ستارههای پرتعدادی از ورزش ایران در سالهای گذشته کشور را ترک کردند که از مهمترین آنها میتوان به علیرضا فیروزجا، کیمیا علیزاده، مهدی خدابخشی و سعید ملایی اشاره کرد که برخی از آنها با ایجاد حواشی فراوان ترک دیار کردند. در آستانه بازیهای المپیک ۲۰۲۴ پاریس لیستی از ورزشکارانی که زیر پرچم کمیته بینالمللی المپیک و با عنوان کاروان پناهندهها در این دوره حاضر میشوند، اعلام شد که ایران دارای بیشترین تعداد نماینده است. از میان ۳۷ ورزشکار این کاروان، ۱۴ نفر آن ایرانی هستند؛ البته نفراتی چون کیمیا علیزاده نیز که تنها زن ایرانی دارنده مدال المپیک است، پس از یک دوره حضور در تیم پناهندگان در این دوره با پرچم بلغارستان در بازیها شرکت میکند. در ادامه این گزارش به معرفی ۱۴ ورزشکار ایرانی کاروان پناهندگان میپردازیم:
۱- متین بالسینی، شنا
بالسینی ۲۳ ساله هنوز رکورددار شنای ۲۰۰ متر پروانه ایران است. او از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ هشت بار رکورد ایران را جابهجا کرد و نوید یک ستاره جدید را در این رشته داد. او با سهمیه یونیورسالیتی راهی المپیک ۲۰۲۰ توکیو شد و با زمان ۱:۵۹:۹۷ دقیقه در جایگاه سیوسوم بازیها قرار گرفت.شناگر ایران در المپیک ۲۰۲۰ توکیو پس از این بازیها بارها از بی توجهی مسئولان انتقاد کرد و در مصاحبهای گفت: «اگر رکوردشکنیها ادامه پیدا کند، احتمال کسب مدال در بازیهای آسیایی هست، اما ما فقط نباید از شناگران توقع داشته باشیم و باید حمایتها هم اندازه توقعات باشد. شنای ایران در راه پیشرفت است. من، مهرشاد افقری و سینا غلامپور واقعاً رکوردهای ملی را در هر مسابقه میزنیم. حداقل برای ما سه نفر که اکنون جزو بهترین شناگران ایران هستیم، باید ویژهتر سرمایهگذاری و حمایت شود. در این شرایط میتوان انتظار مدال بازیهای آسیایی را داشته باشیم، اما تا وقتی این حمایتها نباشد کار خیلی سخت است.» پس از این مصاحبه و انتقادات بالسینی، او به تیم ملی دعوت نشد و از ایران رفت، اما رئیس کمیته فنی شنا اعلام کرد که “او از تیم ملی خط نخورده و خودش تصمیمی گرفته از ایران برود و حتی فدراسیون هم از این موضوع اطلاعی نداشته است.” مجید هاشم لو مدیر اداره ورزش و جوانان شهرستان شهریار درباره بالسینی گفت: «متین اقامت تحصیلی انگلیس را داشت. مربی دو تابعیتی او را به مهاجرت تشویق کرد.»بالیسنی قرار است در المپیک ۲۰۲۴ پاریس در ماده ۲۰۰ متر پروانه به آب بزند.
۲-امید احمدی صفا، بوکس
بوکسور ۳۱ ساله همراه با تیم ملی کیک بوکسینگ برای رقابتهای جهانی راهی ایتالیا شد، اما بدون اطلاع به آلمان رفت. ابتدا قرار بود او همراه با تیم ملی راهی مسابقات جهانی بوکس شود، اما اصرار کرد که تیم ملی کیک بوکسینگ را همراهی کند. امید احمدی صفا که برنز بازیهای کشورهای اسلامی باکو را در کارنامه دارد، در رقابتهای ایتالیا به فینال رسید اما مقابل حریف قزاق قرار نگرفت.برخی رسانههای خارج از ایران اعلام کرده بودند که او در حاشیه این مسابقات با یک ورزشکار اسرائیلی عکس گرفته و برای تبعات منفی که برای او داشته از تیم ملی جدا شده است، اما هیچگاه چنین عکسی منتشر نشد. یک سری شایعه هم مبنی بر این منتشر شد که همسر او پاسپورت آلمانی دارد و خبرهایی هم در خصوص علت عدم بازگشتش به گوش رسید که او به خاطر بدقولی مسئولان در اعطای جایزه پناهنده شده است.احمدی صفا در وزن ۵۱ کیلوگرم رقابتهای بوکس المپیک ۲۰۲۴ پاریس روی رینگ خواهد رفت.
۳-محبوبه باربری ژرفی، جودو
محبوبه باربری عضو تیم ملی جودوی ایران بود که جز در رده جوانان، سابقه طولانی در تیم ملی ایران ندارد و در حال حاضر هم در کشور آلمان زندگی میکند. این جودوکار بعد از ترک ایران نیز اظهارنظر خاصی درباره علت و چگونگی پناهندگیاش نداشت، اما در برخی منابع تبعیض میان زنان و مردان ورزشکار را به نقل از او عامل اصلی مهاجرتش عنوان کردند که نقل قولی در این زمینه از او منتشر نشده است یا اینکه چنین نقل قولی قابل رویت نیست.باربری ژرفی که در ایران سابقه قهرمانی از او به ثبت نرسیده در وزن ۷۸ کیلوگرم جودوی المپیک ۲۰۲۴ پاریس مبارزه میکند.
۴-سعید فضل اولی، قایقرانی کایاک
قایقران ۳۱ ساله و ایرانی الاصل، سال ۹۴ از آلمان درخواست پناهندگی کرد. او سال ۲۰۱۵ وارد انجمن قایقرانی آلمان شد و گفته میشد در یک سری مسابقات تحت پرچم آلمان هم شرکت کرده، اما این موضوع ادامهدار نبود. او اولین ایرانی بود که قرار شد زیر پرچم پناهندگان المپیک مسابقه بدهد و جزو کاندیدای این تیم برای حضور در توکیو بود.فضل اولی قبل از پناهندگی یک ماه در آلمان تمرین میکرد و فدراسیون بعد از مهاجرت او اعلام کرد این قایقرانی ملیپوش ایران نبوده است. غلامرضا امینی، رئیس وقت فدراسیون قایقرانی گفت: «او عضو تیم ملی نبود و کادرفنی فضل اولی را کنار گذاشته بود.»سعید فضل اولی که در بازیهای آسیایی اینچئون با ایران مدال نقره گرفته بود، در المپیک ۲۰۲۴ پاریس در کایاک تک نفره ۱۰۰۰ متر پارو میزند.
۵-ایمان مهدوی، کشتی آزاد
ایمان مهدوی، آزادکار ایرانی کشتی المپیک ۲۰۲۴ سال ۲۰۲۰ از ایران رفت. او از مرز ایران به ترکیه و از آنجا راهی ایتالیا شد.مهدوی در وزن ۷۴ کیلوگرم المپیک پاریس با رقبا سرشاخ میشود.
۶-درسا یاوریوفا، بدمینتون
درسا یاوری وفا در ۱۵ سالگی همراه مادرش از ایران به بریتانیا رفت. او با رنکینگ ۱۱۰۰ دنیا سهمیه گرفت.درسا جوانترین ورزشکار پناهنده در المپیک است که در رشته بدمینتون مسابقه میدهد.
۷-جمال ولیزاده، کشتی فرنگی
جمال ولیزاده در سال ۱۳۹۱ در رقابتهای المپیاد فرهنگی و ورزشی پسران در وزن خود اول شد اما در زمان حضورش در ایران و در رده ملی جزو برترینهای کشتی فرنگی نبود. او که در حال حاضر در فرانسه زندگی میکند، از سوی اتحادیه جهانی سهمیه المپیک گرفت.ولیزاده در وزن ۶۰ کیلوگرم کشتی فرنگی المپیک ۲۰۲۴ پاریس روی تشک میرود.
۸-هادی تیران ولیپور، تکواندو
تیران ولیپور در یونیورسیاد برای تکواندوی ایران طلا گرفت و در بازیهای ارتشهای جهان هم به مدال رسید. این تکواندوکار ایرانی هم به ایتالیا مهاجرت کرده و زیر پرچم پناهندگان در المپیک حاضر میشود.تیران ولیپور در وزن ۵۸- کیلوگرم تکواندو المپیک ۲۰۲۴ پاریس مبارزه میکند.
۹-سمن سلطانی، قایقرانی
سمن سلطانی قایقران ۳۲ ساله زمانی که در ایران بود در رقابتهای قهرمانی آسیای ازبکستان به مدال نقره رسید، اما از ایران رفت.سلطانی در المپیک ۲۰۲۴ پاریس در کایاک تک نفره ۵۰۰ متر قایقرانی شرکت میکند.
۱۰-امیر رضانژاد، قایقرانی
رضانژاد زمانی که در ایران بود در ترکیب تیم ملی اسلالوم قرار داشت، اما تصمیم به مهاجرت گرفت. یکی از سهمیههای یونیورسالیتی برای حضور در قایقرانی کانو المپیک به او اختصاص پیدا کرد.رضانژاد در مسابقات کانو المپیک ۲۰۲۴ پاریس به آب میزند.
۱۱-محمد رشنونژاد، جودو
رشنونژاد ۲۸ ساله زمانی که در ایران بود بارها به خاطر مسائل مالی از مسئولان گلایه کرد و بارها گفته بود که “میخواهم مدالهایم را برای خرج زندگی بفروشم.” او در نهایت در سفر تیم ملی به هلند برای حضور در گرندپری هتل را ترک کرد. رشنونژاد مدتی با پرچم هلند مسابقه داد و در رقابتهای اوپن بلژیک به مدال برنز رسید. رشنونژاد چند ماه قبل از اعزام به هلند نقره قهرمانی آسیا را برگردن آویخته بود، اما در نهایت محمدرضا رودکی مدیر تیم ملی هرچه در هلند به دنبال او گشت فایده نداشت.رشنونژاد در وزن ۶۶- کیلوگرم جودو در المپیک ۲۰۲۴ پاریس به مصاف رقبا میرود.
۱۲-دینا پوریونس، تکواندو
دینا پوریونس، تکواندوکار ایرانی در المپیک ۲۰۲۰ توکیو هم در تیم پناهندگان حاضر بود، اما در اولین مبارزه مقابل جینگ یو وو از چین ۲۴ بر ۳ شکست خورد و حذف شد. او که برنز قهرمانی آسیا در سال ۲۰۱۲ را با پرچم ایران در کارنامه دارد، به هلند پناهنده شد. پوریونس در سال ۲۰۱۸ نایب قهرمان اروپا شد و که پدرش مربی و مادرش مربی- داور هستند.این تکواندوکار که برای دومین بار در المپیک را تجربه میکند، در المپیک ۲۰۲۴ پاریس در وزن ۴۹- کیلوگرم مسابقه میدهد.
۱۳-کسری مهدیپورنژاد، تکواندو
همسر ۳۱ ساله پریسا فرشیدی یکی از تکواندوکاران مهاجر ایران حدودا از سال ۲۰۱۷ در برلین به عنوان پناهنده زندگی میکند. او در مسابقات اوپن ۳ طلا، ۳ نقره و یک برنز کسب کرده است.کسری مهدیپورنژاد در وزن ۸۰ کیلوگرم در المپیک ۲۰۲۴ پاریس مبارزه میکند.
۱۴-یکتا جمالی، وزنهبرداری
یکتا جمالی اردیبهشت ۱۴۰۱ و حدود ۵ روز بعد از کسب نقره قهرمانی جوانان جهان تقاضای پناهندگی به آلمان داد. جمالی سال قبل از آن نیز با به دست آوردن برنز رقابتها اولین مدال جهانی زنان وزنهبردار ایران را کسب کرد. او که همراه با پریسا جهانفکریان پناهنده شد، از راه دریا با قایق از یونان راهی آلمان شد. جمالی در معدود مصاحبههایی که از او پس از پناهدگی منتشر شد، اعلام کرد: «به دلیل شرایط سختی که در ایران داشته تصمیم گرفته تا به آلمان مهاجرت کند. او میگوید امکانات در تیم ملی وزنهبرداری زنان ایرانی به قدری کم بود که ما مجبور میشدیم از خانه برای اردوهای خود غذا بیاوریم. این در حالی است که افتخارات به دست آمده را مسئولان فدراسیون وزنهبرداری به نام خود مینوشتند. آنها مدعی بودند که شرایط فعلی زندگی خود را هم مدیون ما هستید.» وزنهبردار زن ایرانی همچنین در خصوص خانوادهاش گفت: «وابستگی بسیاری به آنها داشتم، اما قول میدهم که در آلمان برای آنها افتخارآفرینی کنم و حتی در زندگی کمک حالشان باشم.»جمالی قرار است در وزنهبرداری ۸۱- زنان در المپیک ۲۰۲۴ پاریس روی تخته برود.
در حالی تعداد ورزشکاران ایرانی در المپیک ۲۰۲۴ پاریس ۱۴ نفر است که تعداد آنها در المپیک ۲۰۲۰ توکیو ۵ نفر بود. کیمیا علیزاده و دینا پوریونس در تکواندو، جواد محجوب در جودو، سعید فضل اولی در کانو و کایاک و هامون درفشی در کاراته ۵ ایرانی حاضر در تیم پناهندگان در المپیک ۲۰۲۰ توکیو بودند و سعید ملایی، جودوکار ایرانی هم که به آلمان پناهنده شده بود زیر پرچم مغولستان راهی المپیک شد. اکنون نیز کیمیا علیزاده قرار است زیر پرچم بلغارستان در المپیک شرکت کند.