در گزارشی که مرکز آمار ایران از مصرف کالاهای اساسی منتشر کرد به مصرف سرانه چند مورد از کالاهای اساسی پرداخته شده است.از مهمترین کالاهای مورد بررسی در بازه 8 ساله از ابتدای ساله 1390 مصرف گوشت بوده است.

تغییرات مصرف گوشت در 8 سال

در ابتدای سال 1390 مصرف سرانه گوشت دام در ایران 13 کیلو گرم بوده که در سال‌های بعد به طور متوسط یک کیلوگرم کاهش پیدا کرد.در نهایت در سال 1398 این رقم به 8 کیلو گرم رسیده و 38.5 درصد کاهش پیدا کرد. روند ارقام در این مدت نشان می دهد که این متغیر به طور متوسط سالی یک کیلوگرم از سفره هر نفر کم شده‌است. پیش بینی ها از سال 1399 و 1400 نشان می‌دهد که این روند بازهم نزولی بوده و حد مصرفی تا 6 کیلوگرم برای هر نفر در سال 1400 پایین خواهد آمد.

 مصرف سرانه گوشت ماهی و میگو نیز در ایران از سال 1390 تا سال 1398 به تناوب تنها 4 یا 3 کیلو گرم بوده است. طبق پیش بینی های مرکز آمار از سال 1399 و سال بعد از آن حد مصرف این کالا یک کیلوگرم دیگر نیز کاهش پیدا کرده و 2 کیلو گرم در هر سال خواهد شد.

در مقابل در این سال‌ها آنچه بیشترین افزایش را در سبد مصرفی اشخاص داشته گوشت پرندگان و به طور مشخص گوشت مرغ بوده است. روند مصرف این کالا نشان می دهد از 31 کیلو گرم در سال 1390 به 35 کیلوگرم در سال 1398 افزایش یافت. پیش بینی می‌شود مصرف این اقلام در سال 1399 و 1400 ابتدا کاهش یافته و سپس افزایش پیدا کند که کاهش اولیه آن متاثر از شرایط کرونا در نظر گرفته شده‌است. مصرف سرانه این کالا در سال 1400، نزدیک به 40 کیلوگرم برآورد شده است.

روند کم نوسان مصرف روغن در 8 سال

روند مصرف روغن و گندم در 8 سال گذشته نشان از ثبات تقریبی مصرف سرانه در این مدت داشته است. مصرف روغن از ابتدای سال 90 تا کنون 98 تنها 1 کیلوگرم کاهش پیدا کرده است.پیش بینی‌ها حد مصرفی این کالا را در سال 99، حدود 19 کیلوگرم و در سال بعد آن، 21 کیلوگرم برآورد کرده‌است.دلیل پیش بینی کاهش مصرف روغن در سال 99 را شیوع بیماری کرونا بوده است.

روند مصرف سرانه گندم در این مقطع در نهایت به 167 کیلوگرم در سال 98 رسید. کمترین میزان مصرف این کالا در سال 1396 و بیشترین آن 172 کیلو گرم در سال های 92 و 93 بوده است.پیش بینی‌ها از مصرف این کالا در سال‌های بعد نشان می دهد که در سال 99 و 1400 احتمالا شاهد رشد این کالا در سبد مصرفی خانوارها باشیم.روند مصرف قند نیز در این سالها روندی کاهشی را ثبت کرده است. این میزان از 24 کیلوگرم به 19 کیلو گرم در سال 1398 رساند.

تحلیل کاهش و افزایش ها در مصرف کالاهای اساسی

از آنجا که بخش های اشاره شده در سبد مصرفی خانوار ها از اهمیت زیادی برخوردار بوده و به نوعی کالاهای ضروری به حساب می آیند روند ها نشان از کاهش در اکثر موارد مصرفی داشته اند. مهمترین دلیل کاهش سرانه مصرف در کالاهای ضروری رشد قیمت این اجناس بوده است.

به عنوان مثال رشد قیمت گوشت دام در این سال‌ها سبب شده که اشخاص از کالاهای جانشین برای سبد مصرفی خود استفاده کنند. کالای جایگزین گوشت دام در مقطع 8 ساله از ابتدا ی90 در سفره اشخاص گوشت مرغ و پرندگان بوده است.  از آنجا که ارزش غذایی مصرف گوشت دام از گوشت مرغ به مراتب بالاتر بوده این جایگزیتی می تواند برای سفره مردم گران تمام شود.