در سال بدون نفت، دولت به‌سختی مملکت را اداره می‌کند. ارزی برای تأمین نیازهای کشور و پوشش هزینه‌ها به کشور نمی‌آید و دولت به عقیده برخی کارشناسان با 150 هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه است. در این شرایط مجلس بودجه خود را از 501 میلیارد تومان به 571 میلیارد تومان افزایش داده است.‌ این نکته هم شایان ذکر است که بودجه سال 99 برعکس بودجه سنوات گذشته، به‌دلیل شیوع کرونا در پارلمان به صحن علنی نرفت. آنچه برای بودجه 99 تصمیم‌گیری شد، از دل کمیسیون برنامه و بودجه مجلس دهم بیرون آمد و در نهایت به قانون بودجه 99 تبدیل شد. باری هم که تصمیمات این کمیسیون به دولت اضافه کرده، برابر با 87 هزار میلیارد تومان است. بعد از تصویب قانون بودجه، مجلس عوض شد و نمایندگان دور جدید به‌محض آغاز کار دعوت از مسئولان را شروع کردند تا آنها پای میز پاسخ‌گویی، عملکردشان را توضیح دهند؛ اما این پرسش اساسی مطرح است که آیا مجلس یازدهم به این هزینه‌تراشی‌های پارلمان در سال بدون ارز نفتی آگاه نیست؟

 اگر آگاه است چرا به‌جای جمع‌کردن امضا برای نامه رئیس‌جمهور، بازبینی بودجه 99 را در دستور کار قرار نمی‌دهد؟‌حال نگاهی داشته باشیم به برخی تغییراتی که در مجلس دهم در بودجه 99 ایجاد شد. مهم‌ترین این تغییرات را مهدی پازوکی، کارشناس اقتصادی که سال‌ها روی بودجه‌های سنواتی مطالعه داشته است، بیان می‌کند. ‌او در ابتدا رقم کلی بودجه عمومی را بیان کرده و می‌گوید: درحالی‌که بودجه عمومی کشور از سوی دولت 484 هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده بود، مجلس رقم را به 571 هزار میلیارد تومان افزایش داد.‌ پازوکی خاطرنشان می‌کند: در لایحه دولت بودجه عمرانی (تملک دارایی سرمایه‌ای) 70 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده و رقم بودجه جاری 367 هزار میلیارد تومان دیده شده بود؛ اما مجلس عدد بودجه عمرانی را به 87 هزار میلیارد تومان و بودجه هزینه‌ای را به 436 هزار میلیارد تومان افزایش داد که به نظر من تحقق پیدا نمی‌کند.‌

پازوکی تأکید می‌کند: جزئیات این اعداد را که بررسی می‌کنید، می‌بینید مجلس پروژه‌های کوچکی را به لایحه دولت اضافه کرده که اغلب با لحاظ حوزه‌های انتخابیه نمایندگان به فهرست هزینه‌ها اضافه شده است.‌او در گفت‌وگو  با «شرق» با تأکید بر اینکه ما کشور را گران اداره می‌کنیم، متذکر می‌شود: در سالی که فروش نفت ما به‌شدت کاهش یافته و برای تأمین هزینه‌ها دچار مشکل هستیم، این میزان افزایش هزینه از سوی کمیسیون برنامه مجلس دهم بر چه اساسی صورت می‌گیرد؟ ‌او به برخی از تغییرات جزئی‌تر در بودجه 99 اشاره می‌کند و می‌افزاید: در قانون بودجه 99 می‌بینیم که بودجه نمایندگی ولی فقیه در حج و زیارت که در لایحه صفر بوده، مجلس دو میلیارد تومان اعتبار برای آن در نظر گرفته است. یا بودجه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از 20 میلیارد تومان در لایحه به 22 میلیارد تومان رسیده است. بودجه دانشگاه فرهنگیان در لایحه دولت 471 میلیارد تومان بوده اما مجلس بودجه این دانشگاه را به 571 میلیارد تومان تبدیل کرده است.

شورای نگهبان چه فعالیت عمرانی‌ای انجام می‌دهد؟

پازوکی اضافه می‌کند: بودجه جاری شورای نگهبان در لایحه 125 میلیارد تومان بوده و 18 میلیارد تومان هم بودجه عمرانی داشته است؛ اما مجلس بودجه شورای نگهبان را به 150 میلیارد تومان با 12 عضو رسانده و بودجه عمرانی آن را هم از 18 میلیارد تومان به 38 میلیارد تومان افزایش داده است. سؤال اینجاست که شورای نگهبان چه کار عمرانی‌ای انجام می‌دهد؟

بودجه 2 میلیارد تومانی برای کمک شورای نگهبان به افراد

این کارشناس اقتصادی تأکید می‌کند: نکته تأمل‌برانگیز ردیفی است که مجلس به بودجه شورای نگهبان اضافه کرده است. یک ردیف با عنوان کمک به اشخاص حقیقی و حقوقی در نظر گرفته شده و برای این منظور هم دو میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده است؛ یعنی شورای نگهبان می‌تواند به صلاحدید خود به هر فردی که بخواهد کمک کند. باز این پرسش مطرح می‌شود که شورای نگهبان به چه کسانی باید کمک کند؟

شورای نگهبان برای نظارت بر انتخابات 99 مجلس 70 میلیارد تومان بودجه می‌گیرد

او تأکید می‌کند: نکته تأمل‌برانگیز دیگر این است که بودجه شورای نگهبان (نظارت بر انتخابات 99) برای حدود 30 نماینده باقی‌مانده از 35 میلیارد تومان به 70 میلیارد تومان افزایش یافته است.‌ به گفته پازوکی بررسی سنوات گذشته بودجه نشان می‌دهد بودجه شورای نگهبان از پنج میلیون تومان در سال 64 به 150 میلیارد تومان افزایش یافته است. این شورا امروز در 31 استان کشور شعبه زده است. سؤال این است که شورای نگهبان مگر حزب سیاسی است که در هر استان باید دفتر داشته باشد؟ اگر حقوق هریک از 12 عضو شورای نگهبان را یک میلیارد تومان در سال هم در نظر بگیریم، باید 12 میلیارد تومان بودجه به این بخش بدهیم؛ چرا باید 150 میلیارد تومان بودجه جاری داشته باشد؟

بودجه خبرگزاری خانه ملت  10 میلیارد، مجلس 70 میلیارد و مجمع تشخیص  30 میلیارد تومان افزایش یافت

او در ادامه به برخی دیگر از تغییرات اشاره می‌کند و می‌گوید: مجلس از بودجه خبرگزاری خانه ملت هم نگذشته و اعتبار این خبرگزاری را که متعلق به مجلس است، از یک میلیارد تومان به 11 میلیارد تومان رسانده است. بودجه خود مجلس هم از 501 میلیارد تومان به 571 میلیارد تومان افزایش یافته.‌‌ پازوکی بیان می‌کند: بودجه مجمع تشخیص مصلحت نظام (افزایش بابت مرکز ارزیابی سیاست‌های کلی نظام) از  64 میلیارد تومان به 94 میلیارد تومان رسیده است. بودجه مرکز پژوهش‌ها از  79 میلیارد تومان به 99 میلیارد تومان افزایش پیدا کرده و بودجه کتابخانه مجلس از 25 میلیارد تومان به 45 میلیارد تومان رسیده است. بودجه فرهنگستان زبان و ادب فارسی در لایحه 26 میلیارد تومان بوده که کمیسیون برنامه آن را به 32 میلیارد تومان افزایش داده است.

ردیف‌هایی که مجلس به لایحه دولت اضافه کرده است

او به برخی پروژه‌ها که از اساس در لایحه وجود نداشته ولی مجلس آن را به بودجه اضافه کرده نیز اشاره می‌کند و می‌افزاید: احداث بیمارستان مرند در لایحه نبوده اما مجلس صد میلیارد ریال اعتبار برای آن در نظر گرفته است. مرکز خدمات حوزه‌های علمیه (حق بیمه طلاب و روحانیون غیرشاغل) در لایحه دولت صفر بوده اما مجلس 320 میلیارد تومان برای آن در نظر گرفته است. بودجه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان قم، دانشکده پزشکی قم (در صورت اخذ مجوز) که در لایحه دولت صفر بوده 10 میلیارد تومان در قانون اعتبار برای آن دیده شده است. برای دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان شرقی پروژه‌ای تعریف ‌شده با عنوان مرکز تحقیقات پیشگیری از آسیب‌های حوادث جاده‌ای که در لایحه دیده نشده، ولی مجلس یک میلیارد تومان برای آن بودجه در نظر گرفته است. بودجه دبیرخانه مجمع جهانی شهرهای اسلامی در لایحه دولت نبوده اما مجلس چهار میلیارد تومان بودجه برای آن در نظر گرفته است.

احداث فرودگاه شهید مدرس در لایحه نبوده اما مجلس 20 میلیارد تومان برای آن پیش‌بینی کرده، مطالعه و احداث فرودگاه سراب در لایحه نبوده ولی مجلس 20 میلیارد تومان برای آن اعتبار منظور کرده است. این در حالی است که همین الان از بیش از نیمی از فرودگاه‌هایی که بعد از انقلاب ساخته شده مانند فرودگاه اراک و زنجان استفاده نمی‌شود.‌‌ پازوکی در ادامه به برخی دیگر از ردیف‌هایی که بودجه‌ آنها افزایش یافته است، اشاره می‌کند: بودجه سازمان تبلیغات اسلامی از 200 میلیارد تومان به 270 میلیارد تومان، بودجه جامعه‌المصطفی للعالمیه از  308 میلیارد تومان به 348 میلیارد تومان، بودجه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از 20 میلیارد تومان به 22 میلیارد تومان، بودجه دانشگاه تربیت‌مدرس از  305 میلیارد تومان به 315 میلیارد تومان، بودجه دانشگاه پیام‌نور از 487 میلیارد تومان به 547 میلیارد تومان، بودجه دانشگاه فرهنگیان از 471 میلیارد تومان به 571 میلیارد تومان و بودجه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی- پژوهشکده سوانح طبیعی از 2.9 میلیارد تومان به 5.9 میلیارد تومان افزایش یافته است.‌ او با بیان اینکه در این شرایط مجلس باید مخارج دولت را پایین بیاورد، متذکر می‌شود: چرا مجلس فکر می‌کند دولت به‌تنهایی باید کشور را از بحران خارج کند؟ آیا نباید در هزینه‌های خود بازبینی کند؟ نباید کار اصلاح را از خودش آغاز کند؟

فرزانه طهرانی