این دسته از بازیگران بازار تنها در پی خارج کردن پول خود هستند و طبعا احتمال بازگشت دوباره آنان به بازار سرمایه بسیار ضعیف است. تصمیمات زیادی طی این مدت اتخاذ شده و تلاش شده است که حمایتهای زیادی از بازار سرمایه انجام شود اما از آنجا که این حمایتها شاخص اصلی یعنی اطمینان سهامداران را تحت تاثیر قرار نمیدهد عملا باعث هدررفت منابع زیادی شده است. در حال حاضر افزایش قیمتهای جهانی، امیدواری به گشایش مبادلات بینالمللی و کاهش شدید سطح قیمتها باعث شده است که بازار سرمایه نسبت به هر زمان دیگری طی یک سال گذشته از نظر بنیادی در سطوح ارزندگی بهتری قرار داشته باشد.
در این صورت اگر اقدامات مثبتی از سوی مسوولان، تصمیمگیران و نهادهای موثر بر بازار سرمایه صورت گیرد میتواند برای بازار بازگشت خوبی را رقم بزند؛ در این صورت به دلیل سطح بالای ارزندگی، بازار تا چند ماه آینده متعادل خواهد شد و قاعدتا سطوح قیمتی بالاتری را خواهد دید. اما اگر اقدامات مثبتی برای بازار صورت نگیرد عملکرد فرسایشی آن ادامه مییابد. اما درباره روند خروج پول حقیقی که روز گذشته نیز شاهد افزایش میزان آن بودیم، توجه به نکتهای لازم است؛ اگر ما در روزی شاهد افزایش خروج پول حقیقی هستیم لزوما نشانه بدی نیست. باید توجه داشت که طی روزهای قبل هم این پول حقیقی تمایل به خروج داشته است اما در سمت خریدار کسی نبوده است تا معامله انجام شود. در واقع روند بازار در چنین روزهایی نشان میدهد که حقوقیها در سمت تقاضا ظاهر شدهاند. اما فارغ از همه این موارد، آنچه مهم است مساله تمایل سهامداران به فروش است؛ در حال حاضر حدود ۴۰۰ نماد مدتهاست در صفوف فروش قفل شدهاند و قاعدتا سهامداران آنها هر روز کلافهتر و عصبانیتر میشوند. اتفاق منفی دیگری که این روزها در بازار رخ میدهد، بازگشایی سهمهای کوچک با درصد افت بسیار بالاست.
تحلیل اشتباهی پشت این نوع بازگشایی است مبنی بر اینکه گمان میکنند اگر سهمی ۴۰ درصد افت کند، قیمت آن نماد برای بازار جذاب میشود و سرمایهگذاران دیگر اقدام به فروش نمیکنند و سمت تقاضا با تحرکات مثبت روبهرو میشود. در صورتی که به شاخص اصلی توجهی نمیشود؛ شاخص اصلی اکنون ترس و بیاعتمادی سهامداران است که اتفاقا هر چه افت قیمتها در زمان بازگشایی بیشتر باشد این ترس نیز افزایش مییابد. شاهد آن بودهایم نمادی که حتی با ۴۰ درصد افت قیمت بازگشایی شده همچنان با صف فروش سنگین مواجه بوده است. در جمعبندی این موارد باید گفت اقدامات حمایتی صرفا در شرایطی مفید خواهند بود که بتوانند اعتماد را به بازیگران بازار باز گردانند. من هم در همین رابطه طرحی را تدوین کردهام که برای رییس سازمان بورس ارسال خواهم کرد و جزئیات آن را در اختیار رسانهها نیز قرار خواهم داد. در صورتی که این اقدامات حمایتی به شکل صحیح انجام شود، به واسطه شرایط بنیادی خوب، بازار امکان برگشت را دارد اما اگر این اقدامات صورت نگیرد هیچ گونه اصلاح قیمتی، بازار را جذاب نخواهد کرد.
مهدی سوری