این شرکت که در سالهای اخیر به واسطه تشدید تحریمها و رکود پروازها، همواره در دستهبندی شرکتهای زیانده دولتی (بنا بر اظهارات عمومی مسئولان حملونقلی کشور) قرار گرفته حالا در صورتهای مالی خود رقم 4.7 هزار میلیارد تومانی را به عنوان «زیان انباشته» شرکت در پایان سال 97 ثبت کرده است.
این گزارش همچنین عنوان میکند که ایرانایر، 19 هواپیمای «از رده خارج» دارد. بنا بر این اطلاعات، این شرکت دولتی در سال منتهی به ۲۹ اسفند ۹۷ رقم ۸۸۷۱ میلیارد و ۳۴۶ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان بدهی ثبت کرده است. تلاشها برای واگذاری «هما» به بخش خصوصی، تاکنون سه بار به شکست انجامیده است. در سال 84 بود که با ابلاغ سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، «ایرانایر» در بین شرکتهایی قرار گرفت که ۸۰ درصد از سهام آن باید از طریق بورس فروخته میشد اما در سال 88 سازمان بورس اعلام کرد که شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی باید شرایط یازدهگانهای را برای پذیرش در بورس طی کند که مهمترین مورد آن انجام اقدامات لازم برای رفع زیان انباشته این شرکت بود.
بر اساس سیاستهای اصل 44، ایرانایر باید تا سال 1393 به بخش خصوصی واگذار میشد، اما این شرکت به دلیل تطابق عملکرد مالی با قوانین بورس، امکان ورود به بازار سهام را نداشت و باید اقدام به اصلاح ساختار میکرد، چراکه تنها شرکتهایی حق ورود به بورس را دارند که به مدت 3 سال سودآور باشند. اولین بار در سال ۱۳۹۰، سازمان خصوصیسازی تلاش کرد هما را براساس سیاستهای جدید اصل ۴۴ بفروشد. شهریور ماه ۱۳۹۰، نزدیک به ۲۱۵ میلیون سهام این شرکت در فرابورس به مزایده گذاشته شد، اما پس از کسر ۵ درصد سهام ترجیحی، نزدیک به ۲۰ میلیون از سهام، خریدار نداشت و عرضه «ایران ایر» شکست خورد. در آن زمان، ارزش هر سهم این شرکت، ۸ هزار و ۱۹۰ تومان بود که کل ارزش سهام شرکت را به هزار و ۷۵۹ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان میرساند. سه ماه بعد، سازمان خصوصیسازی باز هم تلاش کرد با اصلاح روش فروش سهام، خریداران را قدری علاقهمند کند.
دی ماه همان سال، ۵۵ درصد از سهام ایرانایر در فرابورس عرضه شد، با این تفاوت که قیمت هر سهم به ۷ هزار و ۳۷۱ تومان کاهش پیدا کرد و سازوکار تشویقی بازپرداخت ۸۰درصد از ارزش سهام به صورت هشتساله به این شرایط اضافه شد، اما قیمت برند «هما» همان 1.5 هزار میلیارد تومان باقی ماند تا باز هم کسی خریدار این شرکت نباشد.
آخرین تلاش سازمان خصوصیسازی برای عرضه سهام این شرکت در فرابورس در اردیبهشت ماه سال ۹۲ انجام گرفت. قرار بود در روز ۲۵ اردیبهشت ماه 92، سهام ایرانایر در فرابورس عرضه شود، یک روز قبل از این تاریخ، سازمان خصوصیسازی با ارسال نامهای به فرابورس خواستار توقف فروش سهام ایرانایر شد. دلیل هم روشن بود؛ خریداری وجود نداشت. در آخرین اظهارنظر پیرامون عرضه سهام این شرکت در بورس، سال گذشته مدیرعامل فرابورس اعلام کرد که در صورتی که شرکت ایرانایر زیانده باشد در بازار اول و دوم فرابورس پذیرش نمیشود، این شرکت باید سودده بوده یا به طور حتم از یک چشمانداز مثبتی از سودآوری برخوردار باشد تا بتوانیم آن را در بازارهای اصلی فرابورس پذیرش کنیم. حالا و براساس صورتهای مالی «هما» به نظر میرسد خصوصیسازی مهمترین ایرلاین کشور، تا مدتها امکانپذیر نباشد.
بر اساس صورت مالی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران زیان خالص این شرکت فقط در سال 97 رقم 714 میلیارد و 142 میلیون و 200 هزار تومان بوده. زیان انباشته هما در ابتدای سال 97، رقم 4 هزار و 104 میلیارد و 898 میلیون و 500 هزار تومان بوده است، همچنین زیان انباشته هما در پایان سال 97، رقم 4 هزار و 760 میلیارد و 102 میلیون و 200 هزار تومان ثبت شده است. سود جامع شناسایی شده از تاریخ گزارشگری سال قبل مربوط به هما 655 میلیارد و 203 میلیون و 700 هزار تومان بوده است.
بر اساس صورت مالی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران موجودی نقد هما در سال منتهی به 29 اسفند 97 عدد 106 میلیارد و 654 میلیون و 700 هزار تومان بوده است. البته «هما» در گزارش صورتهای مالی خود، از دولت به عنوان بزرگترین بدهکار به این شرکت نام برده، چراکه مطالبات هما از دولت در سال منتهی به 29 اسفند 97 رقم هزار و 849 میلیارد و 449 میلیون و 500 هزار تومان بوده است.
جمع داراییهای جاری هما در سال منتهی به 29 اسفند 97 رقم 4 هزار و 156 میلیارد و 935 میلیون و 800 هزار تومان و جمع بدهیهای جاری هما در سال منتهی به 29 اسفند 97 رقم 2 هزار و 794 میلیارد و 978 میلیون تومان بوده است.طبق صورت مالی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، جمع داراییهای غیرجاری هما در سال منتهی به 29 اسفند 97 رقم 6 هزار و 390 میلیارد و 155 میلیون و 100 هزار تومان و جمع بدهیهای غیرجاری هما در تاریخ مذکور 6 هزار و 76 میلیارد و 368 میلیون و 100 هزار تومان بوده است.
جمع کل بدهیهای هما در سال منتهی به 29 اسفند 97 رقم 8 هزار و 871 میلیارد و 346 میلیون و 100 هزار تومان و جمع داراییهای این شرکت در همین تاریخ رقم 10 هزار و 547 میلیارد و 90 میلیون و 900 هزار تومان بوده است. جمع بدهی و حقوق صاحبان سهام شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در سال منتهی به 30 اسفند 97 رقم 10هزار و 547 میلیارد و 90 میلیون و 900 هزار تومان ثبت شده است.