تحولات روز افزون جهانی، رشد شتابان فناوری و محیط مملو از تغییر، برنامهها و اقدامات سازمانها را تحت تاثیر قرار میدهد و این تغییر شامل موجهایی از اختلال در عملکرد، فناوری، پایداری و پویایی سازمانها است و روابط عمومیها نیز به عنوان بخشی از این اکوسیستم جدای از این تغییرات نبوده و به عنوان یکی از بازیگران اصلی کارآفرینی در سازمانها، فرصتهای جدیدی برای داشتن یک برنامه جامع ارتباطی بمنظور تحقق نوسازی مدل کسب و کار خود خلق و مورد استفاده قرار دهند و همچنین تهدیدهای ناشی از این تغییرات را مدیریت کنند.
با این وجود علیرغم همه تلاشها و اقداماتی که در حوزه ارتباطات و روابط عمومی انجام شده، بررسیها نشان میدهد آنها کمتر توانسته اند ماموریت و رسالت خود را برای داشتن یک برنامه ارتباطی بمنظور تحقق نوسازی مدل کسب و کار ایفا نمایند و حال سؤال اصلی این است که "روابط عمومیها چگونه میتوانند در تحقق نوسازی مدل کسب و کار در سازمان تلاش کنند و این موضوع مستلزم چه نظام تدبیری و الزامات نهادی است؟ " امروزه به تعبیری در یک دهکده جهانی به سر میبریم و روند استفاده از فناوریهای نوین همچون هوش مصنوعی و ابزارهای آن روز بروز در حال افزایش بوده و به همین ترتیب پیشبرد اهداف سازمان و رضایت ذینفعان به شدت به سرعت تبادل اطلاعات و ارتباطات در آن وابسته شده است و هر سازمانی که اطلاعات و حلقه ارتباطی گسترده تری داشته باشد از قدرت و سرعت پیشرفت بیشتری برخوردار خواهد بود و در پاسخ به تحولات محیطی و رقابت، بالطبع سرعت عمل بیشتری خواهد داشت.
روابط عمومی هوشمند و مجهز به ابزارهای نو به جهت نقش ارتباطی که از سازمان میپذیرد و واسط بودن بین محیط داخل و خارج از سازمان، نقشی کلیدی در تسهیلگری، تنظیم گری و انتقال اطلاعات بین ارکان داخلی و خارجی سازمان دارد و در جهت نوسازی مدل کسب و کار به موجب داشتن این اطلاعات تاثیرگذاراند.در شرایط رقابتی امروز ایجاد استراتژیهای نوین، دستیابی به فرصتهای کارآفرینی و توسعه فن آوری ها، قابلیتها و ارائه محصولات و خدمات، نیاز به ایجاد تغییر در مدلهای کسب و کار دارد و سازمانها نیازمند نوسازی ارکان کلیدی کسب و کار خود متناسب با فرصتهای محیطی هستند. این مهم مستلزم بازطراحی ساختاری و رفتاری سازمانها برای بهرهجویی از همان فرصتهای و مدیریت و کاهش تهدیدها میباشد که به ظهور مدلهای جدید کسب و کار منتج میگردد و در این خصوص نقش روابط عمومیهای هوشمند با توجه به ابعاد کارکردی و وظایفی که در سازمان برای پایش مستمر شاخصهای محیط کسب و کار برای تصمیم سازان و تصمیم گیرندگان در سازمان دارند بیش از پیش مهم و حیاتی است.
نوآوری مدل کسب و کار، زمینه پژوهشی جدید در ادبیات کارآفرینی سازمانی و نوسازی استراتژیک کسب و کارها میباشد که امکان کسب مزیتهای رقابتی نو از طریق همسوسازی ارکان اساسی کسب و کار با تغییرات محیطی را فراهم میآورد و روابط عمومی در این شرایط جدا از این مهم نمیتواند باشد.مدل کسب و کار به طراحی یا معماری سازمان برای ایجاد، انتقال و کسب ارزش اشاره میکند که شامل ابعاد اساسی ارزش پیشنهادی، بخش بندی مشتریان، نحوه تولید و توزیع ارزش و جریان درآمدی شرکت است. به عبارات دیگر، مدل کسب و کار اشاره به چه ارزش پیشنهادی، برای چه کسی، چگونه و چرا دارد؟
نوسازی مدل کسب و کار تنها محدود به شرکتها و کارآفرینان به عنوان بازیگران اصلی زیست بوم کارآفرینی نمیشود و سایر نهادها همچون روابط عمومیها میبایست علاوه بر اصلاح و نوسازی مدلهای کسب و کار خود (مدلها ارتباطی و...) در نوسازی مدلهای کسب و کار سازمان نیز تاثیر گذار باشند و از این مسیر به دلیل تاثیری که در جریان خروجی سازمان (درآمد، ارتقاء بهره وری و.) خواهند داشت قطعا نقش و جایگاه خود را در سازمان بازیابی کرده و به عنوان یکی از مهمترین ارکان آن تلقی میگردند.
به قلم: محمد حسن ترابی مدیر روابط عمومی بانک صنعت و معدن