوب همچنان چهار هزار و ۵۰۰ تومان است. مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی درباره آینده بازار لبنیات بیان کرد: با توجه به کاهش قدرت خرید خانوار، بعید است که قیمت محصولات لبنی افزایش یابد. به گفته این مقام مسوول، هم‌اکنون متوسط سرانه مصرف لبنیات در دنیا ۱۸۰ کیلو و در کشور ما ۵۰ تا ۶۰ کیلو بوده که متاسفانه نسبت به سال‌های اخیر کاهش داشته است.
این مقام مسوول با بیان اینکه افزایش قیمت لبنیات منجر به کاهش سرانه مصرف می‌شود، گفت: با وجود تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی، افزایش حقوق کارمندی و کارگری جوابگوی گرانی‌ها نیست، از این رو دولت برای کل جامعه هدف باید یارانه لبنیات تخصیص دهد تا محصول نصف قیمت به دست تولیدکننده برسد. او از افزایش تولید شیر خشک خبر داد و گفت: با کاهش قدرت خرید خانوار و افت مصرف لبنیات، شیرخام تولیدی روانه صنایع شیرخشک شد که این موضوع به نفع مردم نیست.