حوزه اول: تجارت، لجستیک و ترانزیت
به گزارش پایگاه خبری اقتصاد میهن، حسین گروسی در حاشیه اجلاس بین المللی نقش دیپلماسی در توسعه اقتصادی منطقه آزاد ماکو در گفتگوی اختصاص با خبرنگار ما اظهار داشت:، ما دهکده‌ای لجستیکی در زمینی به مساحت ۱۸۲۰ هکتار طراحی کرده‌ایم که می‌تواند مورد استفاده کشورهای همسایه، به‌ویژه کشورهای عضو اکو، قرار گیرد. این منطقه شامل زیرساخت‌هایی مانند راه‌آهن، فرودگاه فعال، بندر خشک، انبارها و سردخانه‌ها خواهد بود.در صورت فعال‌سازی این کریدور، راه‌آهن از سرخس به سمت تبریز و از آنجا تا سه‌راه مرند به طول ۸۰ کیلومتر بازسازی و نوسازی می‌شود. از سه‌راه مرند نیز این مسیر به فرودگاه و دهکده لجستیک متصل شده و در ادامه از طریق «چشمه‌ثریا» (منطقه‌ای مرزی در شمال غرب ایران و هم‌مرز با ترکیه و در نزدیکی شهر بازرگان و ماکو) به ترکیه می‌رسد. این خط ریلی به شبکه سراسری ایران، آسیا و اروپا متصل خواهد شد.
حوزه دوم: امنیت غذایی
گروشی ادامه داد: در راستای اقتصاد مقاومتی، به سمت کشت گیاهان کم‌آب‌بر و پرسود حرکت می‌کنیم. برای اولین بار، بزرگ‌ترین مزرعه غرب آسیا، در زمینی به مساحت ۲۰۹۰ هکتار در ماکو راه‌اندازی شده است. این طرح الگویی برای سایر فعالان کشاورزی و صنایع دانش‌بنیان خواهد بود. محصولاتی مانند گردو و پسته که ارزش غذایی و صادراتی بالایی دارند، در این منطقه کشت می‌شوند. همچنین پرورش ماهیان خاویاری، شاه‌میگو و ماهیان سد ارس نیز در برنامه‌های ما قرار دارد.
حوزه سوم: معادن
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو افزود: ما به‌طور جدی به دنبال اجتناب از خام‌فروشی هستیم و به‌اصطلاح، دیگر نمی‌خواهیم مواد معدنی را به شکل اولیه و بدون ارزش‌افزوده به فروش برسانیم. در این راستا، احداث پایانه صادراتی سنگ را در طرح جامع هدف‌گذاری کرده‌ایم. این پایانه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز صادرات سنگ با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین طراحی شده است. محل آن در شمال غرب کشور قرار دارد و می‌تواند به بازارهای اروپایی متصل شود.
حوزه چهارم: گردشگری
وی در ادامه تصریح کرد: چهارمین موضوعی که در طرح جامع منطقه آزاد تجاری-صنعتی ماکو پیش‌بینی و در کارگروه‌ها تصویب شده، حوزه گردشگری است. متأسفانه تاکنون کمتر به این حوزه توجه شده و گردشگری بیشتر به مناطق شمال و جنوب کشور محدود شده است. به‌محض اینکه صحبت از گردشگری می‌شود، شمال کشور یا مناطقی مانند کیش و قشم به ذهن می‌آید، درحالی‌که شمال غرب کشور ظرفیت‌های بی‌نظیری برای گردشگری دارد.ما در کنار منطقه آزاد ارس قرار داریم و می‌توانیم گردشگری ترکیبی را در این دو منطقه رونق دهیم. این گردشگری شامل گردشگری سلامت، گردشگری غذایی و گردشگری تفریحی خواهد بود که می‌تواند ارزش افزوده بالایی ایجاد کند.در زمینه پزشکی و گردشگری سلامت، ایران هم‌سطح کشورهای پیشرفته‌ای مانند آمریکا و اروپا است. این توانمندی از دیرباز در ژن ایرانی‌ها وجود داشته است. همان‌طور که در فوتبال، اروپایی‌ها همیشه سرآمد هستند، در علوم پزشکی، ایرانی‌ها جایگاه ویژه‌ای دارند. در گذشته، کتاب «قانون» ابن سینا تا قرن هفدهم به عنوان کتاب مرجع در دانشگاه آکسفورد انگلستان تدریس می‌شد. امروز نیز، بسیاری از کشورهای اروپایی برای درمان به ترکیه سفر می‌کنند، اما چرا نباید ما بخشی از این گردشگران سلامت را جذب کنیم؟
حسین گروسی گفت: ما آمادگی همکاری با کشورهای حوزه قفقاز و ترکیه را داریم. با توجه به انرژی ارزان، می‌توانیم در این حوزه به موفقیت‌های بزرگی دست یابیم.باید بگویم که منطقه آزاد ماکو چیزی از کیش و قشم کم ندارد؛ بلکه می‌تواند از آن‌ها هم فراتر برود. گردشگرانی که به ماکو سفر می‌کنند، می‌توانند به کشورهای همسایه مانند ترکیه و آذربایجان نیز سفر کنند. ما ظرفیت‌های زیادی برای گردشگری سلامت، گردشگری خرید و گردشگری آموزشی داریم و می‌توانیم همکاری‌های خوبی در این زمینه‌ها داشته باشیم.بنابراین، مواردی که اشاره کردم، به عنوان مزیت‌های منطقه آزاد ماکو در طرح جامع دیده شده است. یکی از نکات مهمی که به آن اشاره کردم، موضوع راه‌آهن جلفا به چشمه‌ثریا است که مطالعات دقیقی روی آن انجام شده است. طبق این مطالعات، باید سرعت قطارهای باری را به ۱۶۰ کیلومتر در ساعت و قطارهای مسافری را به ۲۵۰ کیلومتر در ساعت افزایش دهیم؛ چراکه سرعت قطارهای ترکیه نیز همین میزان است و ما باید با آن‌ها همگام شویم.نه مسیر یا واریانت مختلف توسط کارشناسان این حوزه مورد مطالعه قرار گرفت و از بین این مسیرها، محور تبریز – مرند – دهکده لجستیک – چشمه‌ثریا به عنوان مسیر نهایی برای راه‌اندازی دهکده لجستیک تصویب شد. ما نمی‌توانیم مسیر دیگری را انتخاب کنیم؛ چراکه این تنها مسیری است که امکان افزایش سرعت قطار در آن وجود دارد.
نکته مهم دیگر این است که اگر سرعت قطار پایین باشد، تنها امکان جابه‌جایی ۴ میلیون تن کالا وجود خواهد داشت. اما با افزایش سرعت به میزان پیشنهادی، می‌توانیم بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون تن کالا جابه‌جا کنیم. این اقدام، گام بسیار مهمی برای استفاده بهینه از این کریدور ترانزیتی خواهد بود.در نتیجه، این چهار محور که در طرح جامع به آن‌ها اشاره کردم، می‌تواند به عنوان نقطه عطفی در توسعه منطقه آزاد ماکو مطرح شود.
احداث اولین شهرک اقتصاد دانش‌بنیان کشور در ماکو
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو در پایان اعلام کرد: همان‌طور که هر منطقه‌ای یک برند دارد، مانند گردشگری در کیش و اقتصاد دریا‌محور در چابهار، ماکو نیز می‌تواند به عنوان نقطه اتصال جوانان و نخبگان ایران با جهان شناخته شود. به همین دلیل، همکاری با کشورهای همسایه را آغاز کرده‌ایم.ما در کنار کشور دوست و همسایه، ترکیه قرار داریم و فرودگاه بین‌المللی ماکو این امکان را فراهم می‌کند که جوانان ایرانی از هر نقطه دنیا با یک پرواز به استانبول و از آنجا به ماکو سفر کنند. برعکس این مسیر نیز امکان‌پذیر است. چرا باید جوانان ما مهاجرت کنند؟ می‌توانیم شرایطی را فراهم کنیم که آن‌ها در این منطقه سکونت و فعالیت داشته باشند.با همکاری معاونت فناوری، توافق شده که اولین شهرک اقتصاد دانش‌بنیان کشور در ماکو احداث شود و زمین مورد نیاز آن نیز تخصیص یافته است.با وجود مزیت‌هایی که به آن‌ها اشاره کردم، بهترین سرمایه ما نیروی انسانی و نخبگان کشور هستند. امیدوارم با همکاری معاونت فناوری و دیگر مجموعه‌ها، شرایطی فراهم کنیم تا ماکو به قطب توسعه و اقتصاد دانش‌بنیان کشور تبدیل شود.