به گزارش پایگاه خبری اقتصاد میهن، در این میان، شرکت مجتمع فولاد خراسان با اتخاذ رویکردی راهبردی در زمینه بهبود بازیابی تولید و ارتقای کارایی منابع، توانسته است جایگاه خود را به عنوان یکی از شرکت‌های پیشرو در این خصوص تثبیت کند. بررسی شاخص‌های عملکردی این شرکت نشان می‌دهد که تمرکز بر ارتقای کیفیت مواد ورودی، مدیریت دقیق تجهیزات و بهبود فرایندها، تاثیر مستقیمی بر رشد تولید و سودآوری آن داشته است. چنین رویکردی، الگوی مناسبی را برای چگونگی مواجهه با ریسک‌ها و خلق ارزش پایدار در کل صنعت فولاد کشور ارائه می‌دهد.صنعت فولاد ایران امروز در نقطه‌ای قرار دارد که دیگر اتکا به توسعه ظرفیت‌های تولید به تنهایی برای رشد درآمد، پاسخ‌گویی به نیاز بازار و افزایش قدرت رقابت کافی نیست. افزایش هزینه‌های تولید، ریسک بالای تامین انرژی و مواد اولیه و الزامات زیست‌محیطی، دیدگاه‌های سنتی در تولید را متحول کرده؛ به طوری که نگاهها در این صنعت استراتژیک به سمت افزایش بهره‌وری عملیاتی و کاهش هدررفت منابع معطوف شده است. در چنین شرایطی، بنگاه‌هایی که بتوانند استفاده کارآمد و بهینه از منابع تولید و کاهش اتلاف منابع را داشته باشند، کمترین آسیب و زیان را از محیط بیرونی متحمل می‌شوند و می‌توانند با توان رقابتی بالا در مسیر رشد تولید و افزایش درآمد گام بردارند.
شرکت مجتمع فولاد خراسان به عنوان یکی از بازیگران کلیدی صنعت فولاد در منطقه شمال‌شرق کشور، تحقق بیشترین بهره‌وری تولید و کمترین هدررفت منابع را کانون استراتژی‌های خود قرار داده است. در شرایط فعلی که صنعت فولاد کشور با ریسک‌ها و عدم قطعیت‌های بسیاری مواجه شده، دیدگاه‌های این شرکت نیز به سمت بهبود و بلوغ فرایندها و نهادینه کردن فرهنگ بهره‌وری و بهینه‌سازی معطوف شده است؛ دیدگاهی که به تقویت قدرت رقابت و خلق ارزش بیشتر این شرکت کمک قابل توجهی می‌کند. تمرکز بر بهبود بازیابی تولید، به عنوان ضرورتی استراتژیک برای بهبود و ارتقای عملکرد، می‌تواند ارزش‌آفرینی و بهره‌وری سرمایه‌گذاری‌ها و عملکرد شرکت مجتمع فولاد خراسان را به شکل ملموسی افزایش دهد و قدرت رقابت آن را در بازار تقویت کند.
روندی ارزش‌آفرین
اساسا بهره‌وری عملیاتی و کاهش هدررفت منابع، از مهم‌ترین پارامترهای سنجش عملکرد بنگاه به شمار می‌آیند که بررسی آن‌ها نه تنها تصویر روشنی از سطح استاندارد فعالیت ارائه می‌دهد بلکه از اطلاعات آن می‌توان در راستای تدوین برنامه‌های تولید و سودآوری و اتخاذ تصمیم‌های راهبردی استفاده کرد. بنابراین اندازهگیری شاخص‌های کلیدی عملکرد در این خصوص می‌توانند در شناسایی مسیر خلق ارزش پایدار و حفظ قدرت رقابت بنگاه‌های اقتصادی، با توجه به شرایط بازار موثر واقع شوند.در این راستا، بررسی شاخص‌هایی نظیر نرخ بازیابی محصول که میزان محصول نهایی حاصل از مواد ورودی و نسبت ارزش افزوده ایجاد شده به ورودی که کارایی منابع ورودی را برای تولید محصول نشان می‌دهند، می‌توانند توانایی اقتصادی بنگاه را برای خلق ارزش پایدار با حداقل هدررفت منابع موجود مورد ارزیابی قرار دهند. تحلیل شاخص‌های عملکردی یاد شده در شرکت مجتمع فولاد خراسان، تصویر جامعی از عملکرد کم‌نظیر این شرکت در شرایط پرریسک صنعت فولاد کشور به نمایش می‌گذارد. این شرکت با تمرکز ویژه بر شناسایی گلوگاه‌های صنعت و بررسی مستمر نقاط قوت و ضعف سازمانی در مسیر ارتقای سطح بهره‌وری، کاهش ضایعات و بهبود فرایندها گام برمی‌دارد.
نسبت ارزش افزوده ایجاد شده به ارزش مواد ورودی شامل مواد اولیه، انرژی و خدمات، یکی از شاخص‌های کلیدی برای سنجش کارایی استفاده از منابع به شمار می‌آید و بالا بودن این نسبت به معنای خلق ارزش بالاتر از مواد ورودی است. در نمودار یک می‌توان این شاخص کلیدی را برای شرکت مجتمع فولاد خراسان طی سال‌های اخیر مشاهده کرد. براساس برآوردها، نسبت ارزش افزوده ایجاد شده به ارزش مواد ورودی این شرکت در سال ۱۴۰۳ برابر با ۰٫۹۸ بوده است که این مسئله توانمندی بسیار بالای این شرکت در تولید ثروت و خلق ارزش افزوده از منابع در دسترس را نشان می‌دهد. بررسی عملکرد «فخاس» در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که میزان فروش محصولات سبک ساختمانی، افزایش ۱۰ درصدی را نسبت به سال قبل از آن داشت و فروش شمش فولادی نیز از ۱۹۹ هزار تن در سال ۱۴۰۲، به بیش از ۳۰۷ هزار تن رسید. رشد چشمگیر حجم فروش و افزایش قیمت محصولات در بازار موجب خلق ارزش افزوده بیشتر برای این شرکت شده است.
نمودار نسبت ارزش افزوده به ارزش مواد ورودی فولاد خراسان در سال‌های اخیر
بدیهی است که تحقق ارزش‌آفرینی بدون اتکا به رشد فروش و نقش‌آفرینی در بازارهای داخلی و بین‌المللی امکانپذیر نیست و عملکرد شرکت مجتمع فولاد خراسان نیز در حوزه فروش موید همین مسئله است. بررسی آمارها نشان می‌دهد که این شرکت در شرایط رکود بازارهای داخلی بر افزایش صادرات و نقش‌آفرینی موثرتر در بازارهای بین‌المللی متمرکز شده است؛ به طوری که صادرات محصولات سبک ساختمانی به عنوان محصولاتی با بیشترین ارزش افزوده در سبد محصولات این شرکت، در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴ بیش از دو برابر شده و درآمد بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریالی را برای این شرکت رقم زده است.با این حال، تمرکز بر کاهش هدررفت منابع و بهبود بازیابی تولید در شرایط پرریسک صنعت فولاد کشور، ضامن تولید بهینه، افزایش تاب‌آوری و رشد سودآوری «فخاس» در بلندمدت خواهد بود. بررسی عملکرد تولید شرکت مجتمع فولاد خراسان در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نیز نشان می‌دهد که تولید آهن اسفنجی به عنوان محصول میانی و شمش و محصولات سبک ساختمانی به عنوان محصولات نهایی این شرکت به ترتیب رشد چشمگیر ۵٫۷، ۱۳ و ۱۶ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کرده‌اند؛ این در حالی است که محدودیت‌های انرژی «فخاس» در روزهای آغازین سال جاری اعمال شد و این شرکت در نخستین ماه سال با وجود چنین شرایطی، موفق به ثبت رکوردهای متعددی در تولید شد که این مسئله کارآمد بودن رویکردها و اقدامات این شرکت را در راستای ارتقای سطح بهره‌وری تولید نشان می‌دهد.
اقداماتی تاثیرگذار
به طور کلی، میزان بازیابی محصول، توانایی بنگاه اقتصادی را در استفاده بهینه از مواد اولیه و کاهش هدررفت منابع مورد ارزیابی قرار می‌دهد و تحت تاثیر عوامل داخلی و محیط بیرونی کسب‌وکار قرار می‌گیرد. بنابراین شناسایی و مدیریت این عوامل می‌تواند به بهبود عملکرد این شرکت کمک قابل توجهی کند. کیفیت مواد اولیه ورودی، یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر نرخ بازیابی محصول به شمار می‌آید؛ چراکه کیفیت پایین کنسانتره و گندله ورودی و ناخالصی بالای آن‌ها می‌تواند نرخ بازیابی را کاهش دهد.شرکت مجتمع فولاد خراسان بخش قابل توجهی از مواد اولیه خود را از معادن سنگ‌آهن سنگان خریداری می‌کند که این امر در یکنواختی ورودی واحد تولید گندله و افزایش کیفیت آن تاثیر بسزایی دارد. آماده‌به‌کاری ماشین‌آلات و تجهیزات و میزان کارایی و بهره‌وری آن‌ها، از دیگر عواملی محسوب می‌شود که در بهبود عملکرد تولید این شرکت تاثیرگذار است. در واقع هرگونه توقفات ناخواسته تولید و خرابی تجهیزات می‌تواند موجب هدررفت مواد در حال ساخت و کاهش نرخ بازیابی تولید شود. پایش و کنترل مستمر عملکرد ماشین‌آلات و تجهیزات در قالب فرایندهای نت پیشگیرانه و همچنین دانش و مهارت منابع انسانی، از دیگر عواملی هستند که می‌توانند بهره‌وری و نرخ بازیابی تولید را به طور قابل توجهی افزایش دهند.
بررسی شاخص نرخ بازیابی تولید در شرکت مجتمع فولاد خراسان نشان می‌دهد که این شرکت توانسته است طی سال‌های اخیر با بررسی عوامل موثر بر عملکرد تولید و اجرای برنامه‌های پیشگیرانه نت و دسترسی مناسب به انواع نهاده‌های تولید، بیشترین بهره‌وری و بازیابی را در حوزه عملکرد خود داشته باشد. در این راستا، می‌توان به انجام پروژه‌های مختلف در حوزه اندازهگیری و بررسی شاخص‌های کیفی مواد ورودی، برخورداری از سیستم‌های کنترل و پایش مستمر پارامترهای کیفیت محصول اشاره کرد.در شرکت مجتمع فولاد خراسان کلیه عوامل تولید، فرایندهای تولید بهینه‌سازی شده و پارامترهای تولید در هر یک از واحدهای تولید به شدت مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. علاوه‌براین، بومی‌سازی تجهیزات پیشرفته و مدیریت بهینه انرژی نیز در بهبود عملکرد این شرکت تاثیر بسزایی داشته است. با توجه به عملکرد تولید و همچنین برنامه‌ریزی‌های مالی «فخاس»، این شرکت توانسته است در حوزه تامین بازار و فروش محصولات عملکرد مناسبی داشته باشد و بیشترین رشد سودآوری را برای دومین سال متوالی رقم بزند.
در هر صورت ارتقای کیفیت مواد اولیه، بهینه‌سازی فرایندهای تولید، استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته، اجرای برنامه‌های نگهداری و تعمیرات و آموزش منابع انسانی از راهکارهای اصلی بهبود نرخ بازیابی تولید در شرکت مجتمع فولاد خراسان است. انجام اقدامات مذکور به صورت منسجم علاوه بر افزایش نرخ بازیابی و کاهش هزینه‌ها، نقشی محوری در تقویت قدرت رقابت و تاب‌آوری این شرکت دارد و تضمین‌کننده سودآوری و کاهش آسیب‌پذیری آن در برابر ریسک‌های بیرونی است. علاوه‌براین موارد، تولید با کمترین میزان هدررفت منابع، توانمندی‌های «فخاس» را برای خلق ارزش پایدار در شرایط دشوار صنعت فولاد به نمایش می‌گذارد.