۱۴۰۰ چهارشنبه ۴ فروردين چاپ

جنجال حذف حاجی فیروز!

جنجال حذف حاجی فیروز!

اقتصاد میهن: حاجی فیروز و عمو نوروز از جمله شخصیت‌های نمایشی سنتی ایران هستند که هر سال همزمان با به پایان رسیدن زمستان و فرارسیدن بهار، نوید نو شدن طبیعت و رخت بر بستن زمستان را می‌دهند.

اما در یک تصمیم عجیب از سوی مدیریت شهری و آن هم در روز‌های آغازین تعطیلات نوروزی ۱۴۰۰، تصمیم بر حذف شخصیت حاجی فیروز از کارناوال‌ها و برنامه‌های شادی‌آور شهرداری تهران در سطح پایتخت گرفته شده است.معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران طی بخشنامه‌ای به معاونان شهردار تهران و همچنین شهرداران مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران، دلیل این تصمیم‌گیری را برداشت‌های نژادپرستانه از چهره سیاه حاجی فیروز مطرح کرده است.

محمدرضا جوادی یگانه معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در این بخشنامه اعلام کرد: «کارناوال‌های نوروزی با استقبال مردم رو به رو و توسط آنها در شبکه‌های اجتماعی به صورت گسترده پخش شد. اما درباره سیاهی چهره حاجی فیروز، نقد‌هایی مطرح شده و برخی، سیاه بودن چهره او را نژادپرستانه می‌دانند در مقابل، درباره ریشه‌ای اساطیری سیاهی صورت شخصیت حاجی فیروز و نسبت آن با سربلند بیرون آمدن سیاوش از آزمایش ورگرم یا برآمدن او از دنیای مردگان و همچنین با سیاهی صورت ناشی از دود زغال و آتش، در پژوهش‌های هنری و ادبی بحث‌های مفصلی شده است. صرف‌نظر از بحث‌ها در این باره، لازم است به منظور پیشگیری از سوءبرداشت‌های احتمالی، در کلیه برنامه‌های نوروزی شهرداری تهران، از نمایش حاجی فیروز با صورت سیاه در کارناوال‌های نوروزی اجتناب شود. در عین حال از پژوهشگران ادبی و هنری هنرمندان نمایشی به ویژه از هنرمندانی که سال‌هاست نقش حاجی فیروز را ایفا می‌کنند تقاضا می‌کنم تا با گشایش بحث در این باره، در رسیدن به فهم دقیق‌تر از این موضوع کمک کنند.»

در پی این تصمیم‌گیری هنرمندان و چهره‌های فرهنگی و هنری واکنش‌های متعددی را نشان داده‌اند. علی نصیریان چهره مطرح و شناخته شده بازیگری سینما، تئاتر و تلویزیون ایران که سابقه‌ای طولانی ایفای نقش و کارگردانی نمایش‌های سنتی ایرانی را در کارنامه کاری خود دارد، در واکنش به تصمیم اتخاد شده از سوی معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران و مطرح کردن برداشت‌های نژادپرستانه از رنگ سیاه حاجی فیروز، گفت: «برایم قابل باور نیست که از چهره سیاه حاجی فیروز برداشت‌های نژادپرستانه بشود و این موضوع یک سوءتفاهم است.»

او تأکید کرد: «چهره سیاه حاجی فیروز ارتباطی به نژاد ندارد و برگرفته از نمایش‌های سنتی ایرانی است. حاجی فیروز و عمو نوروز مژده بهار، عوض‌شدن فصل و سال جدید را می‌دهند. شخصیت مبارک و سیاه در خیمه شب بازی و تخته حوضی سنتی ما نیز از شخصیت‌های اصلی هستند و ربطی به نژاد ندارند.» این هنرمند باسابقه عرصه هنر‌های نمایشی ایران یادآور شد: «عمو نوروز، مبارک و سیاه دلقک‌های معروف نمایش‌های سنتی ایران هستند همان‌طور که در هنر‌های نمایشی کشور‌های دیگر هم دلقک وجود دارد. کار این دلقک‌ها ایجاد لحظه‌های طنز است.» نصیریان در بخش پایانی سخنان خود تصریح کرد: «شخصیت‌های نمایش‌های سنتی ما نگاه نژادپرستی ندارند و ما در این نمایش‌ها کاری به نژاد سیاه و سفید نداریم. اساس کار حاجی فیروز و عمو نوروز به سنت‌های نمایشی ایران برمی‌گردد و بشارت دهنده فصل نو و بهار هستند.»

دیدگاه کاربران
گروه نمایش 1400/01/17
گروه نمایش در مورد حاجی فیروز مطالب زیر را نوشتند : آیا چون اخوان ثالث و مرتضی مشتاقی از جاجی فیروز بدشان می آید باید هشتاد میلیون مردم ایران هم از حاجی فیروز بدشان بیاید ؟ چون اخوان ثالث به حاجی فیروز فحش داده همه بازیگرها و هنرمندان و همه مردم ایران هم باید به حاجی فیروز فحش بدهند ؟ چه منطقی این را قبول می کند که نمایش پر قدرت و اصیل و زیبای حاجی فیروز طبق میل اخوان ثالث باید برداشته شود . مرحوم اخوان ثالث یک شاعر بوده اند و ما هم به ایشان احترام می گذاریم و خدا ایشان را بیامرزد و ایشان در شعری عقیده خود را در مورد حاجی فیروز گفته اند این دلیل نمی شود که به خاطر یک شعر ، یک نمایش اصیل ایرانی از تئاتربرای همیشه حذف شود . نه تنها چهره حاجی فیروز هیچ شباهتی به برده های سیاه پوست آفریقایی ندارد بلکه چهره حاجی فیروز کاملا متناسب با نمایشهای ایرانی است و به قول معروف هر گردی گردو نیست ، هر سیاهی سیاه نیست و هر غلامی ، غلام برده نیست . کسی که این تفاوتها را درک نمی کند چه جوری به همین راحتی همه چیز را زیر سوال می برد . اگر قرار باشد ما با چند تا شبیه سازی بی اساس و بی منطق ، یکی یکی نمایشهای ایرانی را حذف کنیم که دیگر هیچ نمایشی ایرانی باقی نمی ماند . نژاد پرستی باعث آزار انسان است در حالی که حاجی فیروز نه تنها هیچ آزاری و اذیتی ندارد بلکه تا بوده مردم را شاد کرده و خندانده ، تا حالا حتی یکبار نشده که مردم ایران حاجی فیروز را تحقیر کنند و یا اصلا به نژاد پرستی فکر کنند و همه خیلی تعجب کردند که اصلا نژاد پرستی و برده داری چه ربطی به حاجی فیروز دوست داشتنی و شیرین و مهربان دارد ؟؟؟؟؟؟؟؟ هیچ ایرانی نژاد پرستی را به حاجی فیروز ربط نداده ، نمی دهد و نخواهد داد ، در واقع کسانی که اصرار بر این ارتباط دارند بیشتر از همه دارند نژاد سیاه را تحقیر می کنند چون شما دارید القا می کنید ، تلقین می کنید و به مردم یاد می دهید که بین نژاد سیاه و سفید تفاوت وجود دارد . شما دارید تلقین می کنید که حاجی فیروز سیاه است زشت است غلام است ، بد حرف می زند . و القا می کنید حاجی فیروز از این به بعد نباید صورتش را سیاه کند چون سیاه بد است . در حالی که در پیشگاه خداوند سیاه ، سفید ، زشت و زیبا و برده و ارباب هیچ تفاوتی ندارد . حاجی فیروز نمایش است ، در نمایش بازیگر می تواند با هر چهره و زبانی صحبت کند، می تواند الکن باشد ، می تواند ناطق باشد ، می تواند لکنت داشته باشد ، می تواند روان صحبت کند می تواند سیاه باشد ، سفید باشد ، غلام باشد ، ارباب باشد ، بله اسم نمایش روی خودش است . می تواند هر شکلک و ادای به جا مناسب با نقش در بیاورد . بله نمایش است و اسم نمایش روی خودش است و ما در نمایش می توانیم هر خلاقیتی داشته باشیم . قرار نیست در نمایش همه مثل استاد دانشگاه حرف بزنند . قرار نیست حاجی فیروز یک مرد شیک و پیک با کت و شلوار فاستونی باشد و مثل یک استاد دانشگاه یا رئیس نطق و سخنرانی کند که اگر این جور بود نقش یک رئیس و استاد سخنران بود نه حاجی فیروز برای نوروز . حاجی فیروز یک فرم از نمایش است که با این حال و هوا می تواند نوید بخش نوروز باشد و هیچ شباهتی به سیاه پوستان آفریقایی ندارد و رنگ قرمز لباس ساتن حاجی فیروز هم کاملا حال و هوای ایرانی دارد و تا حالا هیچ آفریقایی و هیچ مردم کشور دیگری غیر از گروه نمایش ایران این مدل و فرم لباس حاجی فیروز را نپوشیده است و حتی برای خود آفریقایی ها هم حاجی فیروز یک چهره متفاوت است . جمله آخر : حاجی فیروز می آید مردم را بخنداند ، اما نژاد پرستی مردم را می گریاند .

نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.

بانک رفاه بانک توسعه تعاون فولاد خراسان بانک تجارت بانک ملی موسسه ملل بانک سینا بانک صادرات ایران بیمه ملت
پربیننده‌ترین
آخرین خبرها