به گفته گردانندگان افراد زیادی در هر رده سنی در این سایتها عضویت دارند و آمادهاند تا با فرد دلخواه خود ازدواج موقت یا دائم داشته باشند.در سالهای اخیر همه وجوه زندگی با تغییرات زیادی مواجه شده و ازدواج هم از این تغییرات در امان نمانده است. واسطههای ازدواج جوانان، شکل جدیدی به خود گرفته و در قالب سایتهای همسریابی خودنمایی میکنند که این موضوع خالی از آسیبهای اجتماعی نیست.
سایتهای همسریابی یا برداشتن کلاه افراد ناآگاه؟
کافی است نامش را در گوگل جستوجو کنید تا سایتهای مختلفی با محوریت این موضوع خودنمایی کنند. روش کار به این صورت است که دختران و پسران جوان، با نگاهی به مانیتور و نه چهره به چهره، باید از پشت قاب مجازی این سایتها به توصیف ظاهر و خصوصیتهای اخلاقی خود بپردازند و اطلاعاتی را ثبت کنند تا شاید این کار، گرهگشای بزرگترین انتخاب زندگیشان باشد.سایتهای همسریابی، موضوع جدی سالهای اخیر است که به دلیل کاهش نرخ ازدواج در کشور باید جدی هم گرفته شود چرا که برخی از افراد سودجو، ازدواج جوانان که مهمترین انتخاب زندگیشان است را دستمایهای کردهاند تا جیب خود را پر پول و با زندگی بسیاری از این جوانان بازی کنند.اغلب کارشناسان حوزه ازدواج و خانواده بر این باور هستند که صرفاً پاسخ به چند گزینه و ثبت ویژگیهایی که فرد سعی میکند از رنگ و لعابهایش بگوید نمیتواند تضمینی برای ازدواج موفق جوانان باشد. زیرا مجازی، فضایی است که ناگفته و ناخواندهاش پیداست.
ازدواجهای چندساعته در سایتهای همسریابی
بحث سایتهای همسریابی چه دائم و چه موقت، با بالا رفتن اعضای آن بارها توسط مسئولان و روانشناسان مطرح شده است. آبان ماه بود که احسان چگنی، قاضی دادگستری با اشاره به اینکه سایتهای همسریابی دارای ابعاد مختلف، اجتماعی، حقوقی و حتی کیفری هستند، گفت: قبل از بررسی حقوقی و کیفری این موضوع باید بسترهای اجتماعی آن را بررسی کرد و نیازهای اجتماعی، عاطفی و روانی را مورد توجه قرار داد. زیرا در جامعه امروز، بسیاری از افراد، خلأهای عاطفی دارند و همین موضوع باعث سوق پیدا کردن آنها به این امر میشود.
به گفته او مسئولان امر باید مقدمات ازدواج آسان جوانان را فراهم کنند و آموزشهای همگانی و اجتماعی در این زمینه صورت بگیرد و در مرحله بعد، وظیفه دستگاه قضایی و پلیس است که به این موضوع ورود کند؛ بنابراین آنچه در وهله اول اهمیت دارد، ریشهیابی این مسئله در حوزه اجتماعی است و سپس ورود به مواضع حقوقی آنهاست.اما موضوعی که در این میان باید به آن توجه کرد این است که بسیاری از سایتهای مذکور تنها در نام به سایت همسریابی شناخته میشوند اما حقیقت این است که این سایتها اصلاً به دنبال ازدواج دائم و کمک به جوانان نبوده و عمدتاً به دنبال ازدواج موقت هستند و از این بنگاه اقتصادی کسب درآمد میکنند.بسیاری از فعالان اجتماعی، روانشناسان و مسئولان از اساس با شکلگیری سایتهای همسریابی که تبدیل به بنگاههای اقتصادی شدهاند مخالفت کردند با این حال چنین سایتهایی جایشان را در دل گروهی از جوانان و حتی افرادی با سن بالا باز کردهاند.
برخی از افرادی که اقدام به راهاندازی چنین سایتهایی میکنند، برای دسترسی بیشتر و راحتتر در فضای مجازی هم کسب و کار خود را راه انداختهاند. در تلگرام چندین مورد از کانالهای صیغهیابی وجود دارد که با جستوجوی ساده میتوان به آنها رسید. در این کانالها مشخصاتی چون سن، وزن، وضعیت سلامت فرد و مبلغ مهریهها با توجه به مدت زمان ساعت، هفته، ماه یا حتی یک سال برای صیغه شدن ذکر شده است. همچنین در این سایتها مطلقه بودن خانمها یکی از شروط اصلی و ارائه طلاقنامه الزامی است. بیشتر خانمهایی که در این کانالها فعالیت میکنند نیز کم سن و سال هستند.معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا: فعالیت غیرقانونی سایتهای همسریابی و صیغهیابی در فضای مجازی که در اکثر مواقع باعث تحمیل خسارتهای مالی، کلاهبرداری و اخاذی از مراجعهکنندگان میشود، به صورت دائمی در رصد کارشناسان پلیس فتا قرار دارد.
ناهماهنگی دستگاههای اجرایی و سوءاستفاده متخلفان
با تمام تفاسیر یکی از مشکلات مهم و بزرگی که در رابطه با این نوع ازدواجها به چشم میآید این است که چرا هیچ نظارت دقیقی بر آنها و سازوکارشان صورت نمیگیرد. در این مورد قانون با خلأهای زیادی مواجه است به همین دلیل با رشد بیش از حد این سایتها روبهرو هستیم. متأسفانه نظارت کافی بر عملکرد سایتهای همسریابی وجود ندارد و گردانندگان آنها با رفتارهای مجرمانه از این فضا سوءاستفاده میکنند.شاید اشکال کار اینجاست که بین دستگاههای اجرایی کشور در این حوزه ناهماهنگی وجود دارد. این در حالی است که هماهنگی کامل بین سایتهای همسریابی وجود دارد و در حقیقت، گردانندگان این سایتها از ناهماهنگیهای موجود نهایت استفاده را میبرند و همین موضوع، امنیت فضای مجازی و کاربران را تهدید میکند.
در این سایتها شاهد انواع کلاهبرداریهای مالی هستیم و نظارتهای صورت گرفته نیز، پاسخگوی جامعه نیست تا جایی که افرادی مبادرت به دایر کردن سایتهایی تحت عنوان همسریابی کردهاند و اپلیکیشنهایی را نیز در این زمینه ساختهاند و متأسفانه تقاضاهایی که در این زمینه وجود دارد کاذب است.بر اساس گزارشهایی که نیروی انتظامی ارائه داده است گردانندگان سایت یا کانالهای همسریابی پس از دریافت پول دیگر پاسخگو نبودهاند یا در مواردی از افراد تقاضای فیلم یا عکسهای خصوصی و سپس همین موضوع را دستمایهای برای اخاذیهای بعدی کردهاند. بسیاری از سایتهای همسریابی فقط در ظاهر به این عنوان شناخته میشوند اما در عمل به دنبال ازدواج دائم و کمک به افراد در همسریابی نبوده و عمدتاً به دنبال ازدواج موقت هستند و از این سایتها به عنوان بنگاه اقتصادی کسب درآمد میکنند
مجوزی برای سایتهای همسریابی صادر نشده
در همین رابطه، ، معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا هشدار داد که هیچ کدام از سایتهای همسریابی مجوز ندارند و معتبر نیستند.سرهنگ رامین پاشایی گفت: بر اساس تجزیه و تحلیل پروندهها و شکوائیههای قضایی به پلیس فتا همه روزه شاهد دریافت پروندههای متعدد کلاهبرداریهای مالی بالغ بر یک میلیارد تومان و یا سایر تهدیدات در حوزه مراجعه به سایتهای همسریابی و صیغهیابی که عمدتاً در پیامرسانهای غیربومی فعالیت میکنند، از شهروندان هستیم.پاشایی با اشاره به اینکه در بند «ث» ماده یک آییننامه ساماندهی و اعتباربخشی مراکز مشاوره در راستای ماده 43 قانون برنامه پنجم با موضوع «دریافت خدمات مشاورهای» صرفاً مبحث ازدواج و تحکیم خانواده بهصورت حضوری و غیرحضوری مورد تصریح قرار گرفته است، اظهار کرد: تاکنون هیچگونه مجوز قانونی مبنی بر فعالیت این سایتها و کانالها از سوی مراجع ذیصلاح در «وزارت ورزش و جوانان» بهعنوان متولی قانونی این فرآیند صادر نشده است .
بر اساس گفتههای معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا، با توجه به فعالیت غیرقانونی سایتهای همسریابی و صیغهیابی در فضای مجازی که در اکثر مواقع باعث تحمیل خسارتهای مالی، کلاهبرداری و اخاذی از مراجعهکنندگان میشود، این سایتها به صورت دائمی در رصد کارشناسان پلیس فتا قرار دارد و در صورت مشاهده موارد مجرمانه مراتب بهمنظور اقدام قضایی برابر قوانین و مقررات در دستور کار این پلیس قرار میگیرد.در آخر اما بسیاری بر این باورند سایتهای همسریابی هیچ کارآیی جز اشاعه فحشا در جامعه ندارند و در واقع بنیان خانواده را سست میکنند. جامعهشناسان و منتقدان بارها با زبان تند یا در پس پرده از این معضل گفتهاند با این حال هیچ مرجع مسئولی فکری به حال رفع این معضل که زیر پوست شهر جریان دارد؛ نمیکند. معضلی که جامعه با آن روبهروست؛ اما نادیده گرفته میشود.