ظاهرا در سال پایانی دولت، هر نهاد و فردی که موقعیتی دارد، به هر ترتیبی که می‌تواند در تلاش است سهم خودش را از سفره انقلاب بردارد؛ در این میان شرکت بیمه مرکزی با نامه‌نگاری‌های عجیب و غریب اصرار بیشتری بر این کار دارد. در هفته‌های گذشته ماجرای برگزاری نمایشگاه آنلاین صنعت بیمه با برآورد نجومی خبرساز شد و اسناد منتشر شده نشان می‌داد بیمه مرکزی شرکت‌های بیمه‌ای کشور را مکلف کرده بود برای حضور در نمایشگاه آنلاین صنعت بیمه با شرکتی به نام شرکت سبز افرنگ فیلم قرارداد ۱۵ میلیارد تومانی ببندند.

آن زمان نامه‌ای فاش شد که نشان می‌داد رئیس کل بیمه مرکزی به شرکت‌های بیمه برای مشارکت در این نمایشگاه «دستور» داده است. با رسانه‌ای شدن این موضوع و افشای روابط پشت پرده آن، برگزار کننده نمایشگاه رسما اعلام کرد که برگزاری آن را تا اطلاع ثانوی به تاخیر انداخته است.

این بار مشابه همان کار را برای روزنامه دنیای اقتصاد انجام شده است و بیمه مرکزی شرکت‌های بیمه را مکلف کرده که رپرتاژ آگهی‌های خود را به روزنامه دنیای اقتصاد بدهند. اینکه هر روزنامه بازاریابی کند و بتواند سهمی از تبلیغات بازار را به دست بیاورد، امری طبیعی است که همه جا انجام می‌شود اما مشخص نیست چرا یک نهاد حاکمیتی باید وارد چنین موضوعاتی شود و در نامه‌ای رسمی سفارش یک مجموعه خاص را بکند! آیا این نامه‌نگاری در خوشبینانه‌ترین حالت معنایی جز رانت و در بدبینانه‌ترین حالت معنایی جز دلالی دارد؟

ظاهرا ماجرا از آنجا آغاز شده که روزنامه دنیای اقتصاد تصمیم گرفته ویژه نامه‌ای را همزمان با فرارسیدن روز بیمه منتشر کند. تا اینجا موضوع یک روال عادی دارد، اما آنچه باعث تعجب اهالی رسانه شده است، این است که مدیرکل روابط عمومی بیمه مرکزی طی نامه‌ای خطاب به همه مدیران عامل شرکت‌های بیمه، آن‌ها را به همکاری با این ویژه‌نامه (بخوانید حمایت مالی) ملزم کرده است.

متن نامه مدیرکل روابط عمومی بیمه مرکزی به این شرح است:

«مدیران عامل محترم شرکت‌های بیمه/ رسانه دنیای اقتصاد در نظردارد ویژه نامه‌ای محتوامحور و تخصصی را با موضوع بیمه در آذرماه سال جاری منتشر کند. نظر به شرایط موجود در جامعه و محدودیت‌های به عمل آمده برای برگزاری رویداد‌ها و مطابق روال سال‌های قبل و متعاقب آن عدم امکان برقراری مستقیم با رسانه‌ها در قالب نشست‌های خبری معمول، خواهشمند است ضمن همکاری با روزنامه، زمینه‌های لازم را برای انجام گفت‌وگوی اختصاصی جنابعالی برای رساندن صدای صنعت بیمه به جامعه از طریق رسانه‌های گروهی و مجازی گوناگون فراهم آورید.»

آیا همه رسانه‌ها می‌توانند از چنین رانتی استفاده کند؟ آیا بیمه مرکزی به نفع همه رسانه‌ها چنین نامه‌ای را خطاب به شرکت‌های بیمه خواهد نوشت؟ اساسا چرا بیمه مرکزی و مدیرکل روابط عمومی آن باید به نفع یک رسانه وارد پروسه انتشار ویژه‌نامه شوند؟ چه دلیلی دارد که نهاد ناظر شرکت‌های بیمه‌ای در اقدامی آشکار برای یک روزنامه بازاریابی کند؟بخش عمده درآمد روزنامه‌ها از طریق آگهی‌های دولتی و بخش دیگر از طریق یارانه و هزینه کاغذ جبران می‌شود. در حالی که تیراژ بزرگترین روزنامه ایران به بالای ۳۰ هزار نسخه نمی‌رسد، با این حال عموم کمک‌های دولتی و غیردولتی از روزنامه‌هایی می‌شود که اتفاقا همیشه یکروز از اخبار دنیا عقب‌تر هستند.

بر اساس برآورد  انصاف نیوز، روزنامه دنیای اقتصاد ۱۵ هزار نسخه تیراژ داشته و ظاهرا منابعی دیگر تایید کردند که تیراژ اصلی آن از این رقم هم کمتر است؛ جالب آنکه در اسنادی که وزارت ارشاد منتشر کرده، به جز کمک‌های یارانه و کاغذ و ...، هر کدام از روزنامه‌های کشور ارقامی بالای ۳۰۰ میلیون تومان می‌گیرند و به این ترتیب با حمایت‌ها و رانت‌هایی مشابه اقدام بیمه مرکزی و نهادهایی این‌چنینی، «مدیریت رسانه» در ایران به «مدیریت رانت» تبدیل شده است.

حضور رییس کل بیمه مرکزی در دنیای اقتصاد

در اسناد سال دیگر کانال امتداد نزدیک به حزب اتحاد ملت میزان حمایت دولتی از روزنامه‌ها را منتشر کرد. در آن گزارش آمده بیشترین کمک‌های دولتی نصیب روزنامه دنیای اقتصاد، خبر جنوب، شرق و اعتماد شده است. به این ترتیب که روزنامه «دنیای اقتصاد» با ٧۶٨ میلیون تومان، «خبر جنوب» با ۵٨٧ میلیون تومان، «اعتماد» با ۵۶٧ میلیون تومان و «شرق» با ۵۴۵ میلیون تومان بیشترین مبلغ یارانه را در ۵ دوره سال ٩٨ دریافت کرده‌اند.

همچنین در نوبت سوم «دنیای اقتصاد» با ٢۰۰ میلیون تومان، «خبر جنوب» با ۱۶۱ میلیون تومان، «اعتماد» با ۱۴۴ میلیون تومان، «آرمان ملی» با ۱۴٢ میلیون تومان، «شرق» با ۱٣۵ میلیون تومان و «هفت صبح» با ۱۱٣ میلیون تومان بیشترین یارانه را دریافت کرده‌اند. به این ترتیب روزنامه‌ای مانند دنیای اقتصاد ٧۶٨ از دولت دریافت کرده تا از منویات بخش خصوصی و اتاق بازرگانی بگوید و مدعی عدم دخالت دولت در مسائل مختلف باشد؛ حال آنکه اگر حمایت دولتی نبود، احتمالا عمر این روزنامه به چند شماره هم قد نمی‌داد. بخش خصوصی چالاک و قوی‌پنجه ایران فعلا از هر طریق گلوی بودجه را در دست دارند!